ਭੋਜਨ ਤਕਨਾਲੋਜੀ
ਭੋਜਨ ਤਕਨਾਲੋਜੀ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ: Food technology; ਫੂਡ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ) ਫੂਡ ਸਾਇੰਸ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼ਾਖਾ ਹੈ ਜੋ ਫੂਡ ਪ੍ਰੋਡਕਟਸ (ਭੋਜਨਾ) ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ, ਸੰਭਾਲ, ਗੁਣਵੱਤਾ ਨਿਯੰਤਰਣ ਅਤੇ ਖੋਜ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨ ਵਜੋਂ ਵੀ ਸਮਝਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਸਮਾਜ ਭੋਜਨ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ ਅਤੇ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੇ ਮਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਭੋਜਨ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਹੈ।[1]
ਭੋਜਨ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਵਿਗਿਆਨਕ ਖੋਜ ਭੋਜਨ ਸੰਭਾਲ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਸੀ। 1810 ਵਿੱਚ ਨਿਕੋਲਸ ਐਪਰਟ ਦੁਆਰਾ ਡੱਬਾਬੰਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਇੱਕ ਨਿਰਣਾਇਕ ਘਟਨਾ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਡੱਬਾਬੰਦੀ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਐਪਰਟ ਨੂੰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਉਸ ਸਿਧਾਂਤ ਦਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਿਸ 'ਤੇ ਉਸਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਸੀ, ਪਰ ਕੈਨਿੰਗ ਦਾ ਭੋਜਨ ਸੰਭਾਲ ਤਕਨੀਕਾਂ 'ਤੇ ਵੱਡਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਿਆ ਹੈ।
ਲੂਈ ਪਾਸਚਰ ਦੀ ਵਾਈਨ ਦੇ ਵਿਗਾੜ ਬਾਰੇ ਖੋਜ ਅਤੇ 1864 ਵਿੱਚ ਵਿਗਾੜ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਬਾਰੇ ਉਸਦਾ ਵਰਣਨ, ਭੋਜਨ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨਕ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਸੀ। ਵਾਈਨ ਦੇ ਵਿਗਾੜ ਬਾਰੇ ਖੋਜ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਪਾਸਚਰ ਨੇ ਸ਼ਰਾਬ, ਸਿਰਕਾ, ਵਾਈਨ ਅਤੇ ਬੀਅਰ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਦੇ ਖੱਟੇ ਹੋਣ ਬਾਰੇ ਖੋਜ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਪਾਸਚਰਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੀ - ਭੋਜਨ ਦੇ ਵਿਗਾੜ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰਨ ਲਈ ਦੁੱਧ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਗਰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ। ਭੋਜਨ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਖੋਜ ਵਿੱਚ, ਪਾਸਚਰ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਰੋਕਥਾਮ ਦਵਾਈ ਦੇ ਮੋਢੀ ਬਣ ਗਏ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Campbell-Platt, Geoffrey, ed. Food science and technology. John Wiley & Sons, 2017.