ਐਂਟੀਵਾਇਰਸ

ਐਂਟੀਵਾਇਰਸ (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ: Antivirus) ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿੰਡੋਜ਼ ਯੂਟਿਲੀਟੀ ਪਰੋਗ੍ਰਾਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਸਿਸਟਮ (ਕੰਪਿਊਟਰ) ਨੂੰ ਹੈਕ ਹੋਣ ਤਾਂ ਜਾ ਫਿਰ ਵਾਇਰਸ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਅੱਜ ਦੇ ਡਿਜੀਟਲ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ, ਕੰਪਿਊਟਰ, ਲੈਪਟਾਪ ਅਤੇ ਮੋਬਾਈਲ ਫ਼ੋਨ ਸਾਡੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਅਹਿਮ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਗਏ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਡਿਵਾਈਸਾਂ 'ਤੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀਆਂ ਨਿੱਜੀ ਤਸਵੀਰਾਂ, ਦਸਤਾਵੇਜ਼, ਬੈਂਕਿੰਗ ਵੇਰਵੇ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸੰਭਾਲ ਕੇ ਰੱਖਦੇ ਹਾਂ। ਪਰ ਇਸ ਨਾਲ ਨਾਲ ਵਾਇਰਸ, ਮਾਲਵੇਅਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਾਈਬਰ ਖ਼ਤਰੇ ਵੀ ਵਧ ਗਏ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਐਂਟੀਵਾਇਰਸ ਸਾਫ਼ਟਵੇਅਰ ਇੱਕ ਜ਼ਰੂਰੀ ਰੱਖਿਆ ਵਿਵਸਥਾ ਹੈ।

ਐਂਟੀਵਾਇਰਸ ਕੀ ਹੈ?

ਐਂਟੀਵਾਇਰਸ ਇੱਕ ਖ਼ਾਸ ਕਿਸਮ ਦਾ ਸਾਫ਼ਟਵੇਅਰ ਹੈ ਜੋ ਕੰਪਿਊਟਰ ਨੂੰ ਵਾਇਰਸ, ਟ੍ਰੋਜਨ ਹੋਰਸ, ਵਰਮਜ਼, ਸਪਾਈ ਵੇਅਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮਾਲਵੇਅਰ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਿੰਡੋਜ਼, ਮੈਕ, ਐਂਡਰੌਇਡ ਅਤੇ ਆਈਓਐਸ ਵਰਗੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਲੇਟਫ਼ਾਰਮਾਂ ਉੱਤੇ ਚੱਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਯੂਟੀਲਿਟੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਵਾਇਰਸ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਕੋਡ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਫਾਈਲਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਡਾਟਾ ਚੋਰੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਕੰਪਿਊਟਰ ਨੂੰ ਹੌਲੀ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਐਂਟੀਵਾਇਰਸ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣ ਕੇ ਹਟਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਰੋਕ ਲਗਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

ਐਂਟੀਵਾਇਰਸ ਦੀ ਲੋੜ ਕਿਉਂ ਹੈ?

1.    ਵਾਇਰਸ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ: ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਤੋਂ ਕੋਈ ਫਾਈਲ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਈ-ਮੇਲ ਖੋਲ੍ਹਦੇ ਹੋ ਜਾਂ ਪੈੱਨ ਡਰਾਈਵ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਵਾਇਰਸ ਫੈਲਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਐਂਟੀਵਾਇਰਸ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਨੂੰ ਪਹਿਚਾਣ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਰੋਕ ਲਗਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

2.    ਹੈਕਰਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਅ: ਹੈੱਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਨਿੱਜੀ ਡੇਟ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬੈਂਕਿੰਗ ਪਾਸਵਰਡ ਜਾਂ ਕਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਦੇ ਵੇਰਵੇ, ਚੁਰਾ ਕੇ ਤੁਹਾਡਾ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਐਂਟੀਵਾਇਰਸ ਇੱਕ ਫਾਇਰ ਵਾਲ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਕਰਕੇ ਹੈਕਰਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਦਾ ਹੈ।

3.    ਡੇਟ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ: ਕੁਝ ਵਾਇਰਸ ਜਾਂ ਰੈਨਸਮਵੇਅਰ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਫਾਈਲਾਂ ਨੂੰ ਲਾਕ ਜਾਂ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਐਂਟੀਵਾਇਰਸ ਤੁਹਾਡੇ ਕੀਮਤੀ ਡੇਟ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਮਲਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦਾ ਹੈ।

4.    ਸਿਸਟਮ ਦੀ ਸਹੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ: ਮਾਲਵੇਅਰ ਤੁਹਾਡੇ ਡਿਵਾਈਸ ਨੂੰ ਹੌਲੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਐਂਟੀਵਾਇਰਸ ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾ ਕੇ ਤੁਹਾਡੇ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਅਤੇ ਸੁਚਾਰੂ ਚਲਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਐਂਟੀਵਾਇਰਸ ਕਿਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ?

1.    ਸਿਗਨੇਚਰ-ਅਧਾਰਿਤ ਡਿਟੈਕਸ਼ਨ: ਇਹ ਪਹਿਲੇ ਤੋਂ ਮੌਜੂਦ ਵਾਇਰਸ ਦੇ "ਡਿਜੀਟਲ ਨਿਸ਼ਾਨ" (Signature) ਨੂੰ ਪਛਾਣ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਦਾ ਹੈ।

2.    ਹਿਊਰਿਸਟਿਕ ਐਨਾਲਿਸਿਸ: ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਵੇਖਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਫਾਈਲ ਸ਼ੱਕੀ ਵਿਵਹਾਰ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ (ਜਿਵੇਂ ਫਾਈਲਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਜਾਂ ਨੈੱਟਵਰਕ ਨੂੰ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ), ਤਾਂ ਇਹ ਉਸ ਨੂੰ ਰੋਕ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਨਵੇਂ ਅਣਪਛਾਤੇ ਵਾਇਰਸ ਨੂੰ ਵੀ ਫੜ ਸਕਦਾ ਹੈ।

3.    ਰੀਅਲ-ਟਾਈਮ ਸਕੈਨਿੰਗ: ਐਂਟੀਵਾਇਰਸ ਬੈਕਗ੍ਰਾਊਂਡ ਵਿੱਚ ਚੱਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰ ਨਵੀਂ ਐਕਸੈੱਸ ਨੂੰ ਚੈੱਕ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਤੁਸੀਂ ਹੱਥੀ ਪੂਰਾ ਸਕੈਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।

4.    ਕਲਾਊਡ-ਬੇਸਡ ਪ੍ਰੋਟੈਕਸ਼ਨ: ਆਧੁਨਿਕ ਐਂਟੀਵਾਇਰਸ ਕਲਾਊਡ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਰੀਅਲ-ਟਾਈਮ ਅੱਪਡੇਟ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਨਵੇਂ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਪਛਾਣਦੇ ਹਨ।

ਕਿਸੇ ਚੰਗੇ ਐਂਟੀਵਾਇਰਸ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ

• ਰੀਅਲ-ਟਾਈਮ ਸੁਰੱਖਿਆ: ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਡਿਵਾਈਸ 'ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।
• ਆਟੋਮੈਟਿਕ ਅੱਪਡੇਟ: ਨਵੇਂ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਅੱਪਡੇਟ ਹੁੰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
• ਫਾਇਰ ਵਾਲ: ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਦਾ ਹੈ।
• ਹਲਕਾ ਅਤੇ ਕੁਸ਼ਲ: ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਹੌਲੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ।
• ਸਕੈਨਿੰਗ ਵਿਕਲਪ: ਇਸ ਵਿੱਚ ਤੁਰੰਤ, ਪੂਰੀ ਜਾਂ ਕਸਟਮ ਸਕੈਨ ਦੇ ਵਿਕਲਪ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਕੁਝ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੁਝਾਅ:

1. ਐਂਟੀਵਾਇਰਸ ਜ਼ਰੂਰ ਇੰਸਟਾਲ ਕਰੋ: ਆਪਣੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਅਤੇ ਮੋਬਾਈਲ 'ਤੇ ਇੱਕ ਭਰੋਸੇਮੰਦ ਐਂਟੀਵਾਇਰਸ ਜ਼ਰੂਰ ਲਗਾਓ।
2. ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਕੈਨ ਕਰੋ: ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਇੱਕ ਵਾਰ ਪੂਰੀ ਸਕੈਨ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰੋ।
3. ਸਾਫ਼ਟਵੇਅਰ ਅੱਪਡੇਟ ਰੱਖੋ: ਆਪਣੇ ਓਪਰੇਟਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਸਾਫ਼ਟਵੇਅਰ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਅੱਪਡੇਟਿਡ ਰੱਖੋ।
4. ਸ਼ੱਕੀ ਲਿੰਕ ਅਤੇ ਈ-ਮੇਲ ਨਾ ਖੋਲ੍ਹੋ: ਅਣਜਾਣ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਈ-ਮੇਲ ਜਾਂ ਸ਼ੱਕੀ ਲਿੰਕ 'ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚੋ।
5. ਮਜ਼ਬੂਤ ਪਾਸਵਰਡ ਵਰਤੋਂ: ਆਪਣੇ ਖਾਤਿਆਂ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਤ ਅਤੇ ਵੱਖਰਾ ਪਾਸਵਰਡ ਬਣਾਓ।

ਐਂਟੀਵਾਇਰਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ?

1. ਇੰਸਟਾਲੇਸ਼ਨ: ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਸਾਈਟ ਤੋਂ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰੋ ਅਤੇ ਇੰਸਟਾਲ ਕਰੋ। ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਕਰੋ।
2. ਅੱਪਡੇਟ: ਹਮੇਸ਼ਾ ਲੈ ਟੇਸਟ ਵਰਜਣ ਅਤੇ ਵਾਇਰਸ ਡਿਫੈਨੀਸ਼ਨ ਅੱਪਡੇਟ ਰੱਖੋ।
3. ਸਕੈਨਿੰਗ: ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਪੂਰਾ ਸਕੈਨ ਚਲਾਓ ਅਤੇ ਰੀਅਲ-ਟਾਈਮ ਪ੍ਰੋਟੈਕਸ਼ਨ ਚਾਲੂ ਰੱਖੋ।
4. ਸਾਵਧਾਨੀ: ਅਨਜਾਣੇ ਲਿੰਕ 'ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਨਾ ਕਰੋ, ਪਾਈਰੇਟਿਡ ਸਾਫ਼ਟਵੇਅਰ ਨਾ ਵਰਤੋ ਅਤੇ ਸਟ੍ਰੌਂਗ ਪਾਸਵਰਡ ਵਰਤੋ।