วัดไตรมิตรวิทยารามวรวิหาร

วัดไตรมิตรวิทยารามวรวิหาร
วัดไตรมิตรวิทยารามวรวิหาร
ชื่อสามัญ	วัดไตรมิตร, วัดสามจีน
ที่ตั้ง	ถนนตรีมิตรและถนนเจริญกรุง แขวงตลาดน้อย เขตสัมพันธวงศ์ กรุงเทพมหานคร 10100
ประเภท	พระอารามหลวงชั้นโท ชนิดวรวิหาร
นิกาย	เถรวาท
พระประธาน	พระพุทธทศพลญาณ
พระพุทธรูปสำคัญ	พระพุทธมหาสุวรรณปฏิมากร
เจ้าอาวาส	สมเด็จพระพุฒาจารย์ (สนิท ชวนปญฺโญ)
ความพิเศษ	ในพระมหามณฑปชั้น 4 ประดิษฐานพระพุทธมหาสุวรรณปฏิมากร
จุดสนใจ	ชั้น 2 ชมนิทรรศการศูนย์ประวัติศาสตร์เยาวราช ชั้น 3 ชมนิทรรศการที่เกี่ยวกับพระพุทธมหาสุวรรณปฏิมากร
เว็บไซต์	wattraimitr-withayaram.com
สถานีย่อยพระพุทธศาสนา

วัดไตรมิตรวิทยาราม เป็นวัดโบราณในที่ลุ่มพระอารามเป็นเรือนไม้ ตั้งอยู่ที่ถนนตรีมิตร แขวงตลาดน้อย เขตสัมพันธวงศ์ กรุงเทพมหานคร

วัดไตรมิตรวิทยารามมีชื่อเดิมว่า "วัดสามจีน" เข้าใจกันว่า ชาวจีน 3 คนร่วมกันสร้างพระอารามเพื่อเป็นวิหารทานการบุญ ต่อมาในปี พ.ศ. 2477 พระมหากิ๊ม สุวรรณชาต ผู้รักษาการในหน้าที่เจ้าอาวาสเป็นผู้ริเริ่มปรับปรุงวัด ต่อมาในปี พ.ศ. 2480 ได้รับอนุมัติจากมหาเถรสมาคมให้ปรับปรุงสภาพวัดให้ดีขึ้น ปี พ.ศ. 2482 พ่อค้าประชาชน คณะครูและนักเรียน ได้ร่วมกันปฏิสังขรณ์และเปลี่ยนนามใหม่ เป็นชื่อ "วัดไตรมิตรวิทยาราม" ซึ่งมีความหมายว่า เพื่อน 3 คนร่วมกันสร้างวัดนี้ ประกอบกับวัดเป็นที่ตั้งโรงเรียนปริยัติธรรมและโรงเรียนไตรมิตรวิทยาลัยของรัฐบาลอยู่ภายในบริเวณวัด

วัดไตรมิตรวิทยารามยังเป็นที่จำพรรษาของสมเด็จพระราชาคณะ 2 รูป และเจ้าคณะใหญ่หน 2 หน คือ สมเด็จพระพุฒาจารย์ (สนิท ชวนปญฺโญ) เจ้าคณะใหญ่หนตะวันออก ซึ่งเป็นเจ้าอาวาสวัดไตรมิตรวิทยารามด้วย และ สมเด็จพระมหารัชมงคลมุนี (ธงชัย ธมฺมธโช) เจ้าคณะใหญ่หนกลาง ซึ่งเป็นผู้ช่วยเจ้าอาวาส

ปูชนียวัตถุ

พระพุทธรูป

ซ้าย: พระพุทธทศพลญาณ พระประธานในพระอุโบสถ
ขวา: พระสุโขทัยไตรมิตร พระประธานในพระวิหารหลวง

พระพุทธทศพลญาณ พระประธานในพระอุโบสถ เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย ปูนปั้น ลงรักปิดทอง ประชาชนทั่วไปเรียกว่า “หลวงพ่อโต” บ้าง “หลวงพ่อวัดสามจีน” มีประชาชนมาบนบานกันเสมอ ๆ ด้วยพวงมาลัยดอกมะลิ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้เคยทรงเสด็จพระราชดำเนินมานมัสการ และได้ตรัสยกย่องว่า เป็นพระพุทธรูปที่มีพระพุทธลักษณะงดงามยิ่งนัก “หลวงพ่อโม” อดีตเจ้าอาวาสวัดไตรมิตรวิทยาราม เคยได้ทำพระเครื่องแจกครั้งหนึ่ง ได้ทำเป็นรูปพระพุทธทศพลญาณสร้างด้วยเนื้อชิน เรียกชื่อว่า หลวงพ่อโตวัดสามจีน ปรากฏว่าเป็นที่นิยมนับถือของคนทั่งไปว่าศักดิ์สิทธินัก ปัจจุบันนี้หายากแล้ว

พระสุโขทัยไตรมิตร

สิ่งสำคัญของวัด คือ พระสุโขทัยไตรมิตร เป็นพระพุทธรูปทองคำที่ใหญ่ที่สุดและได้รับการบันทึกในหนังสือบันทึกสถิติโลกกินเนสส์ พระพุทธรูปทองคำองค์นี้มีหน้าตั้งกว้าง 3.01 เมตร สูง 3.91 เมตร องค์พระสามารถถอดได้ 9 องค์ จากฐานองค์พระขึ้นไปเนื้อทองบริสุทธิ์ 40% พระพักตร์มีเนื้อทอง 80% ส่วนพระเกศมีน้ำหนัก 45 กิโลกรัม เป็นเนื้อทองบริสุทธิ์ 99.99%

สันนิษฐานว่าสร้างในสมัยสุโขทัย ปางมารวิชัย เข้าใจว่า เดิมประดิษฐานอยู่ที่วัดมหาธาตุ จังหวัดสุโขทัย ต่อมาในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ได้โปรดเกล้าฯ ให้กรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาท ไปอัญเชิญพระพุทธรูปมาจากเมืองเหนือเพื่อนำมาประดิษฐานยังวัดสำคัญ พระพุทธรูปที่เชิญมามีจำนวนมาก ทำให้ดูแลไม่ทั่วถึง ขุนนางผู้หนึ่งจึงแอบเอาปูนไล้พระพุทธรูปทองคำแล้วนำมาไว้ยังวัดที่ตนสร้าง จนได้อัญเชิญมาไว้ที่วัดพระยาไกร (วัดโชติการาม) ต่อมาบริษัท อี๊สต์เอเชียติ๊ก ได้ขอเช่าที่วัด (ซึ่งขณะนั้นเป็นวัดร้างแล้ว) เป็นโรงเลื่อยจักร จึงได้อัญเชิญไว้ที่ข้างพระเจดีย์และปลูกเพิงสังกะสีมุงเป็นหลังคากั้นไว้อย่างหยาบ ๆ หลังจากนั้นเป็นเวลาเกือบ 20 ปี เมื่อพระอุโบสถและพระวิหารหลังใหม่สร้างเสร็จจึงได้อัญเชิญขึ้นประดิษฐาน แต่ในระหว่างการเคลื่อนย้ายปูนที่หุ้มองค์พระกระเทาะออก จึงทำให้เห็นองค์พระข้างในเป็นทองคำ เมื่อวันที่ 25 พฤษภาคม พ.ศ. 2498

ลำดับเจ้าอาวาส

ลำดับเจ้าอาวาสวัดไตรมิตรวิทยารามวรวิหาร 9 รูป ได้แก่

ลำดับที่	รายนาม	เริ่มวาระ	สิ้นสุดวาระ
1	พระปรากรมมุนี (เปลี่ยน)	พ.ศ. 2421	พ.ศ.2438
2	พระครูวิริยานุกิจจารี (กล่อม)	พ.ศ. 2438	พ.ศ. 2454
3	พระครูวิริยกิจจากรี (โม)	พ.ศ.2454	พ.ศ.2461
4	พระอธิการโป๊ ธมฺมสโร	พ.ศ.2461	พ.ศ.2465
5	พระใบฎีกา ขำ อินฺทโชโต	พ.ศ.2465	พ.ศ.2477
6	พระมหากิ๊ม สุวรรณชาติ	พ.ศ.2477	พ.ศ.2479
รักษาการ	พระปริยัติบัณฑิต (คำ อาภารํสิเถร)	พ.ศ. 2479	พ.ศ.2481
7	พระมหาเจียม กมโล	พ.ศ.2481	พ.ศ.2487
8	พระวิสุทธาธิบดี (ไสว ฐิตวีโร)	พ.ศ. 2487	พ.ศ. 2531
9	สมเด็จพระพุฒาจารย์ (สนิท ชวนปญฺโญ)	พ.ศ. 2532	ยังดำรงตำแหน่ง

อ้างอิง

• แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ วัดไตรมิตรวิทยารามวรวิหาร
  • ภาพถ่ายดาวเทียมจากวิกิแมเปีย หรือกูเกิลแมปส์
  • แผนที่จากลองดูแมป หรือเฮียวีโก
  • ภาพถ่ายทางอากาศจากเทอร์ราเซิร์ฟเวอร์

• http://www.wattraimitr-withayaram.com/new_t/history_wat_page.php เก็บถาวร 2014-02-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน