Pyotr II của Nga

Peter II
Hoàng đế và Đấng cầm quyền chuyên chính của toàn Nga
Tại vị	18 tháng 5 năm 1727 — 30 tháng 1 năm 1730
Đăng quang	25 tháng 2 năm 1728
Tiền nhiệm	Yekaterina I
Kế nhiệm	Anna Ivanovna
Thông tin chung
Sinh	23 tháng 10 năm 1715 Saint Petersburg, Nước Nga Sa hoàng
Mất	30 tháng 1 năm 1730 (14 tuổi) Moskva, Đế quốc Nga
An táng	Kremlin
Tên đầy đủ Pyotr Alekseyevich Romanov
Hoàng tộc	Nhà Romanov
Thân phụ	Thái tử Alexei Petrovich của Nga
Thân mẫu	Công chúa Charlotte Christine của Brunswick-Wolfenbüttel

Pyotr II Alexeyevich (23 tháng 10 năm 1715 – 30 tháng 1 năm 1730) là Hoàng đế Nga từ năm 1727 đến khi qua đời vào năm 1730, năm đó ông mới 14 tuổi. Ông là con trai duy nhất của Hoàng tử Alexei Petrovich và Charlotte Christine xứ Brunswick-Wolfenbüttel. Mẹ ông đã qua đời ngay sau khi sinh ông ra được 10 ngày, cha của ông thì bị ông nội là Pyotr Đại đế oán ghét và giam cầm, sau chết vì bệnh đậu mùa trong ngục. Trước đó do thái độ thù địch với các cải cách của cha mình và dường như chế giễu mong muốn của ông về những người thừa kế được giáo dục theo kiểu châu Âu, Alexei Petrovich đã giao cho hai "bảo mẫu" say xỉn từ Khu phố Đức chăm sóc Pyotr, chính điều này đã phá vỡ năng lực học tập và tư duy của một quân vương trong tương lai.

Sau cái chết của Nữ hoàng Yekaterina I của Nga, Pyotr được chọn để đưa lên ngai vàng, lúc đầu Aleksandr Danilovich Menshikov kiểm soát Pyotr II, nhưng bị những người chống đối cản trở và bị Pyotr lưu đày. Pyotr cũng chịu ảnh hưởng của những người được sủng ái như Thân vương Aleksey Dolgorukov, dẫn đến việc bỏ bê các vấn đề nhà nước và thắt chặt chế độ nông nô. Triều đại của Pyotr được đánh dấu bằng sự tách rời, hỗn loạn và buông thả. Ông đã đính hôn với Ekaterina Dolgorukova, nhưng đột ngột qua đời vì bệnh đậu mùa trước khi kết hôn, do đó khiến ông trở thành thành viên nam cuối cùng của Nhà Romanov.

Cuộc sống đầu đời

Sự ra đời của Pyotr II của Nga, được vẽ bởi Peter Schenk (1715)

Pyotr Alexeevich sinh ngày 23 tháng 10 năm 1715 tại Saint Petersburg. Cha ông là người con trai duy nhất còn sống của Pyotr Đại đế. Mẹ ông có mối quan hệ mật thiết với hoàng gia châu Âu, và thông qua bà, Pyotr là anh em họ đời đầu của Maria Theresa của Áo.

Cuộc hôn nhân của cha mẹ ông là kết quả của các cuộc đàm phán ngoại giao giữa Pyotr I của Nga, Vua Ba Lan Augustus II và Hoàng đế Karl VI của Thánh chế La Mã, mỗi bên đều tìm cách hưởng lợi từ liên minh gia tộc giữa triều đại Romanov và Vương tộc Welf, vốn có nhiều mối quan hệ với các hoàng gia châu Âu đương thời. Đương nhiên, không ai quan tâm đến cảm xúc của cô dâu và chú rể, như hầu hết các cuộc hôn nhân triều đại khác.

Charlotte hy vọng rằng cuộc hôn nhân của bà với "người Moskva man rợ" sẽ không diễn ra. Trong một bức thư gửi ông nội của mình là Công tước Anton Ulrich xứ Brunswick, vào giữa năm 1709, bà kể rằng thông điệp của ông khiến bà hài lòng, vì "nó cho tôi lý do để tin rằng việc mai mối ở Moscow có thể sẽ không diễn ra". Nhưng hy vọng của bà đã tan thành mây khói: đám cưới diễn ra tại Torgau vào tháng 10 năm 1711 và khiến mọi người kinh ngạc trước sự lộng lẫy của bàn tiệc và sự quý phái của khách mời.

Mẹ của Pyotr qua đời khi ông mới 10 ngày tuổi. Cha ông, Hoàng tử Alexei, bị chính cha mình là Peter Đại đế, buộc tội phản quốc, đã chết trong tù vào năm 1718 vì bệnh đậu mùa. Vì vậy, Pyotr lúc đó mới 3 tuổi và chị gái là Natalya mới 4 tuổi, trở thành trẻ mồ côi.

Trước đó, Thái tử Alexei Petrovich, để đáp lại thái độ thù địch của mình đối với các cải cách của cha mình và dường như chế giễu mong muốn của cha mình về những người thừa kế được giáo dục theo phương Tây, ông đã giao con trai mình cho hai "bảo mẫu" say xỉn liên tục từ Khu phố Đức.

Vào năm 1719, Pyotr Đại đế chuyển sự chú ý sang người cháu trai duy nhất của mình sau khi con trai út của ông qua đời. Ông ra lệnh sa thải những bảo mẫu cẩu thả và lệnh cho Menshikov tìm gia sư cho ông. Chẳng bao lâu sau, Semyon Semyonovich Mavrin và Ivan Alekseevich Zeikan được bổ nhiệm làm gia sư. Sau một thời gian, Pyotr Đại đế đã kiểm tra kiến ​​thức của cháu trai mình và nổi cơn thịnh nộ: cậu bé không nói được tiếng Nga, chỉ biết một ít tiếng Đức và tiếng La Tin, và giỏi chửi thề bằng tiếng Tatar hơn nhiều.. Hoàng đế đích thân đánh Mavrin và Zeikan bằng roi, nhưng Pyotr chưa bao giờ được gặp những gia tốt hơn.

Menshikov là người cai trị thực tế của nước Nga khi Pyotr II lên ngôi

Tước bỏ quyền kế vị

Trong 3 năm đầu đời, Pyotr Alexeevich không được coi là người kế vị ngai vàng nước Nga, vì ông nội là Pyotr Đại đế có một con trai là Pyotr Petrovich, sinh sau Pyotr Alexeevich vài ngày. Cái chết của Pyotr Petrovich vào năm 1719 mới bắt đầu đặt ra vấn đề về quyền kế vị.

Ngay từ khi sinh ra, Pyotr Alexeevich đã được phong làm Đại Công tước. Trước đây, con trai của các Sa hoàng được gọi là tsarevich; sự ra đời của Pyotr đánh dấu cháu trai đầu tiên của một vị vua trị vì kể từ khi danh hiệu hoàng gia được giới thiệu (và là cháu trai đầu tiên trong lịch sử của Nhà Romanov).

Vào tháng 2 năm 1718, Thái tử Alexei Petrovich, cha của Pyotr Alexeevich, bị bắt ở nước ngoài và bị đưa về Nga. Mùa hè năm đó, Tsarevich Alexei qua đời trong tù. Do đó, Pyotr Alexeevich cũng đã bị tước bỏ quyền thừa kế ngai vàng.

Pyotr Đại đế bắt đầu quan tâm đến Pyotr Alexeevich vào năm 1719, sau khi Pyotr Petrovich 3 tuổi qua đời, khiến cháu trai của Sa hoàng trở thành đại diện nam duy nhất của Nhà Romanov, bên cạnh Sa hoàng. Việc chuyển giao ngai vàng từ ông nội sang cháu trai phù hợp với truyền thống của các gia đình quân chủ (ví dụ, không lâu trước đó, ở Pháp, sau cái chết của Louis XIV, ngai vàng đã được truyền cho chắt trai của ông là Louis XV), nhưng nó mâu thuẫn với luật kế vị có hiệu lực tại thời điểm đó ở Nga. Trong thời gian ông nội bị bệnh, Pyotr Alexeevich đã gặp Ivan Dolgorukov, người được ông yêu thích trong tương lai. Ông thường đến thăm nhà Dolgorukov, nơi tụ họp của những người trẻ tuổi từ các gia đình quý tộc lâu đời của thủ đô. Tại đó, ông cũng gặp cô của mình là Yelizaveta. Từ đó bắt đầu hình thành một phe phái ủng hộ Pyotr Alexeevich làm hoàng đế. Trong các cuộc họp tại gia đình Dolgorukov, quyền kế vị ngai vàng của Đế quốc Nga đã được giải thích cho ông, và Pyotr Alekseevich thề sẽ tiêu diệt Menshikov, người được ông nội sủng ái, người đã lãnh đạo phe đối lập với các gia tộc boyar truyền thống.

Tuy nhiên, những người ủng hộ việc Pyotr Alekseevich lên ngôi đã gặp phải những đối thủ mạnh mẽ. Những quý tộc đã ký lệnh tử hình cha ông, vì họ lo lắng cho tính mạng và tài sản của họ nếu Pyotr lên ngôi. Nếu hoàng đế tuân theo phong tục và tuyên bố cháu trai của mình - con trai của Alexei bị thất sủng và cháu trai của Evdokia Lopukhina bảo thủ - là người kế vị, điều này sẽ mang lại cho những người phản đối cải cách hy vọng khôi phục lại trật tự cũ.

Vào ngày 5 tháng 2 năm 1722, Pyotr Đại đế đã ban hành sắc lệnh về quyền kế vị (có hiệu lực cho đến cuối thế kỷ), bãi bỏ phong tục truyền ngôi cổ xưa cho hậu duệ trực hệ trong dòng dõi nam, nhưng cho phép bổ nhiệm bất kỳ người xứng đáng nào làm người thừa kế theo di chúc của nhà vua. Như vậy, Pyotr Alekseevich chính thức bị tước bỏ quyền ưu tiên kế vị ngai vàng, nhưng vấn đề người thừa kế vẫn còn bỏ ngỏ. Tuy nhiên, Pyotr Đại đế đã không thể chỉ định người thừa kế trước khi qua đời đột ngột vào năm 1725.

Pyotr Đại đế qua đời năm 1725 và người vợ thứ hai của ông đã lên ngôi với đế hiệu Yekaterina I của Nga. Bà ấy là một phụ nữ xuất thân thấp kém. Vị bộ trưởng quyền lực Aleksander Danilovich Menshikov, người đã hỗ trợ Yekaterina lên ngôi, đã thay thế các gia sư của Pyotr bằng phó chưởng ấn là Bá tước Ostermann. Chương trình giáo dục do Ostermann biên soạn bao gồm lịch sử, địa lý, toán học và ngoại ngữ, nhưng nền giáo dục tổng thể của vị hoàng đế tương lai vẫn còn sơ sài và chưa đáp ứng được nhiều kỳ vọng. Bản thân Pyotr không mấy hứng thú với việc học; công việc yêu thích của ông là săn bắn và tiệc tùng.

Khi Yekaterina I qua đời vào năm 1727, những người nắm quyền đã nhận ra rằng cháu trai duy nhất của Pyotr Đại đế không thể bị tước đoạt quyền thừa kế lâu hơn nữa. Phần lớn người Nga và ba phần tư giới quý tộc (đặc biệt là giới quý tộc lâu đời) đứng về phía Pyotr, trong khi Hoàng đế Karl VI của Thánh chế La Mã (chồng của chị gái mẹ Pyotr là Elisabeth Christine xứ Braunschweig-Wolfenbüttel) liên tục thúc giục việc công nhận quyền kế vị của Pyotr thông qua đại sứ đế quốc tại Saint Petersburg. Nhờ những nỗ lực của Menshikov, triều đình đã chỉ định Pyotr là người thừa kế rõ ràng của Cựu nữ hoàng Yekaterina, mặc dù Yekaterina đã có hai cô con gái. Các tài liệu liên quan cũng nêu rõ việc Pyotr đính hôn với Maria Menshikova, con gái của Menshikov.

Dưới thời Yekaterina I

Sau khi Pyotr Đại đế qua đời, vấn đề người thừa kế bắt đầu được quyết định. Đại diện của gia đình quý tộc cũ (gia tộc Lopukhin và gia tộc Dolgorukov) ủng hộ việc Pyotr Alexeevich, 9 tuổi, lên ngôi, trong khi đại diện của giới quý tộc mới, những người có ảnh hưởng dưới thời Pyotr Đại đế, lại ủng hộ việc phong Yekaterina, vợ thứ 2 của Pyotr Đại đế, làm nữ hoàng. Vấn đề được giải quyết đơn giản: Thân vương Menshikov cho lính canh bao vây cung điện và đưa người tình cũ của mình là Yekaterina lên ngôi.

Phó Chưởng ấn Osterman đề xuất, để dung hòa lợi ích của giới quý tộc cũ và giới quý tộc mới, gả Đại Công tước Pyotr Alexeevich cho Tsarevna Elizabeth Petrovna, con gái của Yekaterina I. Trở ngại là mối quan hệ thân thiết không thể chấp nhận được của họ theo giáo luật: Elizabeth là cô của Pyotr (mặc dù không bà và cha của Pyotr không cùng mẹ). Tuy nhiên, Nữ hoàng Yekaterina, vì muốn chỉ định con gái mình là Elizabeth (theo các nguồn khác là Anna) làm người kế vị, đã do dự chấp nhận đề nghị của Osterman và tiếp tục khăng khăng đòi quyền chỉ định người kế vị của mình, hy vọng rằng vấn đề sẽ được giải quyết theo thời gian.

Theo thời gian, Menshikov, người ủng hộ chính của Yekaterina, nhận thức được sức khỏe yếu kém của bà và dự đoán cái chết sắp xảy ra của bà, bắt đầu cân nhắc cách lôi kéo Pyotr về phe mình. Ông hy vọng sẽ gả con gái Maria cho người thừa kế ngai vàng, và sau khi lên ngôi, sẽ trở thành nhiếp chính cho đến khi ông trưởng thành, qua đó củng cố quyền lực vốn đã hùng mạnh của mình, và về lâu dài, sẽ trở thành ông ngoại của hoàng đế tương lai nếu Pyotr và Maria có con.

Những kẻ chống đối Menshikov muốn ngăn cản việc Pyotr lên ngôi, vì điều này sẽ củng cố quyền lực của Menshikov. Họ hy vọng, dưới chiêu bài gửi Pyotr Alekseevich ra nước ngoài học tập, và sau khi Yekaterina qua đời, sẽ đưa một trong những người con gái của bà lên ngôi - Anna hoặc Elizabeth. Chồng của Anna Petrovna là Công tước Karl Friedrich xứ Holstein-Gottorp, cũng tham gia vào phe này. Kế hoạch của những kẻ âm mưu bị phá sản bởi cơn bạo bệnh đột ngột của nữ hoàng.

Di chúc của nữ hoàng Yekaterina

Ngày 6 tháng 5 (17), năm 1727, Nữ hoàng Yekaterina I qua đời ở tuổi 43. Ngay trước khi qua đời, Bassevich đã vội vàng soạn thảo một bản di chúc, được con gái bà là Elizabeth ký thay cho mẹ đang đau yếu. Theo di chúc, cháu trai của Pyotr Đại đế là Pyotr Alekseevich, sẽ kế vị ngai vàng. Anna Ioannovna sau đó đã ra lệnh cho Tể tướng Gavrila Golovkin đốt di chúc này. Ông đã thực hiện lệnh của bà, trước tiên đã sao chép một bản sao của tài liệu.

Di chúc quy định quyền giám hộ của tiểu hoàng đế, xác định thẩm quyền của Hội đồng Tối cao và thứ tự kế vị ngai vàng trong trường hợp Pyotr Alekseevich qua đời (trong trường hợp đó, ngai vàng sẽ được truyền cho các con gái của Nữ hoàng Yekaterina là Anna và Elizabeth, cùng các hậu duệ của họ, trừ khi họ từ bỏ ngai vàng Nga hoặc Chính thống giáo, và sau đó sẽ được truyền cho chị gái của Pyotr là Natalia Alekseyevna). Điều 8 trong Di chúc của Nữ hoàng ghi rõ: "Nếu Đại Công tước qua đời mà không có người thừa kế, thì quyền kế vị sẽ thuộc về Anna và các con cháu của bà, và sau đó là Elizabeth và các con cháu của bà..."..

Điều 11 đã gây kinh ngạc cho những người đọc di chúc: nó ra lệnh cho tất cả các quý tộc tạo điều kiện cho việc đính hôn giữa Pyotr Alexeevich với một trong những người con gái của Thân vương Menshikov, và sau đó, khi đến tuổi trưởng thành, sẽ tạo điều kiện cho cuộc hôn nhân của họ. Điều này cho thấy rõ ràng rằng Menshikov đã tham gia tích cực vào việc soạn thảo di chúc, nhưng đối với xã hội Nga, quyền kế vị ngai vàng của Pyotr Alekseevich - điều khoản chính của di chúc - là không thể tranh cãi, và không có bất kỳ sự bất ổn nào về nội dung của Điều 11 .

Lên ngôi và cai trị

Vương tộc Romanov (đến Pyotr III)

Roman Yuryevich Zakharin Anastasia, vợ Ivan Hung Đế Fyodor I (1584-1598) Nikita Romanovich Fyodor Nikitich (Thượng phụ Philaret) Mikhail I (1613-1645) Aleksey I (1645-1676) Aleksey Alekseyevich Sofya Alekseevna Fyodor III (1676-1682) Ivan V (1682-1696) Anna Ioannovna Yekaterina Ioannovna Anna Leopoldovna Ivan VI (1740-1741) Pyotr Đại Đế (1682-1725) (vợ thứ hai Ekaterina I) (1725-1727) Aleksey Petrovich của Nga Pyotr II (1727-1730) Anna Petrovna (1730-1740) Pyotr III (1762) Elizaveta Petrovna (1741-1762) Aleksandr Nikitich Mikhail Nikitich Ivan Nikitich Nikita Ivanovich

Huy hiệu của Nga của Pyotr II (1727–1728)

Sau khi Nữ hoàng Yekaterina I qua đời vào tháng 5 năm 1727 và Pyotr lúc đó mới 11 tuổi, được tuyên bố là hoàng đế với đế hiệu Pyotr II. Trước đó ông phải thề trước Hội đồng Cơ mật tối cao rằng sẽ không trả thù bất kỳ ai đã ký vào lệnh tử hình cha mình.

Sau khi vấn đề kế vị được giải quyết, Menshikov, bắt đầu điều tra âm mưu của kẻ thù. Nhiều đối thủ của Menshikov đã bị bắt giữ, tra tấn, lưu đày và tước bỏ chức vụ; một số chỉ bị giáng chức. Công tước xứ Holstein đã cố gắng đàm phán với Menshikov thông qua bộ trưởng của mình, Bassevich. Menshikov đã quyết định rằng các con gái của Pyotr Đại đế là Anna và Elizabeth, sẽ không can thiệp vào việc Pyotr Alexeevich lên ngôi, và Menshikov đồng ý ban cho mỗi hoàng nữ 1 triệu rúp.

Menshikov đã đưa tân hoàng trẻ tuổi về dinh thự riêng trên đảo Vasilievsky và nắm toàn quyền kiểm soát mọi hành động của ông. Theo lời đại sứ Tuyển hầu xứ Sachsen, trong vài tháng mùa hè năm 1727, "không hề sợ hãi hay tuân lệnh Pyotr Đại đế (Pyotr II)", Menshikov trở nên kiêu ngạo và hống hách. Ông ta đích thân ra lệnh cho Hoàng đế rồi lấy đi chiếc đĩa bạc mà Pyotr vừa tặng cho chị gái mình là Natalya. Hoàng đế đáp lại: "Chúng ta sẽ xem ai là hoàng đế, ngươi hay ta". Tuy nhiên, chẳng bao lâu sau, Menshikov lâm bệnh, và những kẻ thù của ông đã lợi dụng tình hình sức khỏe của ông. Dưới ảnh hưởng của Bá tước Osterman và gia tộc Dolgorukov, Pyotr – vốn đã chán ngán sự giám hộ của Menshikov từ lâu – đã tước bỏ tước hiệu của ông (tháng 9 năm 1727) và đày ông đến Siberia. Hoàng đế cũng hủy bỏ hôn ước của mình với con gái của Menshikov.

Viện Quý tộc, Hội đồng Cơ mật Tối cao và đội cận vệ lập tức tuyên thệ trung thành. Vào thời điểm này, nhà toán học người Đức Christian Goldbach được bổ nhiệm làm gia sư cho Pyotr II trẻ tuổi để kế nhiệm Andrey Osterman, người mà Menshikov đã bổ nhiệm.

Pyotr II thông minh, nhưng rõ ràng là một cậu bé bướng bỉnh, rất giống ông nội của mình. Bất chấp những điểm tương đồng này, hoàng đế không hề muốn học cách cai trị, không giống như Pyotr Đại đế. Tuổi còn trẻ đồng nghĩa với việc ông không thể quản lý công việc công của triều đình một cách hiệu quả, và ông hầu như không bao giờ xuất hiện tại Hội đồng Cơ mật Tối cao. Điều này dẫn đến sự thất vọng trong thần dân và trong chính quyền hoàng gia - các quan chức không dám chịu trách nhiệm về những quyết định quan trọng. Hạm đội Nga bị bỏ bê, nhưng Pyotr II tỏ ra không quan tâm đến vấn đề này. Pyotr thắt chặt chế độ nông nô bằng cách cấm nông nô tình nguyện nhập ngũ và dùng điều đó để thoát khỏi địa vị thấp kém của họ.

Với sự sụp đổ của Menshikov và những âm mưu liên quan trong triều đình, những người được Hoàng đế sủng ái nhất là Thân vương Aleksey Dolgorukov và con trai ông, Ivan, người có ảnh hưởng lớn đến các quyết định của Hoàng đế. Theo những người đương thời, Ivan Dolgorukov sống một lối sống phóng túng và hoang phí, khiến Pyotr II dành nhiều thời gian cho tiệc tùng, chơi bài và tận hưởng sự bầu bạn của phụ nữ. Ông sớm trở nên nghiện rượu.

Chân dung của Pyotr II

Lễ đăng quang của Pyotr II diễn ra tại Moscow vào ngày 9 tháng 1 năm 1728, với sự chứng kiến ​​của Hoàng đế và một đoàn tùy tùng đông đảo. Tuy nhiên, ông vẫn không bận tâm đến việc triều chính. Các nhân chứng nước ngoài tuyên bố: "Toàn bộ nước Nga đang trong tình trạng hỗn loạn khủng khiếp... tiền bạc chẳng được chi trả cho ai. Chúa mới biết chuyện gì sẽ xảy ra với tài chính. Ai cũng ăn cắp, càng nhiều càng tốt". Việc di dời triều đình và một số cơ quan khác từ St. Petersburg trở về Moscow (1728) là một nỗi đau đối với "Kinh đô phương Bắc", cũng như đối với giới quý tộc buộc phải di dời theo, bởi Pyotr Đại đế đã bỏ ra rất nhiều công sức để phát triển St. Petersburg thành một thành phố lớn và sôi động.

Thỉnh thoảng Pyotr II vẫn trở về St. Petersburg, nhưng ông vẫn tiếp tục sống một cuộc sống vô định, đầy những thú vui và tiêu khiển. Ông dần dần rơi vào ảnh hưởng sâu sắc của dòng họ Dolgorukov, và phải lòng người đẹp 18 tuổi Ekaterina Alekseyevna Dolgorukova. Gia tộc Dolgorukov âm mưu ràng buộc mình với dòng dõi hoàng gia và thuyết phục Pyotr đính hôn với Ekaterina. Tuy nhiên, chẳng bao lâu sau, rõ ràng vị vua trẻ không hề hứng thú với vị hôn thê của mình, có lẽ do bị ảnh hưởng bởi người dì Yelizaveta Petrovna (Nữ hoàng Yelizaveta tương lai), người không ưa Ekaterina. Dù vậy, kế hoạch cho đám cưới vẫn được tiến hành, dự kiến ​​diễn ra vào ngày 30 tháng 1 [Lịch cũ 19 tháng 1] năm 1730.

Chân dung vị hôn thê thứ hai của Pyotr II, Ekaterina Alekseyevna Dolgorukova

"Pyotr II chưa đến độ tuổi mà tính cách của một người đã hình thành", sử gia Mykola Kostomarov viết.

"Mặc dù người đương thời ca ngợi trí thông minh bẩm sinh và tấm lòng nhân hậu của ông, họ chỉ hy vọng những điều tốt đẹp đó sẽ xảy ra trong tương lai. Tuy nhiên, hành vi của ông không cho phép hy vọng rằng ông sẽ là một nhà cai trị giỏi. Ông ghét việc học hành và suy nghĩ về các vấn đề quốc gia. Ông hoàn toàn đắm chìm trong các thú vui và bị người khác chi phối".

Cuối tháng 12 năm 1729, Pyotr II lâm bệnh nặng. Tình trạng của ông trở nên tồi tệ hơn sau Lễ Hiển Linh giá lạnh (17 tháng 1 [Lịch cũ 6 tháng 1] năm 1730), khi ông tham dự một bữa tiệc. Sau đó, ông được đưa vào cung điện Lefortovo, đứng ở phía sau xe trượt tuyết. Ngày hôm sau, các bác sĩ chẩn đoán ông mắc bệnh đậu mùa. Gia đình Dolgorukov đã cố gắng thuyết phục hoàng đế ký di chúc chỉ định Ekaterina là người kế vị, nhưng họ không được phép vào cung điện của hoàng đế đang hấp hối: Pyotr II đã bất tỉnh. Trong cơn mê sảng, ông đã ra lệnh đặt mua ngựa để có thể đến thăm chị gái Natalya (người đã mất năm 1728). Vài phút sau, ông qua đời.

Hoàng đế Pyotr II băng hà vào lúc bình minh ngày 30 tháng 1 năm 1730 - ngày dự kiến ​​diễn ra lễ cưới của ông với Ekaterina Dolgorukova. Ông được chôn cất tại Nhà thờ Tổng lãnh Thiên thần nằm trong Điện Kremlin ở Moscow và là vị vua Nga hậu Pyotr duy nhất được vinh dự này; cùng với Ivan VI (người bị ám sát và chôn cất tại pháo đài Shlisselburg), ông là vị vua hậu Pyotr duy nhất không được chôn cất tại Nhà thờ Peter và Paul ở Saint Petersburg.

Với cái chết của Pyotr II, dòng dõi nam trực hệ của triều đại Romanov đã tuyệt tự. Người kế vị ngai vàng của ông là Anna Ivanovna, chị họ đời đầu của cha ông, con gái của Ivan V, anh cùng cha khác mẹ và là người đồng cai trị của Pyotr Đại đế.