ਸ਼ਾਜ ਮੋਹਨ
ਸ਼ਾਜ ਮੋਹਨ | |
|---|---|
 ਸ਼ਾਜ ਮੋਹਨ, ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ | |
| ਅਲਮਾ ਮਾਤਰ | ਸੇਂਟ ਸਟੀਫਨ ਕਾਲਜ, ਦਿੱਲੀ |
ਸ਼ਾਜ ਮੋਹਨ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Shaj Mohan) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਹੈ।[1][2][3] ਉਸਦੀਆਂ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਰਚਨਾਵਾਂ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਵਿਗਿਆਨ, ਤਰਕ, ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ, ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਗੁਪਤਤਾ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹਨ।[4][5][6][7] ਮੋਹਨ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਅਨਾਸਤਾਸਿਸ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹਨ ਜਿਸ ਅਨੁਸਾਰ ਦਰਸ਼ਨ ਤਰਕ ਦੀ ਪੁਨਰ ਵਿਆਖਿਆ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਸਦਾ ਮੌਜੂਦ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।[8][9]
ਜੀਵਨੀ
[ਸੋਧੋ]ਮੋਹਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮੁੱਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਤਿਰੂਵਨੰਤਪੁਰਮ, ਕੇਰਲਾ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਸੇਂਟ ਸਟੀਫਨ ਕਾਲਜ, ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਪੜ੍ਹਾਇਆ। ਉਸ ਕੋਲ ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰ ਅਤੇ ਦਰਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਅਕਾਦਮਿਕ ਡਿਗਰੀਆਂ ਹਨ। ਮੋਹਨ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਤਿਰੂਨੇਲਵੇਲੀ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਨਾਦਰਾਜਾ ਪਿੱਲਈ ਨੇ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਨਾਲ ਭਾਰਤੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ।[10]
ਉਸਨੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਵਿਗਿਆਨ, ਤਰਕ, ਕੁਦਰਤ,[11] ਗੁਪਤਤਾ, ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦਾ ਦਰਸ਼ਨ,[12] ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।[13]
ਉਸਨੇ ਦ ਇੰਡੀਅਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ,[14] ਮੀਡੀਆਪਾਰਟ, ਆਉਟਲੁੱਕ, ਲਾ ਕਰੋਇਕਸ, ਦ ਵਾਇਰ, ਦ ਕੈਰਾਵੈਨ,[15] ਲੇ ਮੋਂਡੇ ਅਤੇ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਦੇ ਉਭਾਰ ਵਿਰੁੱਧ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਲੇਖ ਲਿਖੇ ਹਨ।[16] ਲੇ ਮੋਂਡ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਲਿਖਤਾਂ ਕਾਰਨ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਹੈ।
2021 ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਸਿਧਾਂਤ ਜਰਨਲ ਐਪੀਸਟੀਮ ਨੇ ਮੋਹਨ ਅਤੇ ਦਿਵਿਆ ਦਿਵੇਦੀ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ 'ਤੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅੰਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ।[17]
ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਕੰਮ
[ਸੋਧੋ]ਮੋਹਨ ਦਾ ਕੰਮ ਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਨਾ ਤਾਂ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਡੀਕੰਸਟ੍ਰਕਸ਼ਨ, ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਨੂੰ ਡੀਕੰਸਟ੍ਰਕਟਿਵ ਭੌਤਿਕਵਾਦ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।[18] ਕਾਊਂਟਰ ਕਰੰਟਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਸਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ "ਕੁਝ ਅਜਿਹਾ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਇੱਕ ਇਨਕਲਾਬੀ ਸਿਧਾਂਤ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਉਸ ਨਾਮ ਹੇਠ ਨਹੀਂ"।[19]
ਉਸਦਾ ਕੰਮ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣਾਤਮਕ ਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਰਸਮੀਤਾ ਅਤੇ ਦਲੀਲ ਨੂੰ ਮਹਾਂਦੀਪੀ ਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਸਹਿਜ ਵਿਆਖਿਆਤਮਕ ਸ਼ੈਲੀ ਨਾਲ ਜੋੜਦਾ ਹੈ।[20] ਮੋਹਨ ਨੂੰ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਦੀ ਸ਼ੈਲੀ ਵਰਗੀ "ਦਰਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਆਵਾਜ਼ ਪੈਦਾ ਕਰਨ" ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੋਹਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪਰੰਪਰਾ ਨਾਲ ਜੋੜੇ ਬਿਨਾਂ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨਾ ਸੰਭਵ ਹੈ।[21] ਉਸਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਕਿ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਤਰਕ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਦਰਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਹੈ। ਤਰਕ ਮਕੈਨੀਕਲ ਸੋਚ ਤੋਂ ਪਰੇ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸਦਾ "ਅਸਪਸ਼ਟ" ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਹੈ।[22] ਤਰਕ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਦਾ ਇਹ ਪੁਨਰਵਿਚਾਰ ਫੈਕਲਟੀਜ਼ ਦੀ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਕੇ ਸੰਭਵ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਸਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਅਪਵਾਦਵਾਦੀ ਸੋਚ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਪਵਾਦ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।[23]
ਮੋਹਨ ਨੇ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਦਿਵਿਆ ਦਿਵੇਦੀ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ "ਗਾਂਧੀ ਐਂਡ ਫਿਲਾਸਫੀ: ਆਨ ਥੀਓਲਾਜੀਕਲ ਐਂਟੀ-ਪੋਲੀਟਿਕਸ" ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਜੋ ਬਲੂਮਸਬਰੀ ਅਕਾਦਮਿਕ, ਯੂਕੇ[24] ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹਨ ਅਤੇ "ਇੰਡੀਅਨ ਫਿਲਾਸਫੀ, ਇੰਡੀਅਨ ਰੈਵੋਲਿਊਸ਼ਨ: ਆਨ ਕਾਸਟ ਐਂਡ ਪੋਲੀਟਿਕਸ [25] ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਜੋ ਹਰਸਟ ਪਬਲਿਸ਼ਰਜ਼, ਯੂਕੇ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹਨ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Coronavirus and Philosophers". 8 January 2022.
- ↑ "Gandhi's Experiments with Hypophysics". Frontline. 2 October 2019.
- ↑ "Hindu nationalism and why 'being a philosopher in India can get you killed". Mediapart. 27 May 2018.
- ↑ "Shaj Mohan bio at Bloomsbury Academic, UK". Bloomsbury Publishing.
- ↑ "Une nuit de philosophie (1/4) : Philosopher en Inde". France Culture.
- ↑ "Shaj Mohan". École normale supérieure.
- ↑ "Book Review: Gandhi as Chrysalis for a New Philosophy". The Wire.
- ↑ "The Resurrection of Philosophy". The Wire.
- ↑ "The Deconstructive Materialism of Dwivedi and Mohan: A New Philosophy of Freedom". positions politics (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2021-04-07.
- ↑ "Two philosophers and a political theorist: An allegory of Indian public sphere". English.Mathrubhumi. 15 November 2022. Retrieved 2022-12-05.
- ↑ Yu, Ai (2020). "Digital surveillance in post-coronavirus China: a feminist view on the price we pay". Gender, Work & Organization. 27 (5): 774–777. doi:10.1111/gwao.12471. PMC 7280578. PMID 32837009.
- ↑ Apter, Emily (2019). "Alphabetic Memes: Caricature, Satire, and Political literacy in the Age of Trump". October. 170: 5–24. doi:10.1162/octo_a_00366.
- ↑ Dhanda, Meena. "Philosophical Foundations of Anti-Casteism". Proceedings of the Aristotelian Society. 120.
- ↑ "Courage to Begin". The Indian Express. 30 September 2019.
- ↑ Reghu, co-authored by Divya Dwivedi, Shaj Mohan, J. "How upper castes invented a Hindu majority". The Caravan (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2021-04-07.
{{cite web}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ "L'antifascisme, un crime en Inde Par Divya Dwivedi et Shaj Mohan". Libération. 5 September 2018.
- ↑ "Philosophy for Another Time; Towards a Collective Political Imagination". positions politics (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2021-03-11.
- ↑ "The Deconstructive Materialism of Dwivedi and Mohan: A New Philosophy of Freedom". positions politics (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2021-03-13.
- ↑ "Class, Caste And Communism: An Interview With J. Reghu| Countercurrents". countercurrents.org (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2023-04-05. Retrieved 2023-07-09.
- ↑ "What we need is collective shared political inventions; Shaj Mohan tells ILNA". ILNA (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 22 June 2020. Retrieved 2020-07-19.
- ↑ ""The Winter of Absolute Zero": Interview with Shaj Mohan by Auwn Gurmani". Naked Punch. Archived from the original on 2022-08-09. Retrieved 2025-03-01.
- ↑ ""But, there is nothing outside of philosophy": Conversation between Shaj Mohan and Rachel Adams". positions politics (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2021-03-13.
- ↑ Chambers, Claire (2021-12-27). "Unreliable Witnesses?". 3 Quarks Daily (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2022-01-30.
- ↑ "Gandhi and philosophy". Bloomsbury Publishing.
- ↑ "Dissecting the politics of caste | Book review". English.Mathrubhumi. 2024-06-08. Retrieved 2024-06-15.