ਸਮੱਗਰੀ 'ਤੇ ਜਾਓ

ਸਵਿੰਦਰਾ ਸਾਵਰਕਰ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਸਵਿੰਦਰਾ ਸਾਵਰਕਰ
ਤਸਵੀਰ:Book Cover of Detta land som aldrig var vår moder Dikter av indiska dalitpoeter bok.jpg
"ਇਹ ਧਰਤੀ ਕਦੇ ਸਾਡੀ ਮਾਂ ਨਹੀਂ ਸੀ" ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਕਵਰ, ਸਾਵੀ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ
ਜਨਮ
ਕੰਮ ਪੇਂਟਿੰਗ
ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਕੰਮ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨੀਂਹ (1986)

ਸਵਿੰਦਰਾ ਸਾਵਰਕਰ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Savindra Sawarkar; ਜਨਮ 1961) ਸਾਵੀ ਸਾਵਰਕਰ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਕਲਾਕਾਰ ਹੈ, ਜੋ ਬੋਧੀ ਚਿੱਤਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਦਲਿਤ ਵਿਅਕਤੀਗਤਤਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ 40 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਕਰੀਅਰ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਤਸਵੀਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਬੀ.ਆਰ. ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਦਰਸ਼ਨ, ਨਵ-ਬੋਧੀ ਕਲਪਨਾ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਦਲਿਤ ਵਜੋਂ ਆਪਣੇ ਅਨੁਭਵਾਂ ਤੋਂ ਲਈ ਗਈ ਹੈ।[1][2]

ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ

[ਸੋਧੋ]

ਸਵਿੰਦਰਾ ਸਾਵਰਕਰ ਦਾ ਜਨਮ 1961 ਵਿੱਚ ਨਾਗਪੁਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇੱਕ ਅੰਬੇਡਕਰਵਾਦੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਹੋਇਆ, ਉਹ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਹੀ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਵਿਚਾਰਾਂ ਅਤੇ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਸੋਚ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਾਦਾ-ਦਾਦੀ ਨੇ 1956 ਵਿੱਚ ਡਾ. ਅੰਬੇਡਕਰ ਨਾਲ ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਅਪਣਾ ਲਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ, ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ, ਇੱਕ ਰੇਲਵੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ।[3]

ਸਾਵਰਕਰ ਨੇ 1982 ਵਿੱਚ ਨਾਗਪੁਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਡਰਾਇੰਗ ਅਤੇ ਪੇਂਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਫਾਈਨ ਆਰਟਸ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ 1984 ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਜਾ ਸਯਾਜੀਰਾਓ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ਼ ਬੜੌਦਾ ਦੇ ਫਾਈਨ ਆਰਟਸ ਫੈਕਲਟੀ ਤੋਂ ਗ੍ਰਾਫਿਕ (ਪ੍ਰਿੰਟ ਮੇਕਿੰਗ) ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮਾਸਟਰ ਆਫ਼ ਫਾਈਨ ਆਰਟਸ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਆਪਣੇ ਮਾਸਟਰ ਦੇ ਖੋਜ-ਪ੍ਰਬੰਧ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ, ਉਸਨੇ ਤਿੰਨ ਜਰਮਨ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾਵਾਦੀ ਪ੍ਰਿੰਟਮੇਕਰਾਂ: ਮੈਕਸ ਬੈਕਮੈਨ, ਕੈਥੇ ਕੋਲਵਿਟਜ਼ ਅਤੇ ਔਟੋ ਡਿਕਸ ਦੇ ਕੰਮ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕੀਤਾ।

ਕਰੀਅਰ

[ਸੋਧੋ]

ਸਵਿੰਦਰਾ ਸਾਵਰਕਰ ਦਸੰਬਰ 1996 ਤੋਂ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਫਾਈਨ ਆਰਟਸ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਕ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਪੇਂਟਿੰਗ ਸਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਹ ਦਸੰਬਰ 1982 ਤੋਂ ਜਨਵਰੀ 1992 ਤੱਕ ਇੰਡੀਅਨ ਪੀਪਲਜ਼ ਥੀਏਟਰ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ (IPTA) ਦਿੱਲੀ ਚੈਪਟਰ ਨਾਲ ਇੱਕ ਕਲਾਕਾਰ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਪੋਸਟਰ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਵਰਕਸ਼ਾਪਾਂ ਚਲਾਈਆਂ। ਦਸੰਬਰ 1990 ਤੋਂ ਜਨਵਰੀ 1996 ਤੱਕ, ਉਹ ਐਮੇਚਿਓਰ ਐਸਟ੍ਰੋਨੋਮਰਸ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦਿੱਲੀ (AAAD) ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਕਲਾਕਾਰ ਵੀ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਚਿੱਤਰਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ 'ਤੇ ਖਗੋਲੀ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਖੋਜ ਸਮੂਹ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ। 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਸਾਵਰਕਰ ਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਮੈਕਸੀਕੋ ਵਿੱਚ ਯਾਤਰਾ ਅਤੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਗ੍ਰਾਂਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ।[4]

ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ, ਮੁਹੰਮਦ ਹਾਮਿਦ ਅੰਸਾਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਸਾਵੀ ਸਾਵਰਕਰ ਦੀਆਂ ਪੇਂਟਿੰਗ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀਆਂ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ।

1980 ਅਤੇ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਸਾਵਰਕਰ ਨੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਅਭਿਆਸ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਲਲਿਤ ਕਲਾ ਅਕਾਦਮੀ ਦੇ ਗੜ੍ਹੀ ਸਟੂਡੀਓ ਵਿੱਚ ਕਲਾਕਾਰ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਰੈਡੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀਨੀਕੇਤਨ ਵਿੱਚ ਕੇਜੀ ਸੁਬਰਾਮਨੀਅਨ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।[5] ਉਸਨੇ ਕਈ ਸੋਲੋ ਸ਼ੋਅ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 2005-6 ਵਿੱਚ ਵੱਕਾਰੀ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਸੰਗਠਨ 'ਬ੍ਰੈੱਡ ਫਾਰ ਵਰਲਡ' ਦੁਆਰਾ ਜਰਮਨੀ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਆਪਣੀਆਂ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਸਾਲ ਭਰ ਦੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। 2006 ਵਿੱਚ, ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਆਇਓਵਾ ਸਟੇਟ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਅਤੇ ਗ੍ਰਾਫਿਕਸ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪੇਂਟਿੰਗ ਸ਼ੋਅ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਸੀ 'ਸਾਵੀ ਸਾਵਰਕਰ ਅਤੇ ਜਾਤ ਦਾ ਖਾਤਮਾ'।[6][7] ਉਸਨੇ ਕਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ 1982, 1985, 2004 ਅਤੇ 2008 ਵਿੱਚ ਲਲਿਤ ਕਲਾ ਅਕੈਡਮੀ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੁਆਰਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਲਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ[8] ਅੱਠਵੀਂ ਤਿਕੋਣੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਲਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ 1991, ਕਾਸਾ ਬੋਰਡਾ, ਟੈਕਸਕੋ, ਮੈਕਸੀਕੋ ਦੁਆਰਾ ਭਾਰਤੀ ਚਿੱਤਰਕਾਰਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ 2002, ਲਾਜ਼ਾਰੋ ਕਾਰਡੇਨਾਜ਼, ਮੈਕਸੀਕੋ ਵਿੱਚ ਮਿੱਤਲ ਸਟੀਲ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਪੇਂਟਿੰਗ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ, ਏਸ਼ੀਅਨ ਸੋਸ਼ਲ ਫੋਰਮ ਹੈਦਰਾਬਾਦ 2003, ਵਿਸ਼ਵ ਸੋਸ਼ਲ ਫੋਰਮ, ਮੁੰਬਈ 2004, ਅਤੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੁਆਰਾ 100 ਸਾਲ ਭਾਰਤੀ ਕਲਾ, 1994, ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[9] ਉਸਦਾ ਕੰਮ 2006 ਵਿੱਚ ਗੋਟੇਨਬਰਗ ਕਿਤਾਬ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਅਤੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[10] ਸਾਵਰਕਰ ਨੇ 2008 ਵਿੱਚ IIDS ਵਿੱਚ ਵੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਲਗਾਈ ਸੀ।[11] ਉਸਨੇ 2010 ਵਿੱਚ ਐਮਐਫ ਹੁਸੈਨ ਆਰਟ ਗੈਲਰੀ, ਜਾਮੀਆ ਮਿਲੀਆ ਇਸਲਾਮੀਆ ਵਿਖੇ ਆਯੋਜਿਤ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਦਾ ਇੱਕ ਕੈਟਾਲਾਗ 'ਵਾਇਸ ਫਾਰ ਦ ਵੌਇਸਲੈੱਸ' ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ। ਉਸੇ ਸਾਲ, ਸਾਵੀ ਨੇ ਅਗਸਤ ਸੇਵੇਜ ਗੈਲਰੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਲਗਾਈ ਜਿਸਨੂੰ ਗੈਰੀ ਟਾਰਟਾਕੋਵ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[12]

ਉਸਨੇ "Detta land som aldrig var vår moder" ਨਾਮ ਦੀ ਇੱਕ ਸਵੀਡਿਸ਼ ਕਿਤਾਬ ਨੂੰ ਵੀ ਦਰਸਾਇਆ ਜਿਸਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਹੈ "ਇਹ ਧਰਤੀ ਕਦੇ ਵੀ ਸਾਡੀ ਮਾਂ ਨਹੀਂ ਸੀ"।[13]

ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾ

[ਸੋਧੋ]

ਕਲਾ ਆਲੋਚਕਾਂ ਅਤੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗੀਤਾ ਕਪੂਰ, ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਕਲਾ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਦਲਿਤ ਮੂਰਤੀ-ਵਿਗਿਆਨ ਨੂੰ ਆਕਾਰ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਸਾਵਰਕਰ ਦੇ ਕੰਮ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਨੋਟ ਕੀਤਾ ਹੈ।[3]

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]
  1. "The Asian Social Forum: a new public space". openDemocracy (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2023-05-12.
  2. SIVANARAYANAN, ANUSHIYA (2004). "Tamil Nation & Beyond - Translating Tamil Dalit Poetry" (PDF). tamilnation.org. Retrieved 2023-05-12.
  3. 3.0 3.1 Sharma, Kamayani. "'In all my years, no gallery has represented me': Savindra Sawarkar on Brahmanism in the arts". Scroll.in (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2023-05-06. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid <ref> tag; name "Sharma" defined multiple times with different content
  4. "2001 Annual Meeting: Interarea Sessions". 2009-02-18. Archived from the original on 2009-02-18. Retrieved 2023-05-11.
  5. "Previous Issues | Lead Feature - Alka Pande | ART INDIA". 2016-03-16. Archived from the original on 2016-03-16. Retrieved 2023-05-12.
  6. Koster, Chelsea. "Art exhibit focuses on untouchables". Iowa State Daily. Retrieved 2023-05-12.
  7. "Inside Iowa State". archive.inside.iastate.edu. Retrieved 2023-05-11.
  8. Dave-Mukherji, Parul (2008-01-01). "Eyes Re-Cast: Recent Works of Savi Sawarkar". Eyes Re-Cast: Recent Works of Savi Sawarkar.
  9. "Colours of oppression - Indian Express". archive.indianexpress.com. Retrieved 2023-05-06.
  10. "Sweden in solidarity with Dalit human rights" (PDF). 2007-06-10. p. 9. Archived from the original (PDF) on 2007-06-10. Retrieved 2023-05-11.
  11. "Annual Report 2008-09 - IIDS - Indian Institute of Dalit Studies" (PDF). www.dalitstudies.org.in. p. 46. Retrieved 2023-05-12.
  12. Staff, Advocate (2010-11-04). "Spittoon and Swastika". Valley Advocate (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2023-05-06.
  13. "Sydasien – tidskrift för fördjupning om länderna i regionen". Sydasien – tidskrift om Indien, Pakistan, Sri Lanka, Bangladesh, Afghanistan, Nepal, Bhutan, och Maldiverna (in ਸਵੀਡਿਸ਼). Retrieved 2023-05-12.