ਸਰਕਾਰੀ ਰਾਜਿੰਦਰਾ ਕਾਲਜ, ਬਠਿੰਡਾ

ਸਰਕਾਰੀ ਰਾਜਿੰਦਰਾ ਕਾਲਜ

ਮਾਟੋ	English: Sweetness And Light
ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਮਾਟੋ	ਮਿਠਾਸ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼
ਕਿਸਮ	ਸਰਕਾਰੀ
ਸਥਾਪਨਾ	1940 (1940)
ਵਿਦਿਆਰਥੀ	4,271 (2015 ਮੁਤਾਬਿਕ) 2,254 ਮੁੰਡੇ 2017 ਕੁੜੀਆਂ
ਟਿਕਾਣਾ	ਬਠਿੰਡਾ , ਪੰਜਾਬ , ਭਾਰਤ
ਕੈਂਪਸ	ਸ਼ਹਿਰੀ
ਮੈਗਜ਼ੀਨ	ਦ ਰਜਿੰਦਰਾ
ਛੋਟਾ ਨਾਮ	ਰਾਜਿੰਦਰਾ ਕਾਲਜ
ਮਾਨਤਾਵਾਂ	ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪਟਿਆਲਾ
ਵੈੱਬਸਾਈਟ	grcb.ac.in

ਸਰਕਾਰੀ ਰਾਜਿੰਦਰਾ ਕਾਲਜ ਬਠਿੰਡਾ, ਬਠਿੰਡੇ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰੀ ਵਿੱਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਪ੍ਰ੍ਮੁੱਖ ਕਾਲਜ ਹੈ। 1904 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਵਜੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ 1940 ਵਿੱਚ ਇਹ ਇੱਕ ਇੰਟਰਮੀਡੀਏਟ ਕਾਲਜ ਬਣ ਗਿਆ।

ਇਤਿਹਾਸ

ਬਠਿੰਡਾ ਦੇ ਬੱਸ ਅੱਡੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਗੁਰੂ ਕਾਸ਼ੀ ਮਾਰਗ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ ਕਾਲਜ ਦੀ ਨੀਂਹ 1904 ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਜਾ ਭੁਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਪਟਿਆਲਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਜੋ 1900 ਈ. ਵਿੱਚ ਸਵਰਗਵਾਸ ਹੋ ਗਏ ਸਨ, ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਬਠਿੰਡਾ ਕਿਲ੍ਹਾ ਮੁਬਾਰਕ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਵਜੋਂ ਰੱਖੀ। ਉਸ ਦਾ ਨਾਂ ਰਾਜਿੰਦਰਾ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਹ ਰਾਜਿੰਦਰਾ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਬਣ ਗਿਆ। ਮਾਲ ਰੋਡ ‘ਤੇ ਬਣਿਆ ਇਹ ਰਾਜਿੰਦਰਾ ਹਾਈ ਸਕੂਲ 1940 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਰਾਜਿੰਦਰਾ ਇੰਟਰਮੀਡੀਏਟ ਕਾਲਜ ਬਣ ਗਿਆ। ਜਦੋਂ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਹਨੂੰਮਾਨ ਚੌਕ ਤੱਕ ਮਾਲ ਰੋਡ ਕੱਢੀ ਗਈ ਤਾਂ ਰਾਜਿੰਦਰਾ ਕਾਲਜ ਦੋ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ। ਕਾਲਜ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਬਿਲਡਿੰਗ ਵਕਫ ਬੋਰਡ ਦੀ 28 ਏਕੜ ਜਮੀਨ ਅੇੈਕੁਆਇਰ ਕਰਕੇ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ।

ਕਾਲਜ ਦਰਪਣ

ਰਾਜਿੰਦਰਾ ਕਾਲਜ, ਬਠਿੰਡਾ ਦਾ ਮੁੱਖ ਦਰਵਾਜ਼ਾ

ਕਾਲਜ ਦੀ ਇਮਾਰਤ E ਅੱਖਰ ਦੇ ਆਕਾਰ ਦੀ ਹੈ। ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਐਨ.ਸੀ.ਸੀ. ਤੇ ਐਨ. ਐਸ.ਐਸ. ਦੇ ਯੂਨਿਟ ਵੀ ਸਫਲਤਾ-ਪੂਰਵਕ ਚਲਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਕਾਲਜ ਨੂੰ ਐਨ. ਐਸ.ਐਸ. ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਲਈ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪਟਿਆਲਾ ਵੱਲੋਂ ਸਰਵੋਤਮ (ਬੈਸਟ) ਕਾਲਜ ਨਾਲ ਵੀ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਲਜ ਦਾ ਉਲੇਖ ‘ਐਨਸਾਈਕਲੋਪੀਡੀਆਂ’ ਬ੍ਰਿਟੇਨਿਕਾ ਦੀ ਜਿਲਦ ਤਿੰਨ, ਪੰਨਾ 564 ‘ਤੇ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੰਟੀਨ ਤੇ ਹੋਸਟਲ ਦਾ ਵੀ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੈ। ਕਾਲਜ ਵੱਲੋਂ ’ਦਾ ਰਜਿੰਦਰਾ’ ਸਾਲਾਨਾ ‘ਮੈਗਜ਼ੀਨ’ ਛਪਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਆਪਣੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਕਾਲਜ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਪਟਿਆਲਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਹੈ।

ਵਿਦਿਆਰਥਣਾਂ

• ਗੁਰਚਰਨ ਕੌਰ
• ਮੁਖਤਿਆਰ ਕੌਰ - ਸਪੀਕਰ, ਮੁਜਾਰਾ ਲਹਿਰ ਦੇ ਮੌਢੀ ਨੇਤਾ, ਸ਼ੀਹਣੀ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਦੀ ਸੰਪਦਕ

ਵਿਦਿਆਰਥੀ

• ਨਾਵਲਕਾਰ ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ ਸ਼ਾਦ

ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ

#	ਨਾਮ	ਦਫ਼ਤਰ ਲਿਆ	ਦਫ਼ਤਰ ਛੱਡਿਆ
1	ਡਾ. ਹੁਕਮ ਸਿੰਘ ਸੋਢੀ	1940	1945
2	ਸ਼੍ਰੀ ਐਮ.ਜੇ. ਸਹਾਏ	1945	1948
3	ਸ਼੍ਰੀ ਮੂਲ ਰਾਜ ਸਿੰਘ	1948	1951
4	ਡਾ. ਹੁਕਮ ਸਿੰਘ ਸੋਢੀ	1951	1952
5	ਸ਼੍ਰੀ ਸੀ. ਐਲ.ਪਾਰਤੀ	1952	1953
6	ਡਾ. ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ	1953	1954
7	ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਐਚ. ਐਮ. ਢਿੱਲੋਂ	1954	1961
8	ਡਾ. ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ	1961	1964
9	ਡਾ. ਓ. ਪੀ. ਭਾਰਦਵਾਜ	1964	1966
10	ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰਸੇਵਕ ਸਿੰਘ	1966	1966
11	ਸ੍ਰੀ ਬੀ.ਕੇ.ਕਪੁਰ	1968	1971
12	ਸ੍ਰੀ ਉਮਰਾਓ ਸਿੰਘ	1971	1972
13	ਅਪਰਅਪਾਰ ਸਿੰਘ	1972	1973
14	ਡਾ. ਡੀ. ਆਰ. ਵਿਜ	2 ਜੂਨ 73	3 ਅਗਸਤ 73
15	ਸ਼੍ਰੀ ਓ. ਪੀ. ਪਾਂਡੋਵ	11-8-73	ਦਸੰਬਰ- 75
16	ਸ਼੍ਰੀ ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ	14 ਜਨਵਰੀ 1974	24 ਅਪ੍ਰੈਲ 1977
17	ਸ਼੍ਰੀ ਲਾਲ ਚੰਦ ਗੁਪਤਾ	25 ਅਪ੍ਰੈਲ 77	22 ਜੁਲਾਈ 77
18	ਸ਼੍ਰੀ ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ	23-7-77	4-8-78
19	ਮੇਜ਼ਰ ਮਹਿੰਦਰ ਨਾਥ	17-2-79	31-5-81
20	ਸ਼੍ਰੀ ਸ਼ਰਤ ਚੰਦਰ	1-6-81	31-12-81
21	ਸ਼੍ਰੀ ਬਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਗਰੇਵਾਲ	31-12-81	21-11-83
22	ਡਾ. ਸੁਰਿੰਦਰ ਕੁਮਾਰ ਨਵਲ	3-12-83	3-7-86
23	ਸ਼੍ਰੀ ਲਜਾਰ ਸਿੰਘ	3-7-86	11-6-87
24	ਸ਼੍ਰੀ ਆਰ. ਐਸ. ਰਤਨ	15-6-87	11-7-89
25	ਡਾ. (ਕੈਪਟਨ) ਭੁਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਪੂਨੀਆਂ	11-7-89	7-12-90
26	ਸ਼੍ਰੀ ਸੋਮਦੱਤ ਭਗਤ	7-12-90	27-3-01
27	ਸ਼੍ਰੀ ਗੋਪਾਲ ਸਿੰਘ	31-5-02	29-2-2000
28	ਸ਼੍ਰੀ ਅਮਰਜੀਤ ਸਿੰਘ	2-7-02	31-3-03
29	ਡਾ. ਪੀ. ਐਸ. ਭੱਟੀ	2 ਅਪ੍ਰੈਲ 2003	15 ਜੂਨ 2003
30	ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਗੁਰਮੀਤ ਕੌਰ ਭੱਠਲ	11 ਸਤੰਬਰ 2003	16 ਜੁਲਾਈ 2004
31	ਸ਼੍ਰੀ ਕੁਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ	16 ਜੁਲਾਈ 2004	30 ਨਵੰਬਰ 2005
32	ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਗਿਆਨ ਕੌਰ	20 ਜਨਵਰੀ 2006	16 ਜੁਲਾਈ 2007
33	ਸ਼੍ਰੀ ਚਿੰਤ ਰਾਮ	19 ਅਕਤੂਬਰ 2007	31 ਅਕਤੂਬਰ 2007
34	ਸ਼੍ਰੀ ਆਰ. ਕੇ. ਬੰਗੜ	8 ਦਸੰਬਰ 2007	30 ਸਤੰਬਰ 2009
35	ਸ਼੍ਰੀ ਸੁਖਚੈਨ ਰਾਏ ਗਰਗ	13 ਨਵੰਬਰ 2009	31 ਜੁਲਾਈ 2011
36	ਸ਼੍ਰੀ ਵਿਜੇ ਕੁਮਾਰ ਗੋਇਲ	15 ਮਈ 2012	30 ਸਤੰਬਰ 2015
37	ਡਾ. ਸੁਖਰਾਜ ਸਿੰਘ	23 ਅਕਤੂਬਰ 2015	30 ਨਵੰਬਰ 2017
38.	ਸ਼੍ਰੀ ਮੁਕੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਅਗਰਵਾਲ	3 ਜਨਵਰੀ 2018	30 ਅਪ੍ਰੈਲ 2018
39	ਸ਼੍ਰੀ ਜਯੋਤੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼	31 ਮਈ 2019	30 ਸਤੰਬਰ 2020
40	ਡਾ. ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ	9 ਫਰਵਰੀ 2021	31 ਜਨਵਰੀ 2023
41	ਡਾ. ਜਯੋਤਸਨਾ ਸਿੰਗਲਾ	24 ਅਪ੍ਰੈਲ 2023	ਹੁਣ

ਲਾਇਬਰੇਰੀ

ਸਾਲ 2015-16 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਕਾਲਜ ਲਾਇਬਰੇਰੀ ਛੇ ਕਲਾਸ ਕਮਰਿਆਂ ਤੋਂ ਲਾਇਬਰੇਰੀ ਲਈ ਖਾਸ-ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਣਾਈ ਗਈ ਨਵੀਂ ਇਮਾਰਤ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਮਿਤੀ 22 ਫਰਵਰੀ 2015 ਨੂੰ ਸੰਸਦੀ ਸਕੱਤਰ ਸਰੂਪ ਚੰਦ ਸਿੰਗਲਾ ਨੇ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਅਤੇ ਵੱਡੀ ਇਮਾਰਤ ਸਦਕਾ ਉਹ 10,000 ਕਿਤਾਬਾਂ ਵੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦੀਆਂ ਗਈਆਂ, ਜੋ ਥਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਬੰਦ ਪਈਆਂ ਸਨ। ਸਾਰੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਕੰਪਿਊਟਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦਰਜ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ। ਲਾਇਬਰੇਰੀ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦੀਆਂ 49,232 ਕਿਤਾਬਾਂ (2015-16 ਅਨੁਸਾਰ) ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੀਆਂ 30 ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਲਾਇਬਰੇਰੀ ਵਿੱਚ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇਸ ਲਾਇਬਰੇਰੀ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੀਆਂ ਵਧੇਰੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਹਨ।

ਚੱਲ ਰਹੇ ਕੋਰਸ

• ਐੱਮ.ਏ. - ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸ਼ਤਰ (ਸਮੈਸਟਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ) - 2 ਸਾਲਾ ਕੋਰਸ (ਸੀਟਾਂ 40)
• ਬੀ.ਐੱਸਸੀ. - ਅਰਥ-ਸ਼ਾਸ਼ਤਰ ਆਨਰਜ਼ (ਸਮੈਸਟਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ) - 3 ਸਾਲਾ ਕੋਰਸ (ਸੀਟਾਂ 40)
• ਬੀ.ਐੱਸਸੀ. - ਮੈਡੀਕਲ (ਸਮੈਸਟਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ) - 3 ਸਾਲਾ ਕੋਰਸ (ਸੀਟਾਂ 100)
• ਬੀ.ਐੱਸਸੀ. - ਨਾਨ-ਮੈਡੀਕਲ (ਸਮੈਸਟਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ) - 3 ਸਾਲਾ ਕੋਰਸ (ਸੀਟਾਂ 120)
• ਬੀ.ਕਾਮ. (ਸਮੈਸਟਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ) - 3 ਸਾਲਾ ਕੋਰਸ (ਸੀਟਾਂ 120)
• ਬੀ.ਏ. (ਸਮੈਸਟਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ) - 3 ਸਾਲਾ ਕੋਰਸ (ਸੀਟਾਂ 720)
• ਬੀ.ਸੀ.ਏ. - 3 ਸਾਲਾ ਕੋਰਸ (ਸੀਟਾਂ 80)
• ਬੀ.ਬੀ.ਏ. - 3 ਸਾਲਾ ਕੋਰਸ (ਸੀਟਾਂ 50)
• ਬੀ.ਐੱਸਸੀ. (ਬਾਇਓਟੈੱਕ) - 3 ਸਾਲਾ ਕੋਰਸ (ਸੀਟਾਂ 40)
• ਐੱਮ.ਐੱਸਸੀ. (ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ)- ਸੀਟਾਂ 30
• ਐੱਮ.ਐੱਸਸੀ. (ਗਣਿਤ ਸ਼ਾਸ਼ਤਰ)- ਸੀਟਾਂ 30
• ਐੱਮ.ਐੱਸਸੀ. (ਫ਼ਿਲਾਸਫੀ)- ਸੀਟਾਂ 30
• ਐੱਮ.ਏ. (ਇਤਿਹਾਸ)- ਸੀਟਾਂ 30
• ਬੀ.ਕਾਮ. (ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸ਼ਨਲ)- ਸੀਟਾਂ 60
• ਡਿਪਲੋਮਾ ਇਨ ਫੂਡ ਸਰਵਿਸ - ਸੀਟਾਂ 30
• ਡਿਪਲੋਮਾ ਇਨ ਫੂਡ ਪ੍ਰੋਡਕਸ਼ਨ - ਸੀਟਾਂ 30

ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ

• ਰਾਜਿੰਦਰਾ ਕਾਲਜ ਬਾਰੇ ਪੰਜਾਬੀ ਟ੍ਰਿਬਊਨ ਵਿੱਚ 'ਮੇਰਾ ਕਾਲਜ' ਲੇਖ