ထိုင်းနိုင်ငံလူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင်

ထိုင်းနိုင်ငံလူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင်
ထိုင်းနိုင်ငံအစိုးရအဖွဲ့အစည်း
	การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย
အစိုးရအဖွဲ့အစည်း အကျဉ်းချုပ်
ဖွဲ့စည်းခြင်း	၂၁ ဩဂုတ် ၁၉၉၂; ၃၃ နှစ် အကြာက
အဖွဲ့အစည်းအမျိုးအစား	နိုင်ငံပိုင်လုပ်ငန်း
ဌာနချုပ်	ဘန်ကောက်မြို့, Thailand
မိခင်ဌာန	ပို့ဆောင်ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန
ဝက်ဘ်ဆိုက်	တရားဝင် ဝက်ဘ်ဆိုက်တ်

ထိုင်းနိုင်ငံလူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင် (ထိုင်း: การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย, ထိုင်းအတိုကောက် ရော်ဖော်မော်; အင်္ဂလိပ်: Mass Rapid Transit Authority of Thailand, အတိုကောက်: MRTA) သည် ထိုင်းနိုင်ငံ ပို့ဆောင်ရေးဝန်ကြီးဌာန လက်အောက်ရှိ နိုင်ငံပိုင်လုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်း၏ အဓိကတာဝန်မှာ ဘန်ကောက်မက်ထရိုပိုလစ်တန်ဧရိယာ (Bangkok Metropolitan Region) နှင့် ဆင်ခြေဖုံးဒေသများအပြင် အခြားသော အဓိက ခရိုင်အဆင့် မြို့ကြီးများ တွင် လူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးစနစ်များကို စီစဉ်တည်ဆောက်ရန်နှင့် ဝန်ဆောင်မှုပေးရန်ဖြစ်သည်။^[၁]

လက်ရှိတွင် MRTA သည် ဘန်ကောက်မြို့ရှိ အပြာလိုင်း (Blue Line) နှင့် ခရမ်းရောင်လိုင်း (Purple Line) တို့၏ အခြေခံအဆောက်အအုံပိုင်ဆိုင်မှုကို ကြီးကြပ်သည်။ ၎င်းလိုင်းနှစ်ခုကို Bangkok Expressway and Metro Public Company Limited (BEM) က လုပ်ပိုင်ခွင့်ရရှိ၍ လည်ပတ်ဆောင်ရွက်နေသည်။ ထို့အပြင် အဝါလိုင်း (Yellow Line) နှင့် ပန်းရောင်လိုင်း (Pink Line) တို့ကိုလည်း MRTA က ပိုင်ဆိုင်ပြီး Bangkok Mass Transit System Public Company Limited (BTSC) ၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်အောက်တွင် လည်ပတ်နေသည်။

ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ခြင်း

MRTA ကို မူလက မြို့ပြအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင် (Metropolitan Rapid Transit Authority) အမည်ဖြင့် ၁၉၉၂ ခုနှစ်တွင် "မြို့ပြအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင်အဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းခြင်းဆိုင်ရာ တော်ဝင်အမိန့် BE 2535" (Royal Decree Establishing the Metropolitan Rapid Transit Authority B.E. 2535) အရ တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ၎င်း၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ ဘန်ကောက်မြို့နှင့် ၎င်း၏ ဆင်ခြေဖုံးဒေသများတွင် လျှပ်စစ်ရထား (electric train) ဖြင့် လူထုပို့ဆောင်ရေးစနစ်များကို စီစဉ်ဆောင်ရွက်ရန် ဖြစ်သည်။ ^[၂]^[၃]

၂၀၀၀ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁ ရက်နေ့တွင် "ထိုင်းနိုင်ငံ လူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင်အဖွဲ့ အက်ဥပဒေ BE 2543" (Mass Rapid Transit Authority of Thailand Act B.E. 2543) အရ လက်ရှိအမည်ဖြစ်သည့် ထိုင်းနိုင်ငံ လူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင် (Mass Rapid Transit Authority of Thailand) ဟု အမည်ပြောင်းလဲခဲ့သည်။^[၄]

လုပ်ပိုင်ခွင့်နှင့် ဝင်ငွေရှာဖွေမှု

အဆိုပါ ဥပဒေအရ MRTA သည် မြေအောက်ရထားဥမင်လိုဏ်ခေါင်းများနှင့် မြေအောက်အဆောက်အအုံများကို ကာကွယ်ရန်အတွက် "ဘေးကင်းဇုန်များ" (safety zones) သတ်မှတ်ရန်နှင့် မြေအောက်ရထားစနစ်တစ်ခုလုံးကို ကြီးကြပ်ရန် အခွင့်အာဏာရှိသည်။ ထို့အပြင် MRTA သည် ခရီးသည်တင်ယာဉ်ခ (fare revenue) မှလွဲ၍ အခြားသောနည်းလမ်းများဖြင့် ဝင်ငွေရှာဖွေရန်လည်း ခွင့်ပြုထားသည်။ ၎င်းတို့သည် လျှပ်စစ်ရထားဝန်ဆောင်မှု၏ အကျိုးစီးပွားအတွက် လိုအပ်သလို အိမ်ခြံမြေလုပ်ငန်းများ (real estate development) ကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေခြင်းနှင့် လျှပ်စစ်ရထားလုပ်ငန်းကို ကိုယ်တိုင် လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်နိုင်သည့် အခွင့်အာဏာလည်း ရှိသည်။ တော်ဝင်အမိန့် (Royal Decree) ဖြင့် ဖြတ်သန်းသွားလာရေးစနစ်များကို အခြားခရိုင်များသို့လည်း တိုးချဲ့နိုင်သည်။

ဆက်စပ် ဖတ်ရှုရန်

ကိုးကား

[1] About MRTA: Background။

[2] การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทยล้างท่อระบายน้ำท่าพระถึงหลักสองก่อนส่งคืนพื้นที่ (23 January 2020)။

[3] บอร์ด รฟม.อนุมัติผลเจรจา BTS ลุยต่อขยายรถไฟฟ้าสีชมพูเข้าเมืองทองฯ (22 January 2020)။

[4] กระทรวงคมนาคม။

[၁]

[၂]

[၃]

[၄]