Паспалітае рушэнне

Паспалітае рушэнне — мабілізацыя ўсіх ваеннаабавязаных (князёў, паноў і баяр-шляхты) краіны (expeditio generalis) або аднаго ці некалькіх ваяводстваў або паветаў, апалчэнне, агульны паход у Польшчы і ВКЛ.

Структура, прынцыпы фарміравання і арганізацыі войска ВКЛ да 2-й палове XIV—XV ст. малавядомы за адсутнасцю крыніц. Напрыклад, польскі гісторык Генрык Лаўмянскі атаясняе згаданую Ягайлам у выдадзеным пасля заключэння Крэўскай уніі прывілеі 1387 года «пагоню» з паспалітым рушэннем, добра вядомым як асноўная форма вайсковай арганізацыі ВКЛ у XVI ст.

Да сярэдзіны XVI ст. паспалітае рушэнне складала аснову ўзброеных сіл ВКЛ, але Лівонская вайна паказала, што яно не ў стане абараніць дзяржаву. Збор паспалітага рушэння быў працяглым па часе і ўжо не быў сапраўды ўсеагульнай мабілізацыяй усіх ваеннаабавязаных пэўнай мясцовасці, бо вялікая колькасць шляхты ўхілялася ад выезду на вайну. Нізкая дысцыпліна не дазваляла цалкам выкарыстоўваць і слабыя баявыя магчымасці паспалітага рушэння.^[1]^[2]

Крыніцы

↑ Сагановіч Г. М. Войска Вялікага княства Літоўскага ў XVI—XVII ст. — Мн., 1994. — С. 13.
↑ Янушкевіч А. Ваенныя дзеянні паміж Вялікім княствам Літоўскім і Маскоўскай дзяржавай у 60-я гады XVI ст. // Białoruskie Zeszyty Historyczne № 14. — Białystok, 2000. — С. 55.

Літаратура

(польск.) Pospolite ruszenie // Encyklopedia staropolska.
Посполитое рушение(недаступная спасылка) // Большая Советская энциклопедия.

[1] Сагановіч Г. М. Войска Вялікага княства Літоўскага ў XVI—XVII ст. — Мн., 1994. — С. 13.

[2] Янушкевіч А. Ваенныя дзеянні паміж Вялікім княствам Літоўскім і Маскоўскай дзяржавай у 60-я гады XVI ст. // Białoruskie Zeszyty Historyczne № 14. — Białystok, 2000. — С. 55.

[1]

[2]