Вялікі Ноўгарад

Вялікі Ноўгарад
	Горад
Вялікі Ноўгарад
	руск.: Великий Новгород
Сцяг[d]	Герб[d]
	58°31′ пн. ш. 31°17′ у. д.HGЯO
Краіна	Расія
Рэгіён	Наўгародская вобласць
Кіраўнік	Аляксандр Розбаум[d]
Гісторыя і геаграфія
Заснаваны	859
Першае згадванне	859 (афіцыйна, умоўна)
Плошча	90,08 км²
Вышыня цэнтра	25 м
Водныя аб’екты	Ільмень і Волхаў
Часавы пояс	UTC+3
Насельніцтва
Насельніцтва	▲222 669 чал. (1 студзеня 2025);
Шчыльнасць	2405,6 чал./км²
Лічбавыя ідэнтыфікатары
Тэлефонны код	8162
Паштовыя індэксы	173xxx
Аўтамабільны код	53
	adm.nov.ru
Паказаць/схаваць карты
	; Вялікі Ноўгарад ; Вялікі Ноўгарад
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Вялікі Ноўгарад (руск.: Великий Новгород, да 1999 года — Ноўгарад) — горад у Расіі, адміністрацыйны цэнтр Наўгародскай вобласці. Насельніцтва 216 699 чалавек (1.01.2007). Размешчаны на Прыільменскай нізіне на рацэ Волхаў, за 6 км ад возера Ільмень. Вытворчасць мінеральных угнаенняў, металаперапрацоўка.

Гісторыя

Упершыню згадваецца ў Наўгародскім I летапісе пад 859 годам. З канца 10 стагоддзя — значны цэнтр Кіеўскай Русі; у 1136—1478 гадах — сталіца Наўгародскай рэспублікі. Размяшчэнне на стыку шляху «з варагаў у грэкі» з Волжскім спрыяла развіццю ў ім ужо ў 10 стагоддзі рамёстваў, гандлю і культуры. Гандлёвыя сувязі Вялікага Ноўгарада распаўсюджваліся ад Фландрыі і ганзейскія гарадоў да Югорскай зямлі і ад Скандынавіі да Астрахані і Канстанцінопаля. Старажытны Вялікі Ноўгарад — цэнтр рускай культуры, цэнтр летапісання, распаўсюджвання пісьменнасці (Берасцяныя граматы).

У 1546 годзе па колькасці двароў (5159) і насельніцтву (35 тыс. чалавек) займаў сярод рускіх гарадоў 3-е месца (пасля Масквы і Пскова). З развіццём Пецярбурга Вялікі Ноўгарад паступова страчвае сваё гандлёва-эканамічнае значэнне, застаючыся адным з цэнтраў ільнаводства. З 1727 года — цэнтр Наўгародскай губерні.

Насельніцтва

Год	Колькасць
2002	216 856	^[2]
2009	215 351	^[3]
2010	218 717	^[4]

Год	Колькасць
2012	219 947	^[5]
2013	219 925	^[6]
2014	219 971	^[7]

Год	Колькасць
2015	221 954	^[8]
2016	221 868	^[9]
2017	222 594	^[10]

Год	Колькасць
2021	224 286	^[11]
2024	222 340
2025	222 669	^[1]

Памятныя мясціны

Гарады-пабрацімы

Вядомыя ўраджэнцы і жыхары

Аляксей Кайгарадаў
Іаан Наўгародскі
Мікалай Аляксандравіч Гугнін (нар. 1946) — беларускі мастацтвазнавец, педагог, графік.

Крыніцы

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Вялікі Ноўгарад

[_d270c3363b57f66e-1] а ^б Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2025 года — М.: Росстат, 2025.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q133797648"></a>

[_f77333f626235691-2] ttp://www.perepis2002.ru/ct/doc/1_TOM_01_04.xls
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126687602"></a>

[_844c2c2c7b2c62cb-3] ttp://www.gks.ru/bgd/regl/B09_109/IssWWW.exe/Stg/d01/tabl-21-09.xls
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126683667"></a>

[_d8bb2ee08cf5b4d8-4] ttp://novgorodstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/novgorodstat/resources/b00dff804edfeae3a933a93467c8ff84/Таблица%2012.pdf
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127324557"></a>

[_b6b9ce681132d5bf-5] ttp://www.gks.ru/free_doc/doc_2012/bul_dr/mun_obr2012.rar
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126683726"></a>

[_7675a636273792cd-6] Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. Таблица 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов — Росстат, 2013. — 528 с.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126683996"></a>

[_5b3f5beab2cf884f-7] ttp://www.gks.ru/free_doc/doc_2014/bul_dr/mun_obr2014.rar
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126707963"></a>

[_5efbc18a593d1ba3-8] ttp://www.gks.ru/free_doc/doc_2015/bul_dr/mun_obr2015.rar
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126684268"></a>

[_7679ab8ee3af3ed2-9] ttp://www.gks.ru/free_doc/doc_2016/bul_dr/mun_obr2016.rar — 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126684493"></a>

[_daf8bd546eb3d9df-10] Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года — М.: Росстат, 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q41348632"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680"></a>

[_dcc8b45e2508adcc-11] Итоги Всероссийской переписи населения 2020 года (по состоянию на 1 октября 2021 года)
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126684906"></a>

[_125b27fa117babe0-12] ttps://www.cityofrochester.gov/article.aspx?id=8589949399

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Г Р П Наўгародская вобласць
Раёны	Акулаўскі Баравіцкі Бацецкі Валатоўскі Валдайскі Дзямянскі Красцецкі Любыцінскі Малавішэрскі Мароўскі Машанскі Наўгародскі Парфінскі Поддарскі Пястоўскі Салецкі Старарускі Хвойнінскі Холмскі Чудаўскі Шымскі
Гарады	Акулаўка Баравічы Валдай Вялікі Ноўгарад Малая Вішэра Пястова Сальцы Старая Руса Холм Чудава
Пгт	Дзямянск Крэстцы Кулоціна Любыціна Небалчы Панкоўка Парфіна Пралетарый Углоўка Хвойная Шымск
Сёлы — цэнтры раёнаў	Бацецкі Волат Марова Машанское Поддар’е