คณะรัฐมนตรีสยาม คณะที่ 5
คณะรัฐมนตรีพหลพลพยุหเสนา 2 | |
|---|---|
| คณะรัฐมนตรีคณะที่ 5 แห่งราชอาณาจักรสยาม | |
| พ.ศ. 2476 - พ.ศ. 2477 | |
| วันแต่งตั้ง | 16 ธันวาคม พ.ศ. 2476 |
| วันสิ้นสุด | 22 กันยายน พ.ศ. 2477 (9 เดือน 6 วัน) |
| บุคคลและองค์กร | |
| พระมหากษัตริย์ | พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว |
| นายกรัฐมนตรี | นายพันเอก พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน) |
| จำนวนรัฐมนตรี | 18 |
| จำนวนอดีตรัฐมนตรี | 2 |
| จำนวนรัฐมนตรีทั้งหมด | 20 |
| พรรคร่วมรัฐบาล | คณะราษฎร |
| ประวัติ | |
| การเลือกตั้ง | 15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2476 |
| สภานิติบัญญัติ | สภาผู้แทนราษฎรไทย ชุดที่ 1 |
| วาระสภานิติบัญญัติ | 15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2476 – 9 ธันวาคม พ.ศ. 2480 |
| ก่อนหน้า | คณะรัฐมนตรีสยาม คณะที่ 4 |
| ถัดไป | คณะรัฐมนตรีสยาม คณะที่ 6 |
คณะรัฐมนตรีคณะที่ 5 (16 ธันวาคม พ.ศ. 2476 - 22 กันยายน พ.ศ. 2477) จัดตั้งขึ้นหลังการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2476
นายพันเอก พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน) เป็นนายกรัฐมนตรี ประกาศพระบรมราชโองการ ลงวันที่ 16 ธันวาคม พ.ศ. 2476 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปก พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงลงพระปรมาภิไธย และเจ้าพระยาธรรมศักดิ์มนตรี (สนั่น เทพหัสดิน) ประธานสภาผู้แทนราษฎร เป็นผู้รับสนองพระบรมราชโองการ และในวันที่ 16 ธันวาคม พ.ศ. 2476 มีการแต่งตั้งคณะรัฐมนตรี
รายชื่อคณะรัฐมนตรี
[แก้]| ดำรงตำแหน่งเมื่อตั้งคณะรัฐมนตรี | ดำรงตำแหน่งจนสิ้นสุดคณะรัฐมนตรี | |||
| แต่งตั้งเพิ่ม | เปลี่ยนแปลง/โยกย้ายไปตำแหน่งอื่น | |||
| ย้ายมาจากตำแหน่งอื่น | ออกจากตำแหน่ง |
- คณะราษฎร
| คณะรัฐมนตรีคณะที่ 5 ของไทย | ||||||||||
| ตำแหน่ง | ลำดับ | รายนาม | เริ่มวาระ | สิ้นสุดวาระ | หมายเหตุ | ที่มา | ||||
| นายกรัฐมนตรี | * | นายพันเอก พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน) | 16 ธันวาคม พ.ศ. 2476 | 22 กันยายน พ.ศ. 2477 | สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | |||||
| กลาโหม | นายพลตรี พระยาประเสริฐสงคราม (เทียบ คมกฤส) | 16 ธันวาคม พ.ศ. 2476 | 29 มีนาคม พ.ศ. 2477 | ลาออก | สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | |||||
| * | นายพันเอก พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน) | 29 มีนาคม พ.ศ. 2477 | 22 กันยายน พ.ศ. 2477 | สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | ||||||
| การคลัง | 1 | เจ้าพระยาศรีธรรมาธิเบศ (จิตร์ ณ สงขลา) | 16 ธันวาคม พ.ศ. 2476 | 22 กันยายน พ.ศ. 2477 | สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | |||||
| ต่างประเทศ | 2 | พระยาอภิบาลราชไมตรี (ต่อม บุนนาค) | 16 ธันวาคม พ.ศ. 2476 | 22 กันยายน พ.ศ. 2477 | สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | |||||
| ธรรมการ | นายพันเอก พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน) | 16 ธันวาคม พ.ศ. 2476 | 29 มีนาคม พ.ศ. 2477 | สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | ||||||
| 3 | พระสารสาสน์ประพันธ์ (ชื้น จารุวัสตร์) | 29 มีนาคม พ.ศ. 2477 | 22 กันยายน พ.ศ. 2477 | |||||||
| 16 ธันวาคม พ.ศ. 2476 | 29 มีนาคม พ.ศ. 2477 | แต่งตั้งเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงธรรมการ | ||||||||
| มหาดไทย | นายพันเอก พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน) | 16 ธันวาคม พ.ศ. 2476 | 29 มีนาคม พ.ศ. 2477 | สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | ||||||
| 4 | หลวงประดิษฐ์มนูธรรม (ปรีดี พนมยงค์) | 29 มีนาคม พ.ศ. 2477 | 22 กันยายน พ.ศ. 2477 | สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | ||||||
| ยุติธรรม | 5 | พระยานิติศาสตร์ไพศาลย์ (วัน จามรมาน) | 16 ธันวาคม พ.ศ. 2476 | 22 กันยายน พ.ศ. 2477 | สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | |||||
| วัง | 6 | เจ้าพระยาวรพงศ์พิพัฒน์ (หม่อมราชวงศ์เย็น อิศรเสนา) | 16 ธันวาคม พ.ศ. 2476 | 22 กันยายน พ.ศ. 2477 | ||||||
| เศรษฐการ | พระยาโกมารกุลมนตรี (ชื่น โกมารกุล ณ นคร) | 16 ธันวาคม พ.ศ. 2476 | 29 มีนาคม พ.ศ. 2477 | ลาออก | สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | |||||
| 7 | พระสารสาสน์พลขันธ์ (ลอง สุนทานนท์) | 29 มีนาคม พ.ศ. 2477 | 22 กันยายน พ.ศ. 2477 | |||||||
| 8 | พระดุลยธารณปรีชาไวท์ (ยม สุทนุศาสน์) | 16 ธันวาคม พ.ศ. 2476 | 22 กันยายน พ.ศ. 2477 | |||||||
| 9 | นายเรือเอก หลวงธำรงนาวาสวัสดิ์ (ถวัลย์ ธารีสวัสดิ์) | 16 ธันวาคม พ.ศ. 2476 | 22 กันยายน พ.ศ. 2477 | สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | ||||||
| 10 | หลวงนฤเบศร์มานิต (สงวน จูฑะเตมีย์) | 16 ธันวาคม พ.ศ. 2476 | 22 กันยายน พ.ศ. 2477 | สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | ||||||
| 11 | นายพันโท หลวงพิบูลสงคราม (แปลก ขีตตะสังคะ) | 16 ธันวาคม พ.ศ. 2476 | 22 กันยายน พ.ศ. 2477 | สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | ||||||
| 12 | พระยามานวราชเสวี (ปลอด ณ สงขลา) | 16 ธันวาคม พ.ศ. 2476 | 22 กันยายน พ.ศ. 2477 | สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | ||||||
| 13 | นายนาวาโท หลวงศุภชลาศัย (บุง ศุภชลาศัย) | 16 ธันวาคม พ.ศ. 2476 | 22 กันยายน พ.ศ. 2477 | สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | ||||||
| 14 | พระยาสมันตรัฐบุรินทร์ (ตุ้ย สมันตรัฐ หรือ บินอับดุลลาห์) | 16 ธันวาคม พ.ศ. 2476 | 22 กันยายน พ.ศ. 2477 | |||||||
| 15 | นายพันเอก พระสิทธิเรืองเดชพล (แสง พันธุประภาส) | 16 ธันวาคม พ.ศ. 2476 | 22 กันยายน พ.ศ. 2477 | สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | ||||||
| 16 | นายนาวาโท หลวงสินธุสงครามชัย (สินธุ์ กมลนาวิน) | 16 ธันวาคม พ.ศ. 2476 | 22 กันยายน พ.ศ. 2477 | สภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 | ||||||
| 17 | พระยาสุริยานุวัตร (เกิด บุนนาค) | 16 ธันวาคม พ.ศ. 2476 | 22 กันยายน พ.ศ. 2477 | |||||||
การเปลี่ยนแปลงคณะรัฐมนตรี
[แก้]29 มีนาคม พ.ศ. 2477
[แก้]- ลาออก - นายพลตรี พระยาประเสริฐสงคราม (เทียบ คมกฤส) กราบถวายบังคมลาออกจากตำแหน่ง โดยอ้างเหตุผลว่าป่วย ไม่สามารถรับราชการได้เต็มที่
- ลาออก - พระยาโกมารกุลมนตรี (ชื่น โกมารกุล ณ นคร) กราบถวายบังคมลาออกจากตำแหน่ง โดยอ้างเหตุผลว่าป่วย ไม่สามารถรับราชการได้เต็มที่
- แต่งตั้ง - นายพันเอก พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน) เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม
- แต่งตั้ง - พระสารสาสน์ประพันธ์ (ชื้น จารุวัสตร์) เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงธรรมการ
- แต่งตั้ง - หลวงประดิษฐ์มนูธรรม (ปรีดี พนมยงค์) เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย
- แต่งตั้ง - พระสารสาสน์พลขันธ์ (ลอง สุนทานนท์) เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเศรษฐการ
การแถลงนโยบายของรัฐบาล
[แก้]คำแถลงนโยบายของคณะรัฐมนตรี คณะที่ 5 คณะรัฐมนตรีแถลงนโยบายต่อสภาผู้แทนราษฎรเมื่อวันที่ 25 ธันวาคม 2476 และได้รับความไว้วางใจในวันเดียวกันเป็นเอกฉันท์
การสิ้นสุดของคณะรัฐมนตรี
[แก้]คณะรัฐมนตรีคณะนี้สิ้นสุดลง เพราะเหตุที่รัฐบาลได้เสนอญัตติขอให้สภาผู้แทนราษฎรลงมติเห็นชอบด้วยความตกลงระหว่างประเทศ เรื่องควบคุมการจำกัดยางแต่สภาไม่เห็นชอบด้วย ความตกลงที่รัฐบาลได้ลงนามไปก่อน นายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีทั้งคณะจึงกราบถวายบังคมลาออกจากตำแหน่ง เมื่อวันที่ 16 กันยายน พ.ศ. 2477