Jump to content

အစုသီအိုရီ

ဝီကီးပီးဒီးယား က
အစုနှစ်ခုတွင် ဘုံပါဝင်ရေ အပိုင်းကို ဗန်းပုံ (Venn diagram) သုံး၍ ဖော်ပြထားပုံ

အစု သီအိုရီ (set theory) ကို သင်္ချာဆိုင်ရာ ယုတ္တိဗေဒဧ ဘာသာရပ်ခွဲတစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်နိုင်ပြီး၊ အရာဝတ္ထုတိကို စုဝေးထားရေ အစု (set) ဟု ခေါ်ဆိုရေ အစုအဝေးတိကို လေ့လာရေ ဘာသာရပ်ဖြစ်ရေ။ ဇာ အရာဝတ္ထုမျိုးကိုမဆို အစုသီအိုရီမှ အစုတိဖွဲ့၍ လေ့လာနိုင်ကေလည်း အစုသီအိုရီကို သင်္ချာဆိုင်ရာ အရာဝတ္ထုတိကို လေ့လာရာတွင် အဓိက အသုံးပြုရေ။ သင်္ချာဆိုင်ရာ အရာဝတ္ထုတိုင်းနီးပါးကို အဓိပ္ပာယ်သတ်မှတ်ရာတွင် အစုသီအိုရီအကို အသုံးပြု၍ ရီးသားနိုင်ရေ။

ဘာသာရပ်တိတွင် သီအိုရီတစ်ခုကို အစပျိုးသူ ပညာသျှင် အတိအပြား ဟိလေ့ဟိကေလည်း ခေတ်ပေါ်အစုသီအိုရီကို ဂျာမန်သင်္ချာပညာသျှင် ဂျော့ ကန်တာ (George Cantor) တစ်ဦးတည်းက အဓိက အစပျိုးခရေဟု ဆိုလေ့ဟိရေ။ Ferreirós|p=xvနှစ်ဆယ်ရာစုဦးပိုင်း၌ အစုသီအိုရီဆိုင်ရာ paradox ခေါ် အဓိပ္ပာယ်မဲ့ယောင် သဟဇာတ မကိုက်ညီမှုတိ မတွိ့ဟိခင်အထိ ရိုးရိုးအစု သီအိုရီ (naive set theory) ဖြင့်သာ လုံလောက်ခကေလည်း၊ ၎င်း သဟဇာတ မကိုက်ညီမှု ပြဿနာတိကြောင့် နောက်ပိုင်းတွင် အက်ဆီယမ်ကျကျ အစုသီအိုရီ (axiomatic set theory) လိုအပ်လာရေ။ ၎င်း အက်ဆီယမ်စနစ်တိအနက် ဇာမလို-ဖရန်ကယ် အက်ဆီယမ်တိ (Zermelo–Fraenkel axioms) နန့် ရွေးချယ်နိုင်စွမ်း အက်ဆီယမ် (axiom of choice) ကို ပေါင်းစပ်ဖွဲ့စည်းထားရေ ZFC ဟု အတိုကောက်ခေါ်ရေ စနစ်မှာ အသုံးအများဆုံး ဖြစ်ရေ။