ਚੱਕ-ਹਾਓ ਕਾਲਾ ਚਾਵਲ
| ਚੱਕ ਹਾਓ | |
|---|---|
| ਭੂਗੋਲਿਕ ਸੰਕੇਤ | |
| ਹੋਰ ਨਾਮ | ਚੱਕ ਹਾਓ ਅਮੂਬੀ, ਮਨੀਪੁਰ ਕਾਲੇ ਚਾਵਲ[1][2][3] |
| ਵਰਣਨ | ਚੱਕ-ਹਾਓ ਇੱਕ ਚੌਲਾਂ ਦੀ ਕਿਸਮ ਹੈ ਜੋ ਮਨੀਪੁਰ ਅਤੇ ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਉਗਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। |
| ਖੇਤਰ | ਮਨੀਪੁਰ ਅਤੇ ਨਾਗਾਲੈਂਡ |
| ਦੇਸ਼ | ਭਾਰਤ |
| ਰਜਿਸਟਰਡ | 20 ਅਪ੍ਰੈਲ 2020 |
| ਅਧਿਕਾਰਤ ਵੈੱਬਸਾਈਟ | ipindia.gov.in |
ਚੱਕ-ਹਾਓ ਦੇਸੀ, ਖੁਸ਼ਬੂਦਾਰ, ਚਿਪਚਿਪਾ ਅਤੇ ਵੱਡੇ-ਦਾਣੇ ਵਾਲੇ ਕਾਲੇ ਚੌਲਾਂ ਦੀ ਕਿਸਮ ਹੈ। ਇਸ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜਾਂ ਮਨੀਪੁਰ ਅਤੇ ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਉਗਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਇੰਫਾਲ ਪੂਰਬੀ, ਇੰਫਾਲ ਪੱਛਮੀ, ਬਿਸ਼ਨੂਪੁਰ, ਮਨੀਪੁਰ ਦੇ ਥੌਬਲ ਅਤੇ ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਦੇ ਪੇਰੇਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਮ ਅਤੇ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਫਸਲ ਹੈ। ਚੱਕ-ਹਾਓ ਜਾਂ ਚੱਖਾਓ ਜਾਂ ਚੱਕ ਹਾਓ ਅਮੁਬੀ ਇੱਕੋ ਨਾਮ ਦੇ ਰੂਪ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਨੀਪੁਰ ਦਾ ਕਾਲਾ ਚੌਲ ਜਾਂ ਮਨੀਪੁਰ ਕਾਲਾ ਚੌਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਦੇ ਭੂਗੋਲਿਕ ਸੰਕੇਤ ਟੈਗ ਦੇ ਤਹਿਤ ਇਸਨੂੰ "ਚੱਕ-ਹਾਓ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[4]
ਨਾਮ
[ਸੋਧੋ]ਚੱਕ-ਹਾਓ ਜਿਸਦਾ ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਅਨੁਵਾਦ ਮਨੀਪੁਰੀ (ਮੀਤੇਈ) ਦੀ ਸਥਾਨਕ ਰਾਜ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ 'ਸੁਆਦੀ ਚੌਲ' ਵਜੋਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। "ਚਕ" ਦਾ ਅਰਥ "ਚਾਵਲ" ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ "ਅਹਾਓਬਾ" ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਅਰਥ "ਸੁਆਦੀ" ਹੈ।
ਕਿਸਮਾਂ
[ਸੋਧੋ]ਮਨੀਪੁਰ ਦੀਆਂ ਖੁਸ਼ਬੂਦਾਰ ਚੌਲਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਅਨਾਜ ਦੇ ਰੰਗ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਚਾਰ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਚਖਾਓ ਅਮੁਬੀ (ਕਾਲਾ), ਚਖਾਓ ਪੋਇਰੀਟਨ (ਜਾਮਨੀ), ਚਖਾਓ ਅੰਗਾਂਗਬਾ (ਲਾਲ), ਅਤੇ ਚਖਾਓ ਅੰਗੋਬਾ (ਚਿੱਟਾ) ਹਨ।[5][6]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Schlegel, Rolf H. J. (15 December 2017). History of Plant Breeding (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). CRC Press. ISBN 978-1-351-58896-6. Retrieved 12 December 2024.
- ↑ Singh, Akansha (2024). Climate-Smart Rice Breeding (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Springer Nature. ISBN 978-981-97-7098-4. Retrieved 12 December 2024.
- ↑ Somasundaram, Jayanthi (18 November 2017). "Grains with gains". The New Indian Express (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 12 December 2024.
- ↑ "Chak-Hao". Intellectual Property India. Retrieved 12 December 2024.
- ↑ "CHAKHAO: SCENTED TRADITIONAL RICE OF MANIPUR (INDIA)". Journal of Advanced Scientific Research. Retrieved 13 December 2024.
- ↑ Devi, Lourembam Monika; Badwaik, Laxmikant S. (1 October 2022). "Variety difference in physico-chemical, cooking, textural, pasting and phytochemical properties of pigmented rice". Food Chemistry Advances. 1: 100059. doi:10.1016/j.focha.2022.100059. ISSN 2772-753X.