Білгарад-Дністроўскі
| Горад | |||||
| Білгарад-Дністроўскі | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| укр.: Білгород-Дністровський | |||||
 Крэпасць | |||||
|
|||||
| 46°11′ пн. ш. 30°20′ у. д.HGЯO | |||||
| Краіна |
 Украіна |
||||
| Статус |
горад абласнога значэння, раённы цэнтр |
||||
| Вобласць | Адэская вобласць | ||||
| Раён | Білгарад-Дністроўскі раён | ||||
| Гісторыя і геаграфія | |||||
| Ранейшыя назвы | Акерман (да 1944), Чэтаця-Албэ | ||||
| Плошча | 31,0 км² | ||||
| Вышыня цэнтра | 28 ± 1 м | ||||
| Водныя аб’екты | Днястроўскі ліман | ||||
| Часавы пояс | UTC+2, летам UTC+3 | ||||
| Насельніцтва | |||||
| Насельніцтва | 46751[1] чалавек (2025) | ||||
| Нацыянальны склад | украінцы, рускія, балгары, малдаване, беларусы, грэкі, гагаузы, румыны | ||||
| Канфесійны склад | Праваслаўе[2] | ||||
| Лічбавыя ідэнтыфікатары | |||||
| Тэлефонны код | 4849 | ||||
| Паштовыя індэксы | 67700 — 67719 | ||||
| Аўтамабільны код | BH / 16 | ||||
| bilgorod-d.org.ua | |||||
| Паказаць/схаваць карты | |||||
  Білгарад-Дністроўскі  Білгарад-Дністроўскі |
|||||
![Сцяг[d]](/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Bilhorod-Dnistrovskyi_Flag.png?lang=be)
![Герб[d]](/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:COA_of_Bilhorod-Dnistrovskyi.png?lang=be)
Білгарад-Дністроўскі (укр.: Білгород-Дністровський) — горад у Адэскай вобласці Украіны, на Днястроўскім лімане. Адміністрацыйны цэнтр Білгарад-Дністроўскага раёна. Знаходзіцца за 18 км ад Чорнага мора, за 100 км ад Адэсы. Чыгуначная станцыя. Порт.
ЮНЕСКА занесла Белгарад у спіс найстарэйшых гарадоў Еўропы, што мелі бесперапыннае існаванне — побач з Рымам, Афінамі і Іерусалімам.
Гісторыя
[правіць | правіць зыходнік]Век Белгараду-Днястроўскага складае каля 2500 гадоў. Горад шмат разоў змяняў назву (Ціра, Альба, Аспракастрон, Акчакерман, Чатаця-Албэ, Манкастра, Акерман), апошняе перайменаванне адбылося пасля далучэння паўднёвай Бесарабіі да СССР (1940).
У IX ст. плямёны ўлічаў і тыверцаў стварылі тут эканамічны, палітычны і гандлёвы цэнтр — Белгарад. З XIII ст. уваходзіў у склад Галіцка-Валынскага княства. У XIV ст. яго захапілі генуэзцы і перайменавалі ў Манкастра (Маўракастра).
У выніку бітвы на Сініх Водах (1362) перайшоў да пляменніка Альгерда князь Юрый Карыятавіч, які вёў актыўную барацьбу супраць татарскіх уладароў.
У XV ст. вядомы пад назвай Чататаальба (Белая фартэцыя) перайшоў да Малдаўскага княства. У 1484 горад захапіла Турцыя, перайменаваўшы яго 1503 у Акерман (Белы камень). У XVI—XVIII стагоддзях быў сталіцай Белгарадскай Арды. Паводле Бухарэсцкай мірнага дагавора 1812, якім скончылася расійска-турэцкая вайна, Акерман увайшоў у склад Расійскай імперыі.
З 1991 у складзе незалежнай Украіны.
Чорны Горад
[правіць | правіць зыходнік]У 1421[3] на месцы цяперашняга прадмесця Белгараду-Днястроўскага (на супрацьлеглым ад цэнтру горада беразе Днястра) вялікі князь літоўскі Вітаўт заснаваў умацаванае горадзішча, якое атрымала назву Чорны Горад.[4]
Фартыфікацыя згадваецца ў спісе замкаў, складзеным пасля яго смерці ў 1430.[5]
Насельніцтва
[правіць | правіць зыходнік]
| ||||||
Гарады-пабрацімы
[правіць | правіць зыходнік]
Турыстычная інфармацыя
[правіць | правіць зыходнік]Білгарад-Дністроўскі мае шэраг цікавых турыстычных аб'ектаў:
- Акерманская крэпасць (XV ст.).
- Армянская царква (XІV ст.).
- Балгарская царква (1840).
- Грэчаская царква (XIII ст.).
- Падземная царква Іаана Сучаўскага (XIV—XIX ст.).
- Раскопкі старадаўняга горада Ціра( V ст. да н.э.).
- Свята-Ушэсценскі сабор (1815—1820).
- Свята-Мікалаеўская царква (1867).
- Скіфская магіла.
- Сармацкі склеп (III ст. н.э.).
Крыніцы
[правіць | правіць зыходнік]- ↑ https://toolkit.in.ua/files/438/upload/Депаратмент%20економіки/Паспорт%20міста%20Білгорода-Дністровського%202024%20року.pdf
- ↑ Релігії в Україні Архівавана 8 лютага 2009.
- ↑ Цемушаў В. Белгарад // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Т. У. Бялова (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2010. — Т. 3: Дадатак. А — Я. — С. 63. — 696 с. — ISBN 978-985-11-0487-7 (т. 3), ISBN 985-11-0315-2.
- ↑ Додаток В: Оригінальні тексти та їх давні і сучасні переклади (до розділу 2) // Вирський Д. Річпосполитська історіографія України (ХVI — середина ХVII ст.) — К.: Інститут історії України НАН України, 2008. — У 2-х ч. — Ч.2 (Додатки). С. 99
- ↑ Р. Ю. Кочкуров. История символов Николаевщины Архівавана 19 лютага 2010. // «Гербоведъ» №57, С. 39—44.
- ↑ https://www.webcitation.org/683sqWnKj?url=http://www.od.ukrstat.gov.ua/stat_info/demogr/demogr1.htm Праверана 19 мая 2012.
- ↑ http://bilgorod-d.gov.ua/page/msto_blgoroddnstrovskii_ta_msto_feth_stali_mstamipobratimami
- ↑ https://akhmeta.gov.ge/ge/dazmobilebuli-kalakebi
- ↑ https://trassae95.com/all/news/2018/03/22/gorod-belgorod-dnestrovskij-obzavelsya-pobratimom-v-armenii-45132.html
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Білгарад-Дністроўскі
