ဝီကီပီးဒီးယား:အများပြည်သူပိုင်

ဤ စာမျက်နှာ သည် မြန်မာဝီကီပီးဒီးယား အကြောင်းအရာ လမ်းညွှန်ချက် စာတမ်းဖြစ်သည်။

ဤအရာကို ယေဘုယျအားဖြင့် တည်းဖြတ်သူများမှ လိုက်နာရန် ဖြစ်ပြီး ဆင်ခြင်တုံတရားရှိရှိ ပြုမူကာ၊ ရံဖန်ရံခါ ခြွင်းချက်များ ရှိမည်ဖြစ်သည်။ စာမျက်နှာရှိ မည်သည့် ထိရောက်သော တည်းဖြတ်ပြင်ဆင်မှုမဆို အများဆန္ဒဖြင့် ပြင်ဆင်သင့်သည်။ သံသယရှိပါက ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွင် ဦးစွာ ဆွေးနွေးပါ။

အတိုကောက်

WP:PD

တမ်းပလိတ်:Wikipedia copyright ဝီကီပီးဒီးယားပေါ်ရှိ လက်တွေ့ကျသော ရည်ရွယ်ချက်အားလုံးအတွက်၊ အများပြည်သူပိုင် (public domain) တွင် မူပိုင်ခွင့်-ကင်းလွတ်သော လက်ရာများ ပါဝင်သည်။ မည်သူမဆို ၎င်းတို့ကို မည်သည့်နည်းလမ်းဖြင့်မဆို၊ မည်သည့်ရည်ရွယ်ချက်အတွက်မဆို အသုံးပြုနိုင်သည်။ လက်ရာတစ်ခုသည် အများပြည်သူပိုင် ဖြစ်နေလျှင်ပင်၊ သက်ဆိုင်ရာ မူဝါဒများကို လိုက်နာရန်အတွက် စာရေးသူ သို့မဟုတ် ရင်းမြစ်ကို သင့်လျော်စွာ ရင်းမြစ်ဖော်ပြခြင်း (attribution) ပြုလုပ်ရန် ဆက်လက်လိုအပ်သည်။^[၁]

အများပြည်သူပိုင်ကို ယေဘုယျအားဖြင့် မူပိုင်ခွင့်မရှိသော လက်ရာများ စုစုပေါင်းအဖြစ် အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုသည်။^[၂] ဆိုလိုသည်မှာ-

မူလကတည်းက မူပိုင်ခွင့်အတွက် အရည်အချင်းမမီသော လက်ရာများ၊ သို့မဟုတ်
မူပိုင်ခွင့် သက်တမ်းကုန်ဆုံးသွားပြီဖြစ်သော လက်ရာများ၊ သို့မဟုတ်
မူပိုင်ခွင့်ပိုင်ရှင်က အများပြည်သူပိုင်အဖြစ်သို့ စွန့်လွှတ်လိုက်သော လက်ရာများ ဖြစ်သည်။

သို့သော် အင်တာနက်သည် တရားဝင်အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု မဟုတ်သောကြောင့် အင်တာနက်ပေါ်တွင် ထို အများပြည်သူပိုင်ဟူ၍ မရှိပါ။ ဘန်း သဘောတူစာချုပ်ကဲ့သို့သော နိုင်ငံတကာ သဘောတူစာချုပ်များသည် သူ့အလိုလို အာဏာမတည်ဘဲ ပြည်တွင်းဥပဒေကို ကျော်လွှား အစားထိုးခြင်း မရှိပါ။ ပြည်တွင်းဥပဒေများထက် ဦးစားပေး အာဏာသက်ရောက်မည့် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းလုံးတွင် အကျုံးဝင်သော "နိုင်ငံတကာ မူပိုင်ခွင့် ဥပဒေ" ဟူ၍ မရှိပါ။^[၃] ယင်းအစား၊ ဘန်း သဘောတူစာချုပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးထားသော နိုင်ငံများသည် ၎င်းတို့၏ ဥပဒေများကို ထိုစာချုပ်မှ ချမှတ်ထားသော အနိမ့်ဆုံး စံနှုန်းများနှင့် ကိုက်ညီစေရန် ညှိနှိုင်းခဲ့ကြပြီး၊ လိုအပ်သည်ထက် ပိုမိုပြင်းထန်သော ပြဋ္ဌာန်းချက်များ မကြာခဏ ပါဝင်လေ့ရှိသည်။ အကြောင်းအရာတစ်ခုသည် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံတွင် မူပိုင်ခွင့်-ကင်းလွတ်ခြင်း ရှိ၊ မရှိသည် ထိုနိုင်ငံတစ်ခုချင်းစီအပေါ် မူတည်သည်။

ဝီကီပီးဒီးယားအတွက် တာဝန်ရှိသော တရားဝင်အဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည့် ဝီကီမီဒီယာ ဖောင်ဒေးရှင်းသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်တွင် အခြေစိုက်သည်။ ဥပဒေပြုရေးသည် အင်တာနက်ပေါ်တွင် မည်သည့်ဥပဒေများ သက်ဆိုင်သည်ကို တစ်ခါတစ်ရံ မရှင်းလင်းသော်လည်း၊ ဝီကီပီးဒီးယားအတွက် အဓိက သက်ဆိုင်သော ဥပဒေမှာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ ဥပဒေဖြစ်သည်။ ဝီကီပီးဒီးယား အကြောင်းအရာကို ပြန်လည်အသုံးပြုသူများအတွက်မူ ၎င်းတို့၏ သက်ဆိုင်ရာ နိုင်ငံများ၏ ဥပဒေများသာ ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင်၊ ၁၉၃၀ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်နေ့မတိုင်မီ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ မည်သည့်နေရာတွင်မဆို^[၄] ထုတ်ဝေခဲ့သော လက်ရာမှန်သမျှသည် အများပြည်သူပိုင် ဖြစ်သည်။ သို့သော် အခြားနိုင်ငံများသည် ထို ၁၉၃၀ ခုနှစ် ရက်စွဲဖြင့် သတ်မှတ်ခြင်း မခံရပါ။^[၅] နောက်ပိုင်းတွင် ထုတ်ဝေခဲ့သော လက်ရာတစ်ခုသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် အများပြည်သူပိုင် ဖြစ်နိုင်ခြင်း ရှိ၊ မရှိ ဆုံးဖြတ်ရန် ကြိုးပမ်းခြင်း သို့မဟုတ် ထုတ်ဝေခြင်းမရှိသေးသော လက်ရာများနှင့် ပတ်သက်သည့် ကိစ္စများကဲ့သို့သော အထူးကိစ္စရပ်များကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားသည့်အခါ ရှုပ်ထွေးမှုများ ပေါ်ပေါက်လာသည်။ လက်ရာတစ်ခုကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် မထုတ်ဝေဘဲ အခြားနိုင်ငံတစ်ခုခုတွင် ထုတ်ဝေခဲ့ပါက၊ ထိုအခြားနိုင်ငံ၏ မူပိုင်ခွင့် ဥပဒေများကိုလည်း ထည့်သွင်းစဉ်းစားရမည်။ ဝီကီပီးဒီးယား အကြောင်းအရာကို ပြန်လည်အသုံးပြုသူများသည်လည်း ဤနေရာရှိ ရှင်းလင်းချက်များကို အသုံးဝင်သည်ဟု တွေ့ရှိနိုင်သည်။

အောက်ခြေမှတ်စု

↑ This is required for Wikipedia to be a reliable encyclopedia, even if it is written by non-experts.
↑ FAQ | U.S. Copyright Office။ United States Copyright Office။ 2025-01-13 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2025-01-20 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ International Copyright။ 2018-09-26 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။
↑
Strictly speaking, only US works published before January 1, ၁၉၃၀, and foreign works published in compliance with US formalities (registration, © notice) before that date are in the public domain in the US. For non-US works published without compliance with US formalities (i.e., without © notice), the situation is a bit more complicated:
- If published before 1909, such works are in the public domain in the US.
- If published between 1909 and 1929 (inclusive) in a language other than English, the Ninth Circuit has considered them as "unpublished works" according to Peter Hirtle 2017-08-25 ၌ မော်ကွန်းပြန်ကြည့်စက်တွင် မော်ကွန်းတင်ပြီး . and following the decision of the United States Court of Appeals for the Ninth Circuit in the case Twin Books v. Disney 2009-06-19 ၌ မော်ကွန်းပြန်ကြည့်စက်တွင် မော်ကွန်းတင်ပြီး . in 1996. The case was about the book Bambi, A Life in the Woods; the decision is heavily criticized in Nimmer on Copyright (ISBN 0-820-51465-9), the standard commentary on US copyright law.
- If published between 1909 and 1929 (inclusive) in English, they are highly likely to be PD, given that the aforementioned controversial case was only about a work published in a foreign language.
- Additionally, any work first published outside of the United States without copyright notice before 1989, when the US joined the Berne Convention, is in the public domain in the US if it was in the public domain in its country of origin on the URAA date (in most cases January 1, 1996). See the section on country-specific rules for more information.
Also, the ၁၉၃၀ cut-off date applies only to the US. This means foreign works first published before ၁၉၃၀ are in the public domain in the US, but may still be copyrighted outside the US.
↑ Most countries have had similar copyright extensions in the past, the date ranges from the 1850s to 1930s in said countries.

[1] This is required for Wikipedia to be a reliable encyclopedia, even if it is written by non-experts.

[2] FAQ | U.S. Copyright Office။ United States Copyright Office။ 2025-01-13 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2025-01-20 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[3] International Copyright။ 2018-09-26 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။

[US1909-4] Strictly speaking, only US works published before January 1, ၁၉၃၀, and foreign works published in compliance with US formalities (registration, © notice) before that date are in the public domain in the US. For non-US works published without compliance with US formalities (i.e., without © notice), the situation is a bit more complicated:
If published before 1909, such works are in the public domain in the US.

If published between 1909 and 1929 (inclusive) in a language other than English, the Ninth Circuit has considered them as "unpublished works" according to Peter Hirtle 2017-08-25 ၌ မော်ကွန်းပြန်ကြည့်စက်တွင် မော်ကွန်းတင်ပြီး . and following the decision of the United States Court of Appeals for the Ninth Circuit in the case Twin Books v. Disney 2009-06-19 ၌ မော်ကွန်းပြန်ကြည့်စက်တွင် မော်ကွန်းတင်ပြီး . in 1996. The case was about the book Bambi, A Life in the Woods; the decision is heavily criticized in Nimmer on Copyright (ISBN 0-820-51465-9), the standard commentary on US copyright law.

If published between 1909 and 1929 (inclusive) in English, they are highly likely to be PD, given that the aforementioned controversial case was only about a work published in a foreign language.

Additionally, any work first published outside of the United States without copyright notice before 1989, when the US joined the Berne Convention, is in the public domain in the US if it was in the public domain in its country of origin on the URAA date (in most cases January 1, 1996). See the section on country-specific rules for more information.
Also, the ၁၉၃၀ cut-off date applies only to the US. This means foreign works first published before ၁၉၃၀ are in the public domain in the US, but may still be copyrighted outside the US.

[5] If published before 1909, such works are in the public domain in the US.

[6] If published between 1909 and 1929 (inclusive) in a language other than English, the Ninth Circuit has considered them as "unpublished works" according to Peter Hirtle 2017-08-25 ၌ မော်ကွန်းပြန်ကြည့်စက်တွင် မော်ကွန်းတင်ပြီး . and following the decision of the United States Court of Appeals for the Ninth Circuit in the case Twin Books v. Disney 2009-06-19 ၌ မော်ကွန်းပြန်ကြည့်စက်တွင် မော်ကွန်းတင်ပြီး . in 1996. The case was about the book Bambi, A Life in the Woods; the decision is heavily criticized in Nimmer on Copyright (ISBN 0-820-51465-9), the standard commentary on US copyright law.

[7] If published between 1909 and 1929 (inclusive) in English, they are highly likely to be PD, given that the aforementioned controversial case was only about a work published in a foreign language.

[8] Additionally, any work first published outside of the United States without copyright notice before 1989, when the US joined the Berne Convention, is in the public domain in the US if it was in the public domain in its country of origin on the URAA date (in most cases January 1, 1996). See the section on country-specific rules for more information.

[5] Most countries have had similar copyright extensions in the past, the date ranges from the 1850s to 1930s in said countries.

[၁]

[၂]

[၃]

[၄]

[၅]