Эрсече
ТӀера куц
| Эрсече | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
|
Эрсечен паччахьалкхен гимн |
|||||
|
Эрсече Дунен карта тӀа. Сийрда-баьццарча бесаца белгалдаьд ГӀирма гӀайрен лаьтта. Из Эрсечех хьахоттарца Дунен халкъаша им дилладац. |
|||||
| Кхоллар (ма дарра) | |||||
| • 862 шу[1][2] | Паччахьалкхе йолаялар | ||||
| • 882 | Къаьнара эрсе паччахьалкхе | ||||
| • 1478 | Эрсе паччахьалкхе | ||||
| • АьрхӀий 22 (Лайчилла 2), 1721 | Россе импери | ||||
| • Михий 1 (14), 1917 | Россе республика | ||||
| • АтрхӀий 25 (Лайчилла 7), 1917 | РСФСР | ||||
| • Михий 23, 1918 | Россе паччахьалкхе | ||||
| • Чантар 22, 1922 | СССР | ||||
| • 1991 шера Чантар 25 денз | Россе Федераци | ||||
| Паччахьалкхен мотт | эрсий[lower-alpha 1] | ||||
| НанагӀала | Москоа | ||||
| Кулгалдара кеп | президент-парламента республика[3] | ||||
| Президент | Владимир Путин | ||||
| Правительства тхьамада | Михаил Мишустин | ||||
| Федерацен Совета тхьамада | Валентина Матвиенко | ||||
| Паччахьалкхен думан тхьамада | Вячеслав Володин | ||||
| Лакхерча кхела тхьамада | Вячеслав Лебедев | ||||
| Паччахьалкхен ди | светски паччахьалкхе[4] | ||||
| Лаьтта | |||||
| • Деррига | 17 125 191[5][6] км² (1-гӀа я Дунен тӀа) 17 098 246[7] км² | ||||
| • Хин тӀехен % | 4,22[8] | ||||
| Бахархой | |||||
| • Дукхал (2022) | ↘145 557 576[9] саг (9-гӀа) | ||||
| • Бахархой дӀаязбар (2010) | 142 856 536[10] саг | ||||
| • Бахархой айххал | 8,56 саг/км² (181-гӀа) | ||||
| ВВП | |||||
| • Еррига | долл. | ||||
| • Цхьан сагá | долл. | ||||
| ВВП (ППС) | |||||
| • Еррига (2019) | 4,390 трлн[11] долл. (6-гӀа) | ||||
| • Цхьан сагá | 28 797[12] долл. (50-гӀа) | ||||
| ВВП (номинал) | |||||
| • Еррига | долл. | ||||
| • Цхьан сагá | долл. | ||||
| ИЧР (2019) | ↗ 0,824[13] (геттара лакха; 49-гӀа моттиг) | ||||
| Бахархой цӀераш | эрсий, эрсе[14] | ||||
| Валюта | российский рубль, ₽ (RUB, 1991—1998 RUR) | ||||
| Интернет-доменаш | .ru, .su, .рф[lower-alpha 2] | ||||
| Код ISO | RU | ||||
| Код МОК | RUS | ||||
| Телефоний код | +7 | ||||
| Сахьата оасаш |
UTC+2 — UTC+12, см. Россера ха |
||||
| Машений лелам | аьттехьа | ||||
Россе Федераци е Эрсече (эрс: Российская Федерация, Россия, цӀи хьаяьннай яний: Ρωσία яхача дешах — Русь[16], ингал: Russia) — Малхбоалерча Европеи ГӀинбухерча Азеи улла паччахьалкхе. Бахархой — 142 856 536 саг. Эрсечен аре ший Конституцех 17 125 191 км² я. Хьалхарча моттиге я аренах, ийслагӀча моттиге я бахархой дукхал лаьрхӀача.
НанагӀала — Москоа. Паччахьалкхен мотт — эрсий мотт.
Белгалдаккхар
[тоаде | тоаде чура]- Комментареш
- Хьасташ
- ↑ Пчелов Е. В. Рюриковичи. История династии. — М.: Олма-пресс, 2001. — С. 4—5. — (Архив). — ISBN 5-224-03160-5.
- ↑ Российская государственность: опыт 1150-летней истории. — М.: Институт российской истории Российской академии наук, 2013. — 591 с. — ISBN 978-5-8055-0255-3.
- ↑ Атлас мира: Максимально подробная информация / Руководители проекта: А. Н. Бушнев, А. П. Притворов. — Москва: АСТ, 2017. — С. 31. — 96 с. — ISBN 978-5-17-10261-4.
- ↑ РФ Конституци. Глава 1. Статья 14
- ↑ Сведения о наличии и распределении земель в Российской Федерации на 01.01.2019 (в разрезе субъектов Российской Федерации)
- ↑ «Къоабалдаь доаца» ГӀирма Мехка а Севастополь яхача пхье а лаьтташ лоархӀаш хилча
- ↑ «Къоабалдаь доаца» ГӀирма Мехка а Севастополь яхача пхье а лаьтташ ца лоархӀаш хилча
- ↑ Сведения о наличии и распределении земель в Российской Федерации на 01.01.2017 (в разрезе субъектов Российской Федерации) // Федеральная служба государственной регистрации, кадастра и картографии (Росреестр)
- ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2022 года Федеральная служба государственной статистики (эрс.) (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 26.04.2022.
- ↑ Население, учтённое при Всероссийской переписи населения 2010 года (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). Федеральная служба государственной статистики. ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 10.05.2013. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 10.05.2013.
- ↑ World Economic Outlook Database, april 2020. IMF.org. International Monetary Fund. ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 1.05.2019.
- ↑ World Economic Outlook Database, October 2019. IMF.org. International Monetary Fund. ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 18.10.2019.
- ↑ Human Development Indices and Indicators 2019 (ингл.). Программа развития ООН. — Доклад о человеческом развитии на сайте Программы развития ООН.
- ↑ * Грищенко, А. И. К новейшей истории слова россияне (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 15.12.2019. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 4.04.2019., Московский педагогический государственный университет, 2013
- ↑ Домен РФ доступен в Интернете
- ↑ ЦӀи Россия хьаяьннай эллин. Ρωσία (ru:МФА: [roˈsia]) — ишта оалаш хиннад Рума импере чу Къаьнарча Эрсечех. Кердача Эрсечен энциклопеди. Ред. А. Д. Некипелов., М., Энциклопеди, 2004. Том 1 (Эрсече). С. 200
.