ਨਕੋਸਾਜ਼ਾਨਾ ਡਲਾਮਿਨੀ-ਜ਼ੂਮਾ
ਨਕੋਸਾਜ਼ਾਨਾ ਡਲਾਮਿਨੀ-ਜ਼ੂਮਾ | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | |||||||||||||||
ਮਹਿਲਾ, ਯੁਵਾ ਅਤੇ ਅਪਾਹਜ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੇ ਮੰਤਰੀ | |||||||||||||||
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 6 ਮਾਰਚ 2023 – 19 ਜੂਨ 2024 | |||||||||||||||
ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ | ਸਿਰਿਲ ਰਾਮਾਫੋਸਾ | ||||||||||||||
ਉਪ | ਸਿਸੀਸੀ ਤੋਲਾਸ਼ੇ | ||||||||||||||
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | ਮਾਈਟ ਨਕੋਆਨਾ-ਮਾਸ਼ਾਬੇਨ | ||||||||||||||
ਤੋਂ ਬਾਅਦ | ਸਿੰਡੀਸੀਵੇ ਚਿਕੁੰਗਾ | ||||||||||||||
ਸਹਿਕਾਰੀ ਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਮੰਤਰੀ | |||||||||||||||
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 30 ਮਈ 2019 – 6ਮਾਰਚ 2023 | |||||||||||||||
ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ | ਸਿਰਿਲ ਰਾਮਾਫੋਸਾ | ||||||||||||||
ਉਪ | ਪਾਰਕਸ ਟਾਊ (2020 ਤੱਕ) ਓਬੇਦ ਬਾਪੇਲਾ (2019–2023) ਥੈਂਬੀ ਨਕਾਦਿਮੇਂਗ (2021–2023) | ||||||||||||||
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | ਜ਼ਵੇਲੀ ਮਖਿਜ਼ੇ | ||||||||||||||
ਤੋਂ ਬਾਅਦ | ਥੈਂਬੀ ਨਕਾਡੀਮੇਂਗ | ||||||||||||||
ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ 'ਤੇ ਮੰਤਰੀ | |||||||||||||||
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 28 ਫਰਵਰੀ 2018 – 29 ਮਈ 2019 | |||||||||||||||
ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ | ਸਿਰਿਲ ਰਾਮਾਫੋਸਾ | ||||||||||||||
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | ਜੈਫ ਰਾਡੇਬੇ | ||||||||||||||
ਤੋਂ ਬਾਅਦ | ਜੈਕਸਨ ਮਥੇਂਬੂ | ||||||||||||||
ਤੀਜਾ ਅਫਰੀਕੀ ਯੂਨੀਅਨ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਚੇਅਰਪਰਸਨ | |||||||||||||||
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 15 ਅਕਤੂਬਰ 2012 – 30 ਜਨਵਰੀ 2017 | |||||||||||||||
ਉਪ | ਇਰਾਸਟਸ ਮਵੇਂਚਾ | ||||||||||||||
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | ਜੀਨ ਪਿੰਗ | ||||||||||||||
ਤੋਂ ਬਾਅਦ | ਮੂਸਾ ਫਾਕੀ | ||||||||||||||
ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ | |||||||||||||||
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 10 ਮਈ 2009 – 3ਅਕਤੂਬਰ 2012 | |||||||||||||||
ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ | ਜੈਕਬ ਜ਼ੂਮਾ | ||||||||||||||
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | ਨੋਸੀਵੀਵੇ ਮਾਪੀਸਾ-ਨਕਾਕੁਲਾ | ||||||||||||||
ਤੋਂ ਬਾਅਦ | ਨਲੇਡੀ ਪਾਂਡੋਰ | ||||||||||||||
ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ | |||||||||||||||
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 14 ਜੂਨ 1999 – 10 ਮਈ 2009 | |||||||||||||||
ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ | ਥਾਬੋ ਮਬੇਕੀ ਕਗਲੇਮਾ ਮੋਟਲਾਂਥੇ | ||||||||||||||
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | ਅਲਫ੍ਰੇਡ ਨਜ਼ੋ | ||||||||||||||
ਤੋਂ ਬਾਅਦ | ਮਾਈਟ ਨਕੋਆਨਾ-ਮਾਸ਼ਾਬੇਨ (ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਬੰਧ ਅਤੇ ਸਹਿਯੋਗ) | ||||||||||||||
21ਵੇਂ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰੀ | |||||||||||||||
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 10ਮਈ 1994 – 14 ਜੂਨ 1999 | |||||||||||||||
ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ | ਨੈਲਸਨ ਮੰਡੇਲਾ | ||||||||||||||
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | ਰੀਨਾ ਵੈਂਟਰ | ||||||||||||||
ਤੋਂ ਬਾਅਦ | ਮੰਟੋ ਤਸ਼ਾਬਾਲਾਲਾ-ਮਸੀਮਾਂਗ | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ | |||||||||||||||
ਜਨਮ | ਨਕੋਸਾਜ਼ਾਨਾ ਕਲੈਰਿਸ ਡਲਾਮਿਨੀ ਫਰਮਾ:ਜਨਮ ਮਿਤੀ ਅਤੇ ਉਮਰ ਨੈਟਲ, ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਸੰਘ | ||||||||||||||
ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ | ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ | ||||||||||||||
ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ |
| ||||||||||||||
ਸੰਬੰਧ | Hlobisile Dlamini (sister) | ||||||||||||||
ਬੱਚੇ | 4, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਗੁਗੁਲੇਥੂ ਅਤੇ ਥੂਥੂਕਿਲੇ | ||||||||||||||
ਅਲਮਾ ਮਾਤਰ | ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ਼ ਜ਼ੁਲੂਲੈਂਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ਼ ਨੇਟਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ਼ ਬ੍ਰਿਸਟਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ਼ ਲਿਵਰਪੂਲ | ||||||||||||||
ਕਿੱਤਾ | ਫਰਮਾ:ਫਲੈਟਲਿਸਟ | ||||||||||||||
ਨਕੋਸਾਜ਼ਾਨਾ ਕਲੈਰੀਸ ਡਲਾਮਿਨੀ-ਜ਼ੂਮਾ (née Dlamini; ਜਨਮ 27 ਜਨਵਰੀ 1949), ਜਿਸਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਉਸਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅੱਖਰ NDZ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨ, ਮੈਡੀਕਲ ਡਾਕਟਰ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਨਸਲਵਾਦ ਵਿਰੋਧੀ ਕਾਰਕੁਨ ਹੈ। ਅਫਰੀਕੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ (ANC) ਦੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮੈਂਬਰ, ਉਹ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਲਿਮਪੋਪੋ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਚਾਂਸਲਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਡਲਾਮਿਨੀ-ਜ਼ੂਮਾ ਦਾ ਜਨਮ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਸਾਬਕਾ ਨੈਟਲ ਪ੍ਰਾਂਤ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸੰਗਠਨ ਦੁਆਰਾ ਕਾਲੀ ਚੇਤਨਾ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। 1976 ਅਤੇ 1990 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਉਹ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਜਲਾਵਤਨੀ ਵਿੱਚ ਰਹੀ, ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਅਤੇ ਸਵਾਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਦਵਾਈ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਏ. ਐਨ. ਸੀ. ਦੀ ਸਰਗਰਮੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਈ। 1994 ਤੋਂ, ਡਲਾਮਿਨੀ-ਜ਼ੂਮਾ ਨੇ ਨਸਲਵਾਦ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਦੇ ਹਰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਉਹ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੈਲਸਨ ਮੰਡੇਲਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਥਾਬੋ ਮਬੇਕੀ ਅਤੇ ਕਲੇਮਾ ਮੋਟਲਾਂਥੇ ਦੇ ਅਧੀਨ ਦਸ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਰਹੀ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੈਕਬ ਜ਼ੂਮਾ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ, ਉਹ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਕਾਰਜਹੀਣ ਵਿਭਾਗ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸਿਰਿਲ ਰਾਮਫੋਸਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ, ਉਹ ਸੰਖੇਪ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ, ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਅਤੇ ਅਪਾਹਜਾਂ ਦੀ ਮੰਤਰੀ ਵੀ ਰਹੀ।
ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸਿਰਿਲ ਰਾਮਫੋਸਾ ਦੇ ਅਧੀਨ, ਉਸ ਨੇ ਸਹਿਕਾਰੀ ਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਰਵਾਇਤੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਮੰਤਰੀ ਬਣਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯੋਜਨਾ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦੇ ਨਾਲ, ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ, ਨਿਗਰਾਨੀ ਅਤੇ ਮੁਲਾਂਕਣ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਵਿੱਚ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ, ਜਿਸ ਸਮਰੱਥਾ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਕੋਵਿਡ-19 ਮਹਾਮਾਰੀ ਦੌਰਾਨ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਦੇ ਲੌਕਡਾਊਨ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅਤੇ ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਸੀ। ਉਹ ਅਕਤੂਬਰ 2012 ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ 2017 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਗੈਰਹਾਜ਼ਰ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਯੂਨੀਅਨ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਉਸ ਸੰਗਠਨ ਜਾਂ ਇਸ ਦੇ ਪੂਰਵਵਰਤੀ, ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਏਕਤਾ ਸੰਗਠਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਬਣ ਗਈ। ਉਸ ਅਹੁਦੇ ਉੱਤੇ ਉਸ ਦਾ ਕਾਰਜਕਾਲ ਵੀ ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਸੀ।