Самуэлева

Вёска Самуэлева Выгляд з боку шашы Н9038 Краіна Беларусь Вобласць Мінская Раён Мінскі Сельсавет Крупіцкі Каардынаты 53°38′35″ пн. ш. 27°33′29″ у. д. Водныя аб’екты Пціч Насельніцтва ▼153 чал. (2019) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 17 Паштовыя індэксы 223014 Аўтамабільны код 5 Самуэлева на карце Беларусі ±

Самуэлева на Вікісховішчы

Самуэ́лева (трансліт.: Samuelieva, руск.: Самуэлево) — вёска ў Мінскім раёне Мінскай вобласці. Уваходзіць у склад Крупіцкага сельсавета. Месціцца за 21 км ад Мінска, на рацэ Пціч (прыток Прыпяці).

Гісторыя

Ранняя гісторыя

Упершыню згадваецца ў 1567 годзе як сяло Смолева ў Менскім павеце Менскага ваяводства Вялікага Княства Літоўскага. Напісанне старабеларускай мовай: Смолево, Самолево. У 1588 годзе сяло Самолева — уласнасць В. Невельскага. У 1667 годзе маёнтак Самуэлева, 10 дымоў, уласнасць Т. Кастравіцкага. У сярэдзіне XVIII стагоддзя Самуэлева трымалі Свянціцкія, потым тут былі кроўныя Радзівілаў Мараўскія, наступнымі кіравалі Карказевіч і Аколавы. У канцы XVIII стагоддзя ўласнасць Дамініка Гераніма Радзівіла.

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай 1793 года тэрыторыя апынулася ў складзе Расійскай імперыі, у Ігуменскім павеце Мінскай губерні.

Дамінік Геранім Радзівіл загінуў у 1813 годзе ў войску Напалеона. Ён у шлюбе з Тэафіліяй Мараўскай меў дачку Стэфанію і сына Аляксандра. Аляксандр быў пазбаўлены княжацкага тытула ў Расійскай імперыі. У 1828 годзе Стэфанія Радзівіл пабралася шлюбам з сынам героя вайны 1812 года Пятра Хрысціянавіча Вітгенштэйна Львом (Людвігам).

У 1858 годзе ўласнасць князя Пятра Львовіча Вітгенштэйна, сына Стэфаніі і Льва, у Ігуменскім павеце Мінскай губерні. На землях маёнтка сяліліся «вольныя хлебапашцы». У другой палове XIX стагоддзя маёнтак Сумуэлеў адносіўся да каталіцкай парафіі Анопаль, пазней Кальварыя. Даход маёнтку прыносіў млын на Пцічы і права прапінацыі (вырабу спірту).

Пасля 1861 года ў Дудзіцкай воласці Ігуменскага павета.

У 1876 годзе па амністыі ў маёнтку Самуэлева жыў і займаўся гаспадаркай Мацей Ямант, сын Казіміра, які быў дагэтуль асуджаны на высылку з радзімы за дачыненне да паўстання 1863 года. Краязнавец Аляксандр Ельскі пісаў, што ў канцы XIX стагоддзя ў Самуэлеве жыла засцянковая шляхта.

У 1876 годзе ўладальнікам маёнтка Самуэлева быў князь лютэранскага веравызнання Пётр Львовіч Вітгенштэйн, які меў тут 5764 дзесяціны зямлі, гаспадаркай займаліся арандатары, таксама была карчма з гадавым прыбыткам 120 рублёў.

У 1879 годзе Пётр Вітгенштэйн прадаў Самуэлева Эмерыку Чапскаму. У 1888 годзе ўладальнікам Самуэлева быў граф і тайны саветнік рыма-каталіцкага веравызнання Эмерык Карлавіч Чапскі, які меў 5467 дзесяцін зямлі. У 1913 годзе землеўладальнікам быў Ежы Эмерыкавіч Чапскі, меў 5355 дзесяцін.

Найноўшы час

З канца лютага 1918 года тэрыторыя акупаваная войскамі Германскай імперыі. 25 сакавіка 1918 года згодна з Трэцяй Устаўной граматай абвешчана часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. У 1918 годзе адкрытая 3-гадовая школа. У снежні 1918 года занята Чырвонай Арміяй, з 1 студзеня 1919 года ў адпаведнасці з пастановай І з’езда КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад Савецкай Беларусі, з 27 лютага 1919 года — у ЛітБел ССР. У час польска-савецкай вайны ў жніўні 1919 — ліпені 1920 гадоў пад акупацыяй Польшчы (Мінская акруга ГУУЗ).

З 31 ліпеня 1920 года ў Беларускай ССР. Маёнтак нацыяналізаваны. У 1920 годзе ў маёнтку створаны племгас «Самуэлева», з 1922 года — саўгас, працавалі стальмашня і шорная майстэрня. З 20 жніўня 1924 года вёска ў Крупіцкім сельсавеце Самахвалавіцкага раёна Менскай акругі (да 27 ліпеня 1930). У 1924 годзе адкрытая пачатковая школа, было 33 вучні. З 18 студзеня 1931 года ў Койданаўскім раёне, з 26 траўня 1935 года ў Менскім раёне. З 20 лютага 1938 года ў Менскай вобласці.

У Другую сусветную вайну з канца чэрвеня 1941 года да пачатку ліпеня 1944 года пад акупацыяй Германіі.

Насельніцтва

• 1908 год — маёнтак, 1 двор, 50 жыхароў; млын, 1 двор, 6 жыхароў
• 1917 год — 10 двароў, 226 жыхароў, з іх 156 беларусаў і 70 палякаў
• 1941 год — 65 двароў, 231 жыхар
• 1997 год — 60 гаспадарак, 163 жыхары
• 1999 год — 158 жыхароў
• 2009 год — 58 гаспадарак, 159 жыхароў
• 2019 год — 153 жыхары

Спіс вуліц

• Дружная вуліца
• Зарэчная вуліца
• Кааператыўная вуліца
• Лугавая вуліца
• Пасялковая вуліца
• Садовая вуліца
• Сонечная вуліца

Славутасці

• Гаспадарчыя пабудовы (XIX ст.)
• Кляновая алея (XIX ст.)

Галерэя

• 
  Дом для рабочых
• 
  Закінутая хата
• 
  Алея, фота 2011 г.
• 
  Панарама
• 
  Выгляд з боку шашы Н9038

Літаратура

• Самуэлева // Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т. 8: Мінская вобласць, кн. 3 / рэдкал.: Т. У. Бялова (дырэктар) і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2012. — 624 с.: іл. — 2 000 экз. — ISBN 978-985-11-0636-9. С. 453
• Jelski A. Samuelów // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom X: Rukszenice — Sochaczew (польск.). — Warszawa, 1889. — S. 259.
• Матвейчык Д. Удзельнікі паўстання 1863—1864 гадоў : біяграфічны слоўнік : (паводле матэрыялаў Нацыянальнага гістарычнага архіва Беларусі). — Мінск: Беларусь, 2016. — 735 с. — ISBN 978-985-01-1159-3.
• Списокъ Землевладѣльцевъ Минской Губерніи за 1876 годъ / Изданіе Минскаго Губернскаго Статистическаго Комитета. — Минскъ: Типографія Губернскаго Правленія, 1877. — 187 с.
• Списокъ Землевладѣльцевъ Минской Губерніи [за 1888 год] / Изданіе Минскаго Губернскаго Статистическаго Комитета. — Минскъ: Минская Губернская Типографія, 1889. — 419 с.
• Ярмоловичъ В. С. Списокъ населенныхъ мѣстъ Минской губерніи. — Минскъ: Изданіе Минскаго Губернскаго Статистическаго Комитета, 1909. — 231 с.
• Список населенных мест Б.С.С.Р. (б. Минской губернии) / Центральное Статистическое Бюро Б.С.С.Р.. — Минск: Белтрестпечать, 1924.
• Spis ziemian mińskich, posiadających 100 i więcej dziesięcin ziemi // Nad Świsłoczą : kalendarz miński informacyjny na rok 1914 / pod redakcją W. Dworzaczka. — Wilno: Znicz, 1914. — 130 S.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Самуэлева