နျူကလီးယားစွန်ꩻအာႏ
နျူကလီးယားစွန်ꩻအာႏ (အိန်းကလေတ်: Nuclear power)နဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ထူႏသွုံꩻသွူ နျူးကလီးယားတန်ႏပြန်ႏမု့ꩻ(Nuclear reaction)တဲင် ထေဖေႏလွေꩻ တျာႏမေႏအာႏ နဝ်ꩻသွူ။ နျူးကလီးယားစွန်ꩻအာႏနဝ်ꩻ လꩻနွောင်ꩻဒျာႏ နျူးကလီးယား ပꩻလီမုꩻ(Nuclear fusion)၊ ရေဒီယိုသတ္တိကြွ ပꩻလီမုꩻ(Radioactive decay)၊ နျူးကလီယား ခြွဉ်းဗူႏမုꩻ(Nuclear fusion) တန်ႏပြန်ႏဖုံႏကိုသွူ။ ထွာဒျာႏစွန်ꩻအာႏတဗာႏတဲင် နျူကလီးယားအဓာတ်သဘောဖုံႏယို (ဥပမာႏ - ပꩻထိုꩻမုꩻအဝ်ႏတဝ်း) ထိန်ꩻချွုတ်ခါထွူမ အီထန်ႏထိုꩻလꩻနဝ်ꩻသွူ။ စာဖေႏဒါႏစက်ရွုံႏဖုံႏယို ကအဝ်ႏဒါႏယိုခိန်ႏတွင်ꩻ မေႏတျာႏဓာတ်အာႏ ဖေႏကအီထန်ႏလꩻအတွက်တာႏ နျူကလီႏယာႏအပြင်ꩻထိုꩻမုꩻ ထေင်ချာချက်ဖုံႏယိုလဲ့ အဝ်ႏသွုံꩻပျုလွေꩻသွူ။ မေႏတျာႏကသွုံꩻဒါႏ အတွက်တာႏ မေႏအာႏပေါင်ꩻ အထီးယိုအာငါႏသွူ။ ထီယို အလျားဖေႏထွူတဲင် ကထန်ႏလွဉ်ဒါႏ ထီအလွီးဖုံႏယို မေႏတျာႏအဓာတ်အာႏကအီထန်ႏဒါႏရာꩻ အသွုံꩻလွေꩻသွူ။ နေင်ႏ ၂၀၀၉ ဗာႏ အတွင်ꩻကို ၁၅ ရျာꩻခဲင်ႏနွုံꩻယို ကမ္ဘာႏတန်အလောင်း အသွုံꩻပျုလွေꩻဒျာႏမေႏတျာႏ ဓာတ်အာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ နျူကလီႏယာႏစွန်ꩻအာႏ အသွုံꩻဒါႏစဲ့ꩻထာꩻကွင်ႏဖုံႏယိုလဲ့ နျူကလီႏယာႏသွုံꩻဗာႏ power တဲင် အဝ်ႏပွိုင်ဆင်ႏထွူလဲဉ်း ထွာနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။[၁][၂]
,_USS_Long_Beach_(CGN-9)_and_USS_Bainbridge_(DLGN-25)_underway_in_the_Mediterranean_Sea_during_Operation_Sea_Orbit,_in_1964.jpg?lang=blk)
ထူႏသွုံꩻ
[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]နေင်ႏ၂၀၀၅ ဗာႏ အတွင်ꩻ ကမ္ဘာႏစွန်ꩻအာႏဖုံႏယို ၆.၃ရျာꩻခဲင်ႏနွုံꩻတွမ်ႏကမ္ဘာႏ မေႏတျာႏဓာတ်အာႏယို ၁၅ ရျာꩻခဲင်ႏနွုံꩻဖုံႏယို နျူကလီႏယာႏ စွန်ꩻအာႏရဲင်ꩻ ယိုတဲ့ အအီထန်ႏဖေႏသွူ။ အမေရိကန်ႏ ၊ ပြင်သစ် တွမ်ႏ ဂျပန် ဖုံႏယိုနဝ်ꩻ ကမ္ဘာႏနျူကလီႏယာႏစွန်ꩻအာႏရဲင်ꩻဖုံႏယိုလဲ့နဝ်ꩻ မေႏတျာႏဓာတ်အာႏအီထန်ႏဗာႏတဲင် ၅၆.၅ ရျာꩻခဲင်ႏနွုံꩻယို အဝ်ႏအီထန်ႏနေကသွူ။ နေင်ႏ၂၀၀၇ ဗာႏ အတွင်ꩻ ကမ္ဘာႏတန်အလောင်း အဝ်ႏတဗာႏချင်ꩻနုဲင်ႏငန်ႏပေါင်ꩻ ၁၃နုဲင်ႏငန်ႏ နျူကလီႏယာႏစွန်ꩻအာႏရဲင်ꩻ အေဂျင်စီ ( IAEA) ယိုတဲ့ အွဉ်ႏခံႏရဲဉ်ꩻဒင်ႏခါဗာႏ နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ
နုဲင်ငံတကာအနေႏ ကသွုံꩻဒါႏ နျူကလီႏယား
[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]အမေရိကန်ႏနုဲင်ႏငန်ႏယို နျူကလီႏယာႏ စွန်ꩻအာႏရဲင်ꩻယိုလဲ့ အထွာအသွုံꩻပျုလွေꩻအာငါႏ နုဲင်ႏငန်ႏ၊ တနုဲင်ႏငန်ႏလုမ်း မေႏတျာႏဓာတ်အာႏ အဝ်ႏသွုံꩻဒျာႏ ၁၉ ရျာꩻခဲင်ႏနွုံꩻယို နျူကလီႏယာႏစွန်အာႏယိုတဲ့ အဝ်ႏထူႏအွဉ်ႏခါꩻသေꩻသွူ ။ နေင်ႏ ၂၀၀၆ ဗာႏ စာႏရင်ꩻအလ ပြင်သစ်နုဲင်ႏငန်ႏယို နျူကလီႏယာႏ ဓာတ်အာႏအထီးပေါင်ꩻဖုံႏယို အအီထန်ႏသွူတဲင် မေႏတျာႏစွန်ꩻအာႏယို ရျာꩻခဲင်ႏနွုံꩻထွာနုဲင်းနဝ်ꩻလဲ့ အထွာ အထိုသွတ်ꩻနဝ်ꩻထွူတဲင် မေႏတျာႏဓာတ်အာႏ ကားကာအဝ်ႏယို ၈၀ ရျာꩻခဲင်ႏနွုံꩻ အကို အဝ်ႏအီထန်ႏနဝ်ꩻသွူ။
ဥရောပသမဂ္ဂတစွိုꩻလွုမ်းအနေႏတဲင် နျူႏကလီႏယာႏ စွန်ꩻအာႏရဲင်ꩻယို မေႏတျာႏဓာတ်အာႏ ကားကာအဝ်ႏဖုံႏယို ၃၀ ရျာꩻခဲင်ႏနွုံꩻ ယို အအီထန်ႏဖေႏသွူ။ ဥရောပသမဂ္ဂနုဲင်ႏငန်ႏအာတွမ်ႏ ဩစတီးယာႏ ၊ အက်စ်တိုးနီႏယာႏတွမ်ႏ အိုင်ယာလန် နုဲင်ႏငန်ႏဖုံႏနုဲင်းယိုတဲ့နဝ်ꩻ ကအဝ်ႏနုဲင်ႏငန်ႏအာအခါႏဖုံႏယိုနဝ်ꩻ မွိုင်ပြွိုင်မုꩻတအဲဉ်ထဝ်းယိုတဲ့ နျူႏကလီႏယာႏ ဓာတ်အာႏဖေႏစက်ရွုံႏအာဖုံႏယို အကွာမွေးငါႏနျူကလီႏယာႏ စွန်ꩻအာႏရဲင်ꩻမူဝါဒယို တညီꩻတဝ်းနဝ်ꩻသွူ။ တဲက်တွိုင်ꩻစံꩻခါ ပြင်သစ်ယို မျိုꩻပေါင်ꩻစွုမ်ႏသွုံꩻ စက်ရွုံႏ ၁၆ ဗာႏ အဝ်ႏပါဝင်ႏသော့ꩻ မဉ်ꩻတွက်ဗျာႏဗာႏနဝ်ꩻအဝ်ႏအာတန် နျူကလီႏယာႏ စက်ရွုံꩻဖုံႏယို ယိုခါနဝ်ꩻအဝ်ႏသွုံꩻနေကသွူ။ အမေရီကန်ႏနုဲင်ႏငန်ႏယို လုံးမေႏသွာႏတွမ်ႏဓာတ်အလွီးသွုံꩻ မေႏတျာႏဓာတ်အာႏအီထန်ႏ စက်မုꩻ ထာꩻမာꩻခွင်ႏယိုလဲ့ ဒင်ႏထိုꩻလွဉ်အဝ်ႏသွူ၊ နေင်ႏ ၂၀၁၃ ဗာႏအကို တန်ဖိုꩻရွဉ် အမေရိကန်ဒေါ်လာ အတွိုႏ ၈၅ ဘီလီလျံ ဒေါ်လာ ထွာနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ထွိုင်ꩻအခိန်ႏနဝ်ꩻ နျူကလီႏယာႏဓာတ်အာႏဖေႏစက်ရွုံႏအာဖုံႏယို တန်ဖိုꩻအွဉ်ႏခါရီး ရံꩻခါꩻချက်ယိုလဲ့နဝ်ꩻ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၈ ဘီလီလျံ ဒေါ်လာ အဝ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ ကအာထာꩻနဝ်ꩻ စဲ့ꩻတပ်သွုံꩻတွမ်ႏ အရပ်ဖဲ့ꩻသွုံꩻ (ထီခဲꩻခွဲꩻသေင်္ဘာအပီနုဲင်းယိုလဲ့ ) သေင်္ဘာအာဖုံႏယို နျူကလီႏယာႏ နွန်ႏဖေႏအာႏ ထွာဒျာႏပွုံႏစံႏတမျိုꩻနဝ်ꩻသွူတဲင် နျူကလီႏယာႏထီတဖူꩻခြောင်ꩻအသွုံꩻဖေႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ညဟန်ႏအာကာသ ယာဉ်အာဖုံႏယို အဗွေသွုံꩻ နျူကလီႏကယာႏဓာတ်ပေါင်ꩻအာအထီးယို မဉ်ꩻသွုံꩻအီနဝ်ꩻ အွဉ်ႏစွꩻဒင်ႏဗာႏနေးသွူ။ ဆိုဗီယက်ရုရှား၏ရော်ဆက် ( RORSAT)ပွုံႏစံႏ အာကာသယာဉ်အာတွမ်ႏအမေရိကန်တွမ်ႏစနပ်-၁၀ A(SNAP-10A)အာကာသယာဉ်အာ၊နိုင်ငန်တကာ သုတေသနယို ပွို့ဝွို့ꩻနေးတဲင် လွုံႏချွုံႏချꩻသꩻလꩻမွေး စက်ရွုံႏအာနုဲင်းယို ဖေႏကထွာနွောင်ꩻလွဉ်ဗာႏ ချꩻသꩻလꩻရေꩻ ၊ တိုꩻတက်ကယံလွဉ်အရေꩻအတွက်တာႏ ကျိုꩻစာꩻဆောင်ႏရွက်စားလဲ့အဝ်ႏသွူ။ ကျိုꩻစာꩻဆောင်ႏရွက်မုꩻကရိုꩻနဝ်ꩻ နျူကလီႏယာႏ ကမာꩻဓာတ်ပေါင်ꩻစပ်မုꩻ အသွုံꩻဗာႏမုꩻ အသွုံꩻပျုဗာႏတွမ်ႏ ထာꩻမာꩻခွင်ႏယိုလဲ့ ကထန်ႏလွဉ်ဒါႏအလျာႏယို အလွိုအသွုံꩻပျုဗာႏ အနေႏတဲင် ဟိုက်ဒရိုဂျင် အီထန်ႏဖေႏ (ဟိုက်ဒရိုဂျင်စီꩻပွာꩻရေꩻ) အထောက်အပံးပျုရာꩻယို)တဲင်၊ ပင်ႏလယ်ႏထီယိုလဲ့ ဖုဲင်းထိုꩻဖေႏဗာႏတသာႏတွမ်ႏ လိုꩻအုံရပ်ကွက် ဖေႏအလျား ထာꩻမာꩻခွင်ႏအာဖုံႏအကိုလဲ့ အဝ်ႏသွုံꩻနွောင်ꩻဒျာႏသွူ။
နျူကလီႏယာႏ ဓာတ်ပျုပေါင်ꩻစပ်မုꩻ
[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]နျူကလီႏယာႏ ဓာတ်ပျုပေါင်ꩻစပ်မုꩻ အာယို နျူကလီႏယာႏ ပြုဲင်ပြင်ꩻထဲင်းလဲ့ ပေါင်းလုမ်းခြွုံႏ ချꩻသꩻလꩻလဲဉ်း ရေဒီယို သတ္တိထင် ပဲက်ခန်းတခိုꩻအာဖုံႏ အီထန်ႏအွဉ်ႏစွꩻမု ဆေ့ꩻလွဉ်ဗာႏသွူ။ နုဲင်းဓာတ်မာꩻမုꩻအာသွူ။ အဆင်ႏပြေႏယံဟဝ်နွောင်သွူ။ အဝ်ႏပေါ်ꩻယင်းရိုꩻကီလဲ့ အနယ်ꩻပညာႏစားယိုလဲ့ အတောႏအတန်ႏ အယပ်ꩻအခုဲင်ႏအဝ်ႏထွူတဲင် အဝ်ႏကျင်ႏလယ်ႏဗာႏလဲ့ စက်ရွုံႏသွုံꩻဓာတ်အာႏ အရန်းထို ဖန်ꩻဆင်ꩻအီထန်ႏနွောင်ꩻသွူ။ နေင်ႏ၁၉၅၀ ဗာႏ အာမꩻ စတဲင် ယိုခါခိန်ႏလဲ့ နျူကလီႏယာႏဓာတ်ပျုပေါင်ꩻစပ်မုꩻစွန်ꩻအာႏယို လိတ်ခွုမ်တွမ်ႏစူခွုမ်ဖုံႏယိုလဲ့နဝ်ꩻ သန်သန်သဉ်သဉ် စောက္ကနာႏထွားလွူꩻနဝ်ꩻသွူ။
ထူႏသွုံꩻ အာကာသကို
[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]နျူကလီႏယာႏ ဓာတ်ကုဲင်ပြင်ꩻတွမ်ႏ ဓာတ်ပျုပေါင်ꩻစပ်ဗာႏနှစ်ရပ်ဖြွုံႏယို အာကာသကွင်ႏရေꩻ ဆက်စပ်တာႏခိုꩻ အတွက်အာ အာႏမခံႏချက်အထွာ ပေါ်ပေါက်ထန်ႏလွဉ်ထွူ အဆေ့ꩻဖေႏကညီႏ ဒွုန်နမ်း ဓာတ်ပျုဗာႏတွမ်ႏအာကာသ တဖူꩻသူꩻ အမွိုင်လွေꩻနွောင်ꩻ ဆောင်ႏရွက်ဖေႏဗာႏနေကနဝ်ꩻသွူ။အပီနုဲင်းယိုကထွာလွဉ်ဗာႏယိုလဲ့ နျူကလီႏယာႏဓာတ်ပျုမုꩻအာယိုနဝ်ꩻ အပေါင်းထိုꩻကီထင်ႏတဲင် စွန်ꩻအာႏရဲင်ꩻ တနဲဉ်းနဲ့နေးစွဉ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ ဓာတုတခြိုꩻဓာတ်ပျုဗာႏဖုံႏလဲ့ အဝ်ႏသွုံꩻနေကသွူ။ ဟန်ႏသနီꩻခေတ် ဒုံႏပျံအာယိုလဲ့ စွန်ꩻအာႏပေါင်း နျူကလီႏယာႏဓာတ်ပျုမုꩻယို သုည ၇ နွတ်ꩻဖြုံႏ (၇၀၀၀၀၀၀၀အဆ) ပေါင်းလွိုနွောင်ꩻစွန်ꩻအာႏနဝ်ꩻသွူ။ ရေဒီယိုသတ္တိထင်မုꩻ အအဝ်ႏကုဲင်ဒါႏယိုနဝ်ꩻလဲ့ အပေႏစား (ကီလိုဝပ်အဆေ့ꩻဖေႏလဲ့) ကိစ္စအာညဟန်ႏ ယိုလဲ့ သွုံꩻထွူတဲင်ခါ အအာအစုအနေႏလဲ့နဝ်ꩻ အကာသတဖူꩻလွေꩻဖုံႏယိုတွမ်ႏ စံꩻထွားစံꩻဆောင်ႏရွက်မုꩻဖုံႏ အတွက်တာႏ မေႏတျာႏဓာတ်အာႏဖေႏဒါႏရာꩻယို သွုံꩻလွနဝ်ꩻသွူ။
နျူကလီးယားစွန်ꩻအာႏ ကအီႏဗာႏလွေꩻ အသောင်အရင်ꩻ
[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]နျူကလီႏယာႏစွန်ꩻအာႏယို အသောင်အရင်ꩻအလောင်းယိုလဲ့ အဝ်ႏတွိုႏဗꩻနဝ်ꩻသွူ။ သံသရာႏအဝ်ႏကျင်ႏလယ်ႏနေကတွင်ꩻယို မန်ႏပဉ်ႏလမ်းဓာတ်အလွီ ကအီထန်ႏဒါႏမုꩻဖုံႏယိုနဝ်ꩻလဲ့ တဲက်တွိုင်ꩻချက်အာႏငါႏ ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်ကအီထန်ႏဖေႏဒါႏမုꩻဖုံႏယိုလဲ့ သံသရာႏကျင်ႏလယ်ႏမုꩻ ခွဲꩻချာꩻစဲစ်ꩻဆေꩻဗာႏ (LCA) နဝ်ꩻဆကီ တဲက်တွိုင်ꩻချက် အဝ်ႏလွိုင်ꩻအာဒျာႏတဲင် အဝ်ႏအွဉ်ႏနယ်ဖေႏခါဒျာႏ အနီꩻအရင်ꩻအာတွမ်ႏ တန်ꩻတူႏ တဲက်တွိုင်ꩻနွောင်ꩻဗာႏနဝ်ꩻသွူ။
ပွိုးနျူကလီႏယာႏအစွန်ꩻအာႏ ဆꩻကီအလောင်း ငဝ်းအာအီ ငဝ်းပယ်ႏမုꩻ
[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]နျူကလီႏယာႏအစွန်ꩻအာႏဆကီ ငဝ်းပယ်ႏမုယို ညဆွာငါႏငဝ်းအပယ်ႏပွာꩻမုꩻ အကျောင်ꩻထွာလွဉ်ထွူတဲင် နုဲင်းငဝ်းအပယ်ႏပွာꩻမုꩻယို အရပ်ဖဲ့ꩻ အဝ်ႏသွုံꩻဗာႏတဲင် ရေႏရွယ်ႏချက်အာအတွက်တာႏ နျူကလီႏယာႏမေႏဆာႏလဲ့ မေႏတျာႏဓာတ်အာႏ အီထန်ႏဗာႏ နျူကလီႏယာႏ ဓာတ်ပေါင်ꩻအထီးဖုံႏယိုနဝ်ꩻ သွုံꩻပျုမုꩻတွမ်ႏ ခင်ႏလမ်းအွဉ်ချꩻခါꩻမုꩻဖုံႏစားယို အဗဉ်ႏခါꩻနဝ်ꩻသွူ။ နျူကလီႏယာႏစွန်ꩻအာႏအကျောင်ꩻ ငဝ်းပယ်ႏထိုꩻယို နေင်ႏ ၁၉၇၀ တွမ်ႏ နေင်ႏ ၁၉၈၀ဗာႏဖုံႏစားယိုတဲင် လဲဉ်းထန်ႏထိုꩻ တွိုႏဆကီနဝ်ꩻသွူ။ ထွိုင်ꩻအခိန်ႏနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ငဝ်းပယ်ႏမုꩻ နုဲင်ႏငန်ႏညဟန်ႏနဝ်ꩻ အနယ်ꩻပညာႏငဝ်းဆန်ꩻလွိုအာမုꩻ သမဲင်ꩻကို မကျွုံႏဖို ၊ မဟွိုန်ဖိုကွိုင်ႏကားကအဝ်ႏ ဟမ်းပေါင်းသန်မွေး မတ်တန်ꩻကို အပါဝင်ႏသော့ꩻနဝ်ꩻသွူ။
နျူကလီႏယာႏစွန်ꩻအာႏယို အထိုညဆွာꩻငါႏ စွန်ꩻအာႏ ထွာထွူအနီꩻအရင်ꩻတဗာႏတဲင် ကာဗွန်ကအီထန်ႏဖေႏမုꩻ ချော့ꩻလင်ꩻဖေႏ၊ နုဲင်ႏငန်ႏချာꩻ(ရေနံ) ထီနွုမ်ꩻကုဲင်ဆကီ အဝ်ႏအုံနောင်ꩻဒျာႏဝင်ꩻမုꩻ ချော့ꩻလင်ꩻအီဒါႏ စွန်ꩻအာႏရဲင်ꩻချꩻသꩻလုမ်းဗဉ်ႏမုꩻယို တိုꩻတက်အီဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ ဝါဒဖန်းဖြယ်သားဖုံႏ ကဒေါ့ꩻခါဒါႏနဝ်ꩻ နျူကလီႏယာႏ စွန်ꩻအာႏယို ကအွဉ်ႏဒေါ့ꩻရောင်ဒါႏ တလီꩻကုဲင်မုꩻ ထွာအီတဲင် မန်ႏဗဉ်ႏလမ်းအဓာတ်လွီးဖုံႏတွမ်ႏ မေႏလွီးဖုံႏစားယို အထွာပေါႏအီတဲ့အဝ်ႏတဝ်းတဲင် အကုဲင်အရွုတ် မေႏသွာႏအာယိုလဲ့ အဆင်ႏအပြေႏသွတ်ꩻ အထွာဝင်ႏစာꩻသော့ꩻဖေႏလုဲင်ႏ မေႏစာႏ အကွာတဲ့အဝ်ႏဒျာႏသွူ။ ဝါဒ ဖန်းဖြယ်ကဒေါ့ꩻသားအာဖုံႏယို ခမ်းထီဖဲ့ꩻတွို့ꩻနုဲင်ႏငန်ႏအာအတွက်တာႏ စွန်ꩻအာႏအကွိုꩻခရာႏ ကင်ႏထိုꩻတဲင် အောင်ႏမျင်ႏမုꩻ ဖေႏကလꩻ ၊ နျူကလီႏယာႏ စွန်ꩻအာႏယို တဗာႏစီꩻ အကျင်ႏလယ်ႏအီဗာႏ ထွာအီတဖူꩻအခြောင်ꩻလဲ့ အဝ်ႏယွုမ်းခါနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
နျူကလီႏယာႏ အပဲက်ခန်းတခိုꩻအာဖုံႏ အွဉ်ႏအွို့ꩻဗာႏမွေး အန္တာရယ်ႏယို အပေႏ ပေႏတဲင် ၊ဓာတ်ပေါင်ꩻအထီတသာဖုံႏယိုလဲ့ အဆုဲင်ꩻသွတ်ꩻဆကီအနယ်ꩻပညာႏကသွုံꩻပျုလွေꩻဒါႏနဝ်ꩻတဲင် ကပဲက်ခန်းတခိုꩻချော့ꩻလင်ꩻနွောင်ꩻလဲ့ ခမ်းထီအဖဲ့ꩻတွို့ꩻနုဲင်ႏငန်ႏအာယို ထာꩻမာꩻခွင်ႏအပဲင်ꩻဆဲင်ႏရာꩻ အန္တရာယ်ႏကင်ꩻသျင်ꩻရေꩻမတ်တန်ꩻယို အလင်ꩻအဓိကထွာဒျာႏအမျိုꩻအစာꩻ စွန်ꩻအာႏစက်ရွုံႏအာတွမ်ႏ တဲက်တွိုႏဗာႏလဲ့ ယံဟဝ်တရေꩻလွဉ်ဗာႏသွူ။ နျူကလီႏယာႏစွန်ꩻအာႏယို ခမ်းသားအာတွမ်ႏအသောင်အရင်ꩻယို အဝ်ႏအာလဲ့ လောက်ဒျာႏနဝ်ꩻတဲင် လွိုဆန်ꩻသားအာဖုံႏ ယွုမ်းအံႏလွသွူ။ နုဲင်းလောက်မုꩻအာယိုနဝ်ꩻတဲ့ မာꩻဖျင်ဆင်ꩻအီထန်ႏသားအဝ်ႏဗာႏ၊ အီႏပသာဖေႏသားလဲ့အဝ်ႏဗာႏတွမ်ႏရေဒီယိုသတ္တိမွိုင် နျူကလီႏယာႏ ပဲက်ခန်ꩻတခိုꩻအာအွဉ်ႏဗဉ်ႏဗာႏ ပျဿနာႏအာ၊ နျူကလီႏယာႏလက်နက်အာ စုပြုံႏလွဉ်ဗာႏ အန္တရာယ်ႏတွမ်ႏ အကျံႏတရံႏမုꩻဖုံႏ အဝ်ႏပါဝင်ႏသော့ꩻထွူ၊ အပီဗွိုအနယ်ꩻနေ ခြွိုင်ႏသန်ႏရေꩻအန္တရာယ်ႏတွမ်ႏယူရေနီယံသတ္ထုအကိုယိုတဲ့ အသောင်အရင်ꩻကုဲင်မုꩻအာ လဲ့ အဝ်ႏပါဝင်ႏသော့ꩻသွူ။ နုဲင်းဖုံႏယို စောဒကထန်ႏလွဉ် အဝ်ႏဒေါ့ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻ ဓာတ်ပေါင်ꩻအထီးအာ နမ်းယိုတဲ့ အဝ်ႏအာမွေး တရေင်မွေးတဲင် ထွာထွူဒျာႏစက်အာ၊ အွိုႏစက်အႏ ကိစ္စဖဲ့ꩻပေါင်ꩻအာ မာႏယွင်ꩻထိုꩻနွောင်ꩻသွူ။ နုဲင်းနဝ်ꩻတဲ့ မာႏယွင်ꩻအဝ်ႏပါက အလွဉ်အာတန်မွေး နျူကလီႏယာႏ တရော့ꩻတရꩻတဝ်းဖုံႏယို အထွာအာလွဉ်နွောင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။
အန္တရာယ်ႏတန်မားမွေး နျူကလီႏယာႏ ဓာတ်ပြုဲင်ပြင်ꩻမုꩻယို ထွာဒျာႏအရွီးအခိုႏ အသွုံꩻပျုꩻဗာႏအန္တရယ်ႏသွူ။ အ နယ်ꩻပညာႏတသာတိုꩻတက်လွဉ် ဖြိုပွူႏလွဉ်တွမ်ႏအတွာ ချော့ꩻဆေ့ꩻထိုꩻထွူတဲင်ကရိုꩻနဝ်ꩻ ဝွေႏဖန်ႏသားဖုံႏအာ တယွုမ်းအံႏလွတဝ်းသွူ။ နုဲင်းယိုဖုံႏနဝ်ꩻ အွဉ်ႏနယ်ဒေါ့ꩻဖြဝ်ႏလွေꩻဗာႏကရိုꩻနဝ်ꩻ ယူရေနီယံသတ္တုခူႏနယ်ထန်ႏရေꩻမုꩻ နျူကလီႏယာႏထာꩻမာꩻခွင်ႏဖဲ့ꩻအထျꩻထွူတဲင် အသွတ်ꩻတွိုႏ နျူကလီႏယာႏမေႏစာႏ ကွင်ꩻဆက်ယို ကားကအဝ်ႏ စွန်ꩻအာႏအဝ်ႏသွုံꩻနေးအရန်းယို အဝ်ႏသွင်ꩻသော့ꩻစဉ်ꩻစာꩻအခါႏတွင်ꩻ၊ နျူကလီႏယာႏ စွန်ꩻအာႏယို ကာဗွန်ချော့ꩻဆေ့ꩻမွေး မေႏတျာႏဓာတ်အာႏ အခိုႏအရွီးတဗာႏလဲ့ မွေးတဝ်း၊ စီꩻပွာꩻရေꩻတွမ်ႏ အန္တရာယ်ႏကင်ꩻသျင်ꩻရေꩻ ငဝ်းပယ်ႏထိုꩻချက်အာယို ငဝ်းပယ်ႏထိုꩻမွေးဗာႏ နီဖဲ့ꩻလွုမ်ꩻယိုမꩻ အသွုံꩻပျုနဝ်ꩻသွူ။
အာႏကွိုꩻ
[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]- ↑ Moynihan၊ M.; Bortz၊ A. B. (2023)။ Fusion’s Promise: How Technological Breakthroughs in Nuclear Fusion Can Conquer Climate Change on Earth (And Carry Humans To Mars, Too)။ Springer International Publishing။ doi:10.1007/978-3-031-22906-0။
- ↑ Arif၊ Muhammad (2019)။ Power Generation Technologies: An Introduction။ Islamabad, Pakistan: Pakistan Institute of Engineering and Applied Sciences (PIEAS)။ p. 7။ ISBN 978-969-7583-01-0။