ਅਰਮਾਮਲਾਈ ਗੁਫਾ
| ਅਰਮਾਮਲਾਈ ਗੁਫਾ | |
|---|---|
 ਅਰਮਾਮਲਈ ਗੁਫਾ ਵਿਖੇ ਚਿੱਤਰਕਾਰੀ | |
| ਅਰਮਾਮਲਈ ਗੁਫਾ, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ | |
| ਕੋਆਰਡੀਨੇਟ | 12°45′31″N 78°38′34″E / 12.7586204°N 78.6427291°E |
| ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨ | ਚੂਨਾ ਪੱਥਰ |
ਅਰਮਾਮਲਈ ਗੁਫਾ ਆਪਣੀਆਂ ਭਾਰਤੀ ਗੁਫਾ ਚਿੱਤਰਾਂ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਮਲਯਮਪੱਟੂ ਪਿੰਡ ਦੇ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੇ ਤਿਰੂਪਤੂਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਅੰਬੂਰ ਤੋਂ 25 ਕਿਲੋਮੀਟਰ (16 ਮੀਲ) ਦੂਰ ਹੈ।[1] ਇਹ ਗੁਫਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਰਵੇਖਣ ਦੁਆਰਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸਮਾਰਕ ਵਿੱਚ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦਾ ਇੱਕ ਸੈਲਾਨੀ ਆਕਰਸ਼ਣ ਹੈ।
ਜਾਣਕਾਰੀ
[ਸੋਧੋ]
ਅਰਮਾਲਾਈ ਗੁਫਾ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਗੁਫਾ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ 8ਵੀਂ ਸਦੀ ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜੈਨ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[1] ਇਸ ਗੁਫਾ ਵਿੱਚ 8ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀਆਂ ਜੈਨ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ, ਪੈਟ੍ਰੋਗਲਿਫ, ਚੱਟਾਨ ਕਲਾ ਅਤੇ ਜੈਨ ਸੰਤਾਂ ਦੇ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ ਹਨ।[1] ਕੰਧ ਚਿੱਤਰ ਗੁਫਾ ਦੀ ਛੱਤ ਅਤੇ ਕੰਧ ਚਿੱਤਰਾਂ 'ਤੇ ਹਨ।[1] ਇਹ ਚਿੱਤਰ ਪਤਲੇ ਚੂਨੇ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਅਤੇ ਮੋਟੀ ਚਿੱਕੜ ਵਾਲੀ ਸਤ੍ਹਾ 'ਤੇ ਰੰਗ ਲਗਾ ਕੇ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਨ। ਇਹ ਚਿੱਤਰ ਜੈਨ ਭਿਕਸ਼ੂਆਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਨ ਜੋ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਗੁਫਾ ਵਿੱਚ ਰਹੇ ਸਨ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਧਰਮ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਤਾਮਿਲ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵਧ-ਫੁੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਗੁਫਾ ਵਿੱਚ ਚਿੱਤਰ ਦੋ ਤਕਨੀਕਾਂ, ਫ੍ਰੇਸਕੋ ਅਤੇ ਟੈਂਪੇਰਾ ਦੁਆਰਾ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੋਰ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਜੈਨ ਗੁਫਾ, ਸਿਤਾਨਵਾਸਲ ਗੁਫਾ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਬੋਧੀ ਗੁਫਾ, ਬਾਘ ਗੁਫਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਚਿੱਤਰਾਂ ਦੇ ਸਮਾਨ ਹਨ।[2][3][4] ਗੁਫਾ ਵਿੱਚ ਚਿੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮੱਧਯੁਗੀ ਗੁਫਾ ਚਿੱਤਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[2]
ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ 1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਗੁਫਾ ਵਿੱਚ ਚੱਟਾਨ ਕਲਾਵਾਂ ਮਿਲੀਆਂ। 1945 ਵਿੱਚ ਅਕਾਲ ਚਲਾਣਾ ਕਰ ਗਏ ਗੈਬਰੀਅਲ ਜੂਵੇਉ-ਡੁਬਰੂਇਲ ਦੁਆਰਾ ਇਸ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਪਿਛਲੀ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਪੱਲਵ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੀਆਂ ਪੁਰਾਤਨ ਵਸਤਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਸਨ, ਜੋ ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਾਜ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਜੂਵੋ-ਡੁਬਰੂਇਲ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਸਨੇ ਇਸ ਗੁਫਾ ਦੀ ਖੋਜ ਉਦੈਂਦਿਰਮ ਤਾਂਬੇ ਦੀਆਂ ਪਲੇਟਾਂ ਤੋਂ ਮਿਲੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਤੋਂ ਕੀਤੀ ਸੀ ਜੋ ਪੱਲਵ ਸ਼ਾਸਕ ਨੰਦੀਵਰਮਨ II ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੀ ਸੀ ਜੋ ਕੁਮਾਰਮੰਗਲਮ ਵਰਗਾ ਲੱਗਦਾ ਸੀ। ਹੋਰ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਮਲਯਮਪੱਟੂ ਦੇ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਗੁਫਾ ਲੱਭਣ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਇਆ। ਇਹ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਜੈਨ ਧਰਮ ਦੀਆਂ ਮੂਲ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਅਸ਼ਟਥਿਕ ਪਾਲਕਾਂ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਵੀ ਸਨ, [1] ਨੂੰ ਅੱਠ ਕੋਨਿਆਂ ਦੇ ਰੱਖਿਅਕ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਹਨ ਅਗਨੀ, ਵਾਯੂ, ਕੁਬੇਰ, ਈਸ਼ਨਿਆ, ਇੰਦਰ, ਯਮ, ਨਿਰੂਤੀ ਅਤੇ ਵਰੁਣ । ਪੌਦਿਆਂ ਅਤੇ ਹੰਸਾਂ ਦੇ ਪੈਟ੍ਰੋਗਲਿਫ ਵੀ ਦਰਸਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਗੁਫਾ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ 'ਤੇ ਤਾਮਿਲ-ਬ੍ਰਾਹਮੀ ਸ਼ਿਲਾਲੇਖ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਗੁਫਾ ਵਿਚਲੀਆਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਲਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਿਆ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 "Armamalai Cave – Malayampattu". Department of Archaeology, Government of Tamil Nadu. Retrieved 26 January 2014.
- ↑ 2.0 2.1 "Ancient and medieval Indian cave paintings – Internet encyclopedia". wondermondo.com. 14 June 2010. Archived from the original on 24 ਜੂਨ 2018. Retrieved 26 January 2014.
- ↑ "Bagh Caves – Art and Architecture". Madhya Pradesh Tourism. Archived from the original on 9 September 2013. Retrieved 26 January 2014.
- ↑ "Armamalai Cave – Jain temple with ancient paintings". wondermondo.com. 14 June 2010. Retrieved 26 January 2014.