រ៉ូមេអូ និង ជូលីអេត
សោកនាដកម្មនៃ រ៉ូមេអូ និង ជូលីអេត ឬហៅខ្លីថា រ៉ូមេអូ និង ជូលីអេត គឺជាសាច់រឿងបែប សោកនាដកម្ម ដែលសរសេរដោយលោក វីល្លៀម សេកស្ពៀរ៍ (William Shakespeare) អំពីស្នេហារវាងជនជាតិអ៊ីតាលីវ័យក្មេងពីរនាក់មកពីគ្រួសារដែលមានជម្លោះ។ វាស្ថិតក្នុងចំណោមល្ខោនដ៏ពេញនិយមបំផុតរបស់ សេកស្ពៀរ៍ ក្នុងអំឡុងសម័យរបស់គាត់ ហើយរួមជាមួយល្ខោន ហេមលែត (Hamlet) គឺជាការសម្តែងមួយក្នុងចំណោមការសម្តែងដ៏ល្បីនិងញឹកញាប់បំផុតរបស់គាត់។
Romeo និង Juliet ជាកម្មសិទ្ធិរបស់ប្រពៃណីនៃ មនោសញ្ចេតនា សោកនាដកម្មដែលលាតសន្ធឹងត្រលប់ទៅ សម័យបុរាណ ។ គ្រោងនេះគឺផ្អែកលើរឿងនិទានអ៊ីតាលីដែលសរសេរដោយ ម៉ាទីអូ បេនដេល្លូ (Matteo Bandello) ដែលបានបកប្រែជា សោកនាដកម្មប្រវត្តិសាស្ត្រនៃ រ៉ូមេអូ និង ជូលីអេត (The Tragical History of Romeus and Juliet) ដោយ អារ៍ទ័រ ប្រោគ (Arthur Brooke) ក្នុងឆ្នាំ 1562 ហើយបានរៀបរាប់ឡើងវិញជាពាក្យសំដីនៅក្នុង Palace of Pleasure ដោយ វីល្លៀម ផេនធើរ (William Painter) ក្នុងឆ្នាំ 1567។ សេកស្ពៀរ៍ បានទទួលការជម្រុញពីលោកទាំងពីរខាងលើយ៉ាងខ្លាំង ប៉ុន្តែបានពង្រីកគ្រោងដោយការបង្កើតតួអង្គមួយចំនួននៅក្នុង ទី ក្រុងប៉ារីស ។ វាត្រូវបានគេជឿថាត្រូវបានសរសេរនៅចន្លោះឆ្នាំ 1591 និង 1595 ការលេងនេះត្រូវបានបោះពុម្ពជាលើកដំបូងនៅក្នុងកំណែ quarto ក្នុងឆ្នាំ 1597 ។ អត្ថបទនៃកំណែ quarto ដំបូងមានគុណភាពអន់ ប៉ុន្តែការបោះពុម្ពក្រោយមកបានកែតម្រូវអត្ថបទឱ្យស្របទៅនឹងដើមរបស់ សេកស្ពៀរ៍ ។
ការប្រើប្រាស់របស់ សេកស្ពៀរ៍ នៃ រចនាសម្ព័ន្ធកំណាព្យ (រួមទាំងឥទ្ធិពលដូចជាការផ្លាស់ប្តូររវាងកំប្លែង និងសោកនាដកម្ម ដើម្បីបង្កើនភាពតានតឹង ការពង្រីកតួអង្គតូចតាច និងគ្រោងតូចៗជាច្រើនដើម្បីតុបតែងរឿង) ត្រូវបានសរសើរថាជាសញ្ញាដំបូងនៃជំនាញដ៏អស្ចារ្យរបស់គាត់។ ការលេងបានរៀបរាប់ពីទម្រង់កំណាព្យផ្សេងៗគ្នាទៅជាតួអង្គផ្សេងៗគ្នា ជួនកាលផ្លាស់ប្តូរទម្រង់នៅពេលដែលតួអង្គរីកចម្រើន។ ជាឧទាហរណ៍ រ៉ូមេអូ កាន់តែស្ទាត់ជំនាញលើ sonnet ក្នុងអំឡុងពេលនៃការលេង។
រ៉ូមេអូ និង ជូលីអេត ត្រូវបានកែសម្រួលជាច្រើនដងសម្រាប់ឆាកភាពយន្ត តន្ត្រី និងកន្លែងសម្តែងល្ខោនអូប៉េរ៉ា។ កំឡុងពេល ការស្ដារភាសាអង់គ្លេស វាត្រូវបានរស់ឡើងវិញ និងកែសម្រួលយ៉ាងខ្លាំងដោយ លោក William Davenant ។ កំណែសតវត្សទី 18 របស់ David Garrick ក៏បានកែប្រែឈុតឆាកជាច្រើន ដោយដកចេញនូវសម្ភារៈដែលបន្ទាប់មកចាត់ទុកថាមិនសមរម្យ ហើយ Romeo und Julie របស់ Georg Benda បានលុបចោលសកម្មភាពជាច្រើន ហើយបានប្រើការបញ្ចប់ដ៏រីករាយ។ ការសម្តែងនៅសតវត្សទី 19 រួមទាំង Charlotte Cushman 's បានស្ដារឡើងវិញនូវអត្ថបទដើម និងផ្តោតលើ ភាពប្រាកដនិយម កាន់តែច្រើន។ កំណែឆ្នាំ 1935 របស់ John Gielgud បានរក្សាភាពជិតស្និទ្ធនឹងអត្ថបទរបស់ Shakespeare ហើយបានប្រើសំលៀកបំពាក់ Elizabethan និងឈុតឆាកដើម្បីបង្កើនរឿង។ នៅសតវត្សទី 20 និងដល់សតវត្សទី 21 ការលេងនេះត្រូវបានកែសម្រួលទៅជាខ្សែភាពយន្តនៅក្នុងកំណែចម្រុះដូចជា Romeo and Juliet របស់ George Cukor (1936), Romeo and Juliet របស់ Franco Zeffirelli (1968), Baz Luhrmann 's Romeo + Juliet (1996) និង Carlo Carlei's Romeo and Juliet (2013) ។
តួអក្សរ
[កែប្រែ]ផ្ទះអ្នកធំនៅ វេរ៉ូណា (Verona)
- ព្រះអង្គម្ចាស់ អេស្កាឡូស (Escalus) គឺជាព្រះអង្គម្ចាស់នៃវេរ៉ូណា (Verona) ។
- ខោនត៍ ប៉ារីស (Count Paris) គឺជាសាច់ញាតិរបស់ អេស្កាឡូស ដែលមានបំណងចង់រៀបការជាមួយ ជូលីអេត ។
- មើរ៍ក្យូទីអូ (Mercutio) គឺជាសាច់ញាតិម្នាក់ទៀតរបស់ អេស្កាឡូស ដែលជាមិត្តរបស់ រ៉ូមេអូ ។
អ្នកគ្រប់គ្រងនៅត្រកូល កាព្យូឡែត (Capulet)
- កាព្យូឡែត (Capulet) គឺជាបិតាធិបតេយ្យនៃផ្ទះរបស់ កាព្យូឡែត ។
- ឡេឌី កាព្យូឡែត (Lady Capulet) គឺជាមាតាធិបតេយ្យនៃផ្ទះរបស់ កាព្យូឡែត ។
- ជូលីអេត កាព្យូឡែត (Juliet Capulet) កូនស្រីអាយុ 13 ឆ្នាំរបស់ កាព្យូឡែត គឺជាតួឯកស្រីក្នុងរឿង។
- ទីបាលត៍ (Tybalt) គឺជាបងប្អូនជីដូនមួយរបស់ ជូលីអេត ដែលជាក្មួយប្រុសរបស់ ឡេឌី កាព្យូឡែត ។
- គិលានុបដ្ឋាយិកា គឺជាអ្នកថែរក្សាផ្ទាល់ខ្លួន និងមនុស្សជាទីទុកចិត្តរបស់ Juliet ។
- រ៉ូសាលីន (Rosaline) គឺជាក្មួយស្រីរបស់ ឡដ កាព្យូឡែត (Lord Capulet) ដែលជាស្នេហារបស់ រ៉ូមេអូ នៅដើមរឿង។
- ភីតធើរ (Peter), សាមព៍ស័ន (Sampson) និង ហ្គ្រេហ្គូរី (Gregory) គឺជាអ្នកបំរើរបស់គ្រួសារ កាព្យូឡែត ។
ផ្ទះម៉ុនតាហ្គូ (Montague)
- ម៉ុនតាហ្គូ (Montague) គឺជាបុព្វបុរសនៃផ្ទះរបស់ ម៉ុនតាហ្គូ។
- ឡេឌី ម៉ុនតាហ្គូ (Lady Montague) គឺជាបុព្វបុរសនៃផ្ទះរបស់ ម៉ុនតាហ្គូ ។
- រ៉ូមេអូ ម៉ុនតាហ្គូ (Romeo Montague) កូនប្រុសរបស់ ម៉ុនតាហ្គូ គឺជាតួឯកប្រុសក្នុងរឿង។
- ប៊េនវ៉ូលីអូ (Benvolio) គឺជាបងប្អូនជីដូនមួយរបស់ រ៉ូមេអូ និងជាមិត្តល្អបំផុត។
- អាប្រាម (Abram) និង បាលថាសារ (Balthasar) គឺជាអ្នកបំរើរបស់គ្រួសារ ម៉ុនតាហ្គូ ។
ផ្សេងៗ
- ហ្វ្រៀរ ឡូរ៉េនស៍ (Friar Laurence) គឺជាអ្នកជំនិតរបស់ Franciscan ហ្វ្រេនស៊ីស្កាន និងជាអ្នកទុកចិត្តរបស់ រ៉ូមេអូ។
- ហ្វ្រៀរ ចន (Friar John) ត្រូវបានផ្ញើឱ្យប្រគល់សំបុត្ររបស់ ហ្វ្រៀរ ឡូរ៉េនស៍ ទៅ រ៉ូមេអូ ។
- អាពូថេការី (Apothecary) ដែលស្ទាក់ស្ទើរក្នុងការលក់ថ្នាំពុល រ៉ូមេអូ ។
- អ្នកច្រៀងបន្ទរអាន ពាក្យអសុរោះ ចំពោះសកម្មភាពពីរដំបូងនីមួយៗ។
សង្ខេប
[កែប្រែ]
ល្ខោនកើតឡើងនៅក្នុង ទីក្រុងវេរ៉ូណា (Verona) ប្រទេសអ៊ីតាលី ចាប់ផ្តើមដោយការប៉ះទង្គិចគ្នាតាមផ្លូវរវាងអ្នកបម្រើ ម៉ុនតាហ្គូ (Montague) និងកាព្យូឡែត (Capulet) ដែលចៅហ្វាយនាយដែលពួកគេបម្រើ គឺជាសត្រូវស៊ូពូជនឹងគ្នា។ ព្រះអង្គម្ចាស់ អេស្កាឡូស (Escalus) នៃវេរ៉ូណា (Verona) ធ្វើអន្តរាគមន៍ ហើយប្រកាសថា ការបំពានលើកក្រោយទៀតនឹងត្រូវទទួលទោសប្រហារជីវិត។ ក្រោយមក ខោនត៍ ប៉ារីស (Count Paris) និយាយជាមួយកាព្យូឡែត អំពីការរៀបការជាមួយកូនស្រីរបស់គាត់ ជូលីអេត ប៉ុន្តែ កាព្យូឡែត សុំឱ្យ ប៉ារីស រង់ចាំពីរឆ្នាំទៀត ហើយអញ្ជើញគាត់ឱ្យចូលរួមកម្មវិធីរាំរបស់ កាព្យូឡែត ដែលបានគ្រោងទុក។ ឡេឌី កាព្យូឡែត និងគិលានុបដ្ឋាយិការបស់ ជូលីអេត ព្យាយាមបញ្ចុះបញ្ចូល ជូលីអេត ឱ្យទទួលយកការណាត់ជួប លោក ប៉ារីស។
ទន្ទឹមនឹងនេះដែរ ប៊េនវ៉ូលីអូ (Benvolio) ពិភាក្សាជាមួយបងប្អូនជីដូនមួយរបស់គាត់ រ៉ូមេអូ (Romeo) ដែលជាកូនប្រុសរបស់ ម៉ុនតាហ្គូ អំពីជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្តថ្មីៗនេះរបស់ រ៉ូមេអូ ។ ប៊េនវ៉ូលីអូ រកឃើញថាវាកើតចេញពីការលួចស្រលាញ់ស្រីម្នាក់ឈ្មោះ រ៉ូសាលីន ដែលជាក្មួយស្រីរបស់ កាព្យូឡែត ។ ដោយមានការបញ្ចុះបញ្ចូលដោយ ប៊េនវ៉ូលីអូ និង មើរ៍ក្យូទីអូ រ៉ូមេអូ ចូលរួមកម្មវិធីរាំនៅឯផ្ទះ កាព្យូឡែត ដោយសង្ឃឹមថានឹងជួប រ៉ូសាលីន ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ រ៉ូមេអូ បានជួបនិងធ្លាក់ក្នុងអន្លង់ស្នេហ៍ជាមួយ ជូលីអេត វិញ។ បងប្អូនជីដូនមួយរបស់ ជូលីអេត ឈ្មោះ ទីបាលត៍ ខឹងនឹង រ៉ូមេអូចំពោះការលួចចូលកម្មវិធី ប៉ុន្តែត្រូវបានបញ្ឈប់ការសម្លាប់រ៉ូមេអូដោយឪពុករបស់ ជូលីអេត ដែលមិនចង់បង្ហូរឈាមនៅក្នុងផ្ទះរបស់គាត់។ បន្ទាប់ពីការរាំ ឈុតល្បីដែលស្គាល់ថា "ទិដ្ឋភាពរានហាល" រ៉ូមេអូ បានលួចចូលទៅក្នុងសួនផ្កា កាព្យូឡែត ហើយស្តាប់ ជូលីអេត នៅបង្អួចរបស់នាង ដោយស្បថថានាងស្រឡាញ់គាត់ ទោះបីជាគ្រួសាររបស់នាងស្អប់ពួក ម៉ុនតាហ្គូ ក៏ដោយ។ រ៉ូមេអូ បង្ហាញខ្លួន ហើយពួកគេយល់ព្រមរៀបការ។ ដោយមានជំនួយពី លោក ហ្វ្រៀរ ឡូរ៉េនស៍ ដែលសង្ឃឹមថានឹងផ្សះផ្សាគ្រួសារទាំងពីរតាមរយៈសហជីពរបស់កូន ពួកគេរៀបការដោយសម្ងាត់នៅថ្ងៃបន្ទាប់។
ទន្ទឹមនឹងនោះ ទីបាលត៍ នៅតែខឹងសម្បារដែល រ៉ូមេអូ បានលួចចូលទៅក្នុងកម្មវិធីខ្លួន កាព្យូឡែតបង្ខំឲ្យមានការប្រកួត។ រ៉ូមេអូ ចាត់ទុក ទីបាលត៍ ជាសាច់ញាតិរបស់គាត់ ហើយបដិសេធមិនប្រយុទ្ធ។ មើរ៍ក្យូទីអូ មានការអាក់អន់ចិត្តចំពោះភាពមិនពេញចិត្តរបស់ ទីបាលត៍ ក៏ដូចជា "ការដាក់ទណ្ឌកម្មដ៏អាក្រក់" របស់ រ៉ូមេអូ ហើយទទួលយកការប្រកួតក្នុងនាម រ៉ូមេអូ ។ មើរ៍ក្យូទីអូ ត្រូវបានរងរបួសយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរនៅពេលដែល រ៉ូមេអូ ព្យាយាមបំបែកការប្រយុទ្ធ ហើយប្រកាសដាក់បណ្តាសាលើគ្រួសារទាំងពីរមុនពេលគាត់ស្លាប់ (" គ្រោះកាចលើផ្ទះរបស់អ្នកទាំងពីរ! ")។ រ៉ូមេអូ ប្រឈមមុខដាក់គ្នា និងសម្លាប់ ទីបាលត៍ ដោយភាពសោកសៅ និងពោរពេញដោយកំហុស។
ម៉ុនតាហ្គូ ប្រកែកថា រ៉ូមេអូ ទើបតែបានប្រហារជីវិត ទីបាលត៍ពីបទឃាតកម្មលើ មើរ៍ក្យូទីអូ ។ ព្រះអង្គម្ចាស់ដែលឥឡូវនេះបានបាត់បង់ញាតិសន្តានក្នុងជម្លោះគ្រួសារដែលមានជម្លោះ ទ្រង់បាននិរទេស រ៉ូមេអូ ពីទីក្រុង វេរ៉ូណា ក្រោមការផ្តន្ទាទោសប្រហារជីវិត ប្រសិនបើទ្រង់ត្រឡប់មកវិញ។ រ៉ូមេអូ ចំណាយពេលមួយយប់ដោយសម្ងាត់នៅក្នុងបន្ទប់របស់ ជូលីអេត ជាកន្លែងដែលពួកគេ បញ្ចប់ អាពាហ៍ពិពាហ៍របស់ពួកគេ។ កាព្យូឡែត ដែលបកស្រាយខុសអំពីទុក្ខសោករបស់ ជូលីអេត យល់ព្រមរៀបការជាមួយនាងដើម្បីរាប់បារីស ហើយគំរាមបដិសេធមិនព្រមធ្វើជា "កូនក្រមុំរីករាយ" របស់ទីក្រុងប៉ារីស។ ពេលនាងអង្វរសុំពន្យាពេលរៀបការ ម្តាយនាងបដិសេធ។
ជូលីអេត បានទៅជួប ហ្វ្រៀរ ឡូរ៉េនស៍ ដើម្បីទទួលបានជំនួយ ហើយគាត់បានផ្តល់ឱ្យនាងនូវថ្នាំមួយ ដែលនឹងធ្វើឱ្យនាងសន្លប់ ឬ ជំងឺ catalepsy ក្នុងរយៈពេល "ពីរទៅសែសិបម៉ោង" ។ ហ្វ្រៀរសន្យាថានឹងបញ្ជូនអ្នកនាំសារម្នាក់ឈ្មោះ ហ្វ្រៀរ ចន ដើម្បីជូនដំណឹងដល់ រ៉ូមេអូ អំពីផែនការនេះ ដូច្នេះគាត់អាចចូលរួមជាមួយនាងវិញនៅពេលនាងភ្ញាក់។ នៅយប់មុនថ្ងៃរៀបការ នាងបានលេបថ្នាំ ហើយពេលរកឃើញថាស្លាប់ នាងត្រូវបានគេដាក់ក្នុង បន្ទប់សម្ងាត់ គ្រួសារ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ហ្វ្រៀរ ចន មិនអាចបញ្ជូនសារអំពី ជូលីអេត ទៅ រ៉ូមេអូ បានទេព្រោះការចាប់ផ្តើមនៃជំងឺប៉េស្តធ្វើឱ្យការធ្វើដំណើរមិនអាចទៅរួច។ ផ្ទុយទៅវិញ រ៉ូមេអូ ដឹងពីការស្លាប់ជាក់ស្តែងរបស់ ជូលីអេត ពីអ្នកបំរើរបស់គាត់ឈ្មោះ បាលថាសារ ។ ខូចចិត្ត រ៉ូមេអូ ទិញថ្នាំពុលពី អ្នកព្យាបាលរោគ ហើយទៅកន្លែងតម្កល់សពផ្ទះកាព្យូឡែត ។ គាត់បានជួបប៉ារីសដែលបានមកកាន់ទុក្ខ ជូលីអេត ជាលក្ខណៈឯកជន។ ដោយជឿថា រ៉ូមេអូ ជាអ្នកបំផ្លិចបំផ្លាញ ប៉ារីសប្រឈមមុខនឹងគាត់ ហើយនៅក្នុងការប្រយុទ្ធបន្តបន្ទាប់ រ៉ូមេអូបានសម្លាប់ប៉ារីស។ នៅតែជឿថា ជូលីអេត ស្លាប់ គាត់ផឹកថ្នាំពុល។ បន្ទាប់មក ជូលីអេត ភ្ញាក់ឡើង ហើយដោយដឹងថា រ៉ូមេអូ បានស្លាប់ គាត់បានចាក់ខ្លួនឯងជាមួយនឹងដាវរបស់គាត់ ហើយភ្ជាប់គាត់នៅក្នុងការស្លាប់។ ក្រុមគ្រួសារដែលមានជម្លោះនឹងព្រះអង្គម្ចាស់មកជួបគ្នានៅផ្នូរ ដើម្បីរកឃើញអ្នកស្លាប់ទាំងបី។ ហ្វ្រៀរ ឡូរ៉េនស៍ រៀបរាប់ពីរឿងរ៉ាវនៃ "គូស្នេហ៍តារាឆ្លងដែន" ទាំងពីរដោយបំពេញបណ្តាសាដែល មើរ៍ក្យូទីអូ បានស្បថ។ ក្រុមគ្រួសារត្រូវបានផ្សះផ្សាដោយការស្លាប់របស់កូនរបស់ពួកគេនិងយល់ព្រមបញ្ចប់ជម្លោះហិង្សារបស់ពួកគេ។ ការលេងនេះបញ្ចប់ដោយភាពឧឡារិករបស់ព្រះអង្គម្ចាស់ចំពោះគូស្នេហ៍៖ "សម្រាប់រឿងដែលមិនដែលមានភាពវេទនាជាងនេះទេ / ជាងរឿង ជូលីអេត និង រ៉ូមេអូ របស់នាង" ។