Чулоацамага гӀó

Ваьппий

Википеди материал
Ваьппий
нохч. ваьппий

Фаьппий (нохч. ваьппий) — Ӏовхошта юкъедо́да нохчий тайпа[1]; бахаш тархьара Ӏовхой мехка ба, тахан из нийслу ДаьгӀастен доазон тӀа[2]. Фаьппий шоай пхьоаралца (пхьоалленашца а) цӀихеза́ хиннаб[1]. Леладеш дар нохчий метта Ӏовхой диалекта пхьарчой (зӀилбухера Ӏовхой) ле́р да къамаьл деча хана[3])[4].

Нану Семёновчо 1882-ча шера язбаьча «Сказки и легенды чеченцев» яхача балха чу хьоахабаьб Ӏовхой фаьппий «Вапій» аьнна, нохчий тайпий лоацача листама чу[5][6]. Ӏовхой фаьппий товшхала юкъ ГӀалгӀай Мехка улла лоамара Аьрзи яха кхала лоархӀаш хиннай[7]. 17-18-ча бӀаьшерашка ГӀалгӀай Мохк бита а бита, Ӏовхой мехка кхелха́б уж[8][9]. Шоай тептаро хьаяхачох, Ӏовхой фаьпиий ТӀаьршера хьабайна тӀоаршхой ба шоай овлах.

Ӏовхой-Юртара фаьппий иштта Шаьме бах «Ваппи» оалаш а болаш. Шаьмера вена Ваппи Махьмуди Ваппи Даиби 1990-ча шера нохчий юкъарча гулламе да́къа лоацаш хиннаб[10][11].

Белгалдаккхар

[тоаде | тоаде чура]

Доашхамаш

Бовхамаш

  1. 1,0 1,1 Натаев, 2015, оа. 171.
  2. Натаев, 2013, оа. 145—146.
  3. Гехаев М. ЧЕЧНЯ. Ауховский диалект чеченского языка. (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). «checheninfo» (5 маьтсела 2023). Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 10.05.2023. Архиве диллад 2024 шера тов 4 дийнахьа.
  4. Дадаева, 2005, оа. 167.
  5. Семенов, 1882.
  6. Головлёв, 2007, оа. 268.
  7. Зязиков, 2004, оа. 93.
  8. Ибрагимов, 2002, оа. 464.
  9. Ибрагимов, 2006, оа. 188.
  10. Газета "Голос Чечено-Ингушетии" № 78 (20202) от 24 ноября 1990 г.. — 1990.
  11. ЧЕЧНЯ. Чеченский врач из США Ариф Ваппи (Сирия) (эрс.). ИА Чеченинфо (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). Архиве диллад 2024 шера маьтсела 18 дийнахьа.

Источники

[тоаде | тоаде чура]

Ло:Нахские народы и этногруппы