องค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์
| The Zoological Park Organization of Thailand | |
 ตราสัญลักษณ์ | |
| ภาพรวมองค์การ | |
|---|---|
| ก่อตั้ง | 15 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2497 |
| องค์การก่อนหน้า |
|
| ประเภท | รัฐวิสาหกิจ |
| สำนักงานใหญ่ | เลขที่ 327 อาคารดีพร้อม ถนนสุโขทัย แขวงดุสิต เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร 10300 |
| บุคลากร | 1,481 คน (พ.ศ. 2566)[1] |
| งบประมาณต่อปี |
|
| ฝ่ายบริหารองค์การ |
|
| ต้นสังกัดองค์การ | กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม |
| ลูกสังกัด | |
| เว็บไซต์ | www |
องค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ (อสส.) (อังกฤษ: The Zoological Park Organization of Thailand) เป็นรัฐวิสาหกิจ ประเภทสังคมและเทคโนโลยี สังกัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม[2] มีหน้าที่รับผิดชอบในเรื่องการจัดหารวบรวมสัตว์ป่านานาชนิด การให้การศึกษา การอนุรักษ์และขยายพันธุ์ การวิจัย และการจัดสวนสัตว์ให้เป็นสถานที่พักผ่อนหย่อนใจของประชาชนทั่วไป นอกจากนี้ยังเป็นหน่วยงานซึ่งมีหน้าที่ประสานงานและดำเนินการด้านต่าง ๆ ให้สวนสัตว์ ปัจจุบันมีสวนสัตว์อยู่ภายใต้ความรับผิดชอบ 6 แห่ง และ 1 โครงการจัดตั้ง คือ สวนสัตว์เปิดเขาเขียว, สวนสัตว์นครราชสีมา, สวนสัตว์เชียงใหม่, สวนสัตว์สงขลา,[2] สวนสัตว์อุบลราชธานี, สวนสัตว์ขอนแก่น และ โครงการคชอาณาจักร จังหวัดสุรินทร์
ประวัติ
[แก้]วันที่ 18 มีนาคม พ.ศ. 2481 พระราชทานก่อตั้ง สวนสัตว์ดุสิต ในความดูแลของเทศบาลนครกรุงเทพฯ
วันที่ 15 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2497 จึงได้มีพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเป็น องค์การสวนสัตว์ โดยขึ้นตรงกับสำนักนายกรัฐมนตรี เพื่อดูแลจัดการกิจการสวนสัตว์
วันที่ 15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2506 พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงรับองค์การสวนสัตว์ ไว้ในพระบรมราชูปถัมภ์ จึงเปลี่ยนชื่อเป็น องค์การสวนสัตว์ ในพระบรมราชูปถัมภ์
ต่อมาในการประชุมคณะรัฐมนตรีเมื่อวันอังคารที่ 3 มีนาคม พ.ศ. 2563 ที่ประชุมคณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบ ร่างพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งองค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทย พ.ศ. ... โดยมีสาระสำคัญคือให้ยุบเลิกองค์การสวนสัตว์ตาม พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งองค์การสวนสัตว์ พ.ศ. 2497 พร้อมกับให้โอนกิจการรวมถึง ทรัพย์สิน หนี้สิน พนักงาน ลูกจ้าง ขององค์การสวนสัตว์ไปเป็นขององค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทย พร้อมกับให้นายกรัฐมนตรีนำร่างพระราชกฤษฎีกาฉบับนี้ขึ้นทูลเกล้าฯ เพื่อให้ทรงลงพระปรมาภิไธยประกาศใช้เป็นกฎหมายต่อไป
กระทั่งวันอังคารที่ 23 มิถุนายน พ.ศ. 2563 ราชกิจจานุเบกษาได้เผยแพร่ พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งองค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๖๓ ซึ่งมีผลใช้บังคับในวันถัดมาคือวันพุธที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2563 ส่งผลให้องค์การสวนสัตว์ต้องสิ้นสุดลงพร้อมกับการจัดตั้ง องค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทย ขึ้นมาแทน[3]
สวนสัตว์ในความดูแล
[แก้]สวนสัตว์เปิดเขาเขียว
[แก้]สวนสัตว์เปิดเขาเขียว เป็นสวนสัตว์เปิดขนาดใหญ่ในจังหวัดชลบุรี สวนสัตว์เป็นบริการสาธารณะ เกิดขึ้นจากคณะกรรมการองค์การสวนสัตว์ได้พิจารณาเห็นว่า สวนสัตว์ดุสิต มีพื้นที่น้อยแต่ปริมาณสัตว์มากเกินไป อยู่กันอย่างหนาแน่น แออัด เป็นผลให้การขยายพันธุ์ของสัตว์ป่าเป็นไปอย่างเชื่องช้า จึงมีมติรับหลักการใช้พื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติเขา-เขียว และเขาชมภู่ จังหวัดชลบุรี
อีกทั้งสวนสัตว์เปิดเขาเขียว เป็นสวนสัตว์แห่งแรกของประเทศไทยที่ได้เป็นสมาชิกของสมาคมสวนสัตว์โลกและอควอเรียม (WAZA) แห่งเดียวในอาเซียน [4]
สวนสัตว์เชียงใหม่
[แก้]
สวนสัตว์เชียงใหม่ ตั้งอยู่บริเวณทางขึ้นดอยสุเทพ จังหวัดเชียงใหม่ ก่อตั้งขึ้นโดยนายฮาโรลด์ เมสัน ยัง มิชชั่นนารีชาวอเมริกัน จนกระทั่ง พ.ศ. 2520 สวนสัตว์จึงโอนเข้าสังกัดองค์การสวนสัตว์ ตั้งแต่วันที่ 16 มิถุนายน พ.ศ. 2520
มีสัตว์อยู่ในสวนสัตว์จำนวนมาก และภายในสวนสัตว์เชียงใหม่มีโบราณสถานที่ชื่อว่าวัดกู่ดินขาว
สวนสัตว์นครราชสีมา
[แก้]สวนสัตว์นครราชสีมา หรือ สวนสัตว์โคราช เป็นซาฟารีขนาดใหญ่ที่สุดของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีสัตว์ป่าที่หาชมยากมากมาจัดแสดง โดยมีการปรับพื้นที่เป็นลูกคลื่นทำให้มองดูคล้ายทุ่งหญ้าสะวันนา จึงได้มีการนำสัตว์จากแอฟริกามาจัดแสดง [5]
สวนสัตว์สงขลา
[แก้]สวนสัตว์สงขลา อยู่ท่ามกลางขุนเขาและโอบล้อมด้วยทะเลสาบสงขลา มีจุดชมวิวที่สามารถมองเห็นสะพานติณสูลานนท์ ตัวเมืองสงขลา และทะเลอ่าวไทย เป็นแหล่งอนุรักษ์เพาะขยายพันธุ์สัตว์ป่าหายากทางใต้ของไทย [6]
สิ่งที่น่าสนใจในสวนสัตว์สงขลา ได้แก่ ส่วนจัดแสดงสัตว์เท้ากีบ ประกอบด้วย กวาง เก้ง กระทิง และ ศูนย์เสือ จัดแสดงเสือชนิดต่าง ๆ เช่น เสือโคร่งพันธุ์เบงกอล เสือโคร่งพันธุ์อินโดจีน เสือจากัวร์ดำ เสือดาว เสือลายเมฆ และสัตว์ตระกูลเสืออีกหลาย ๆ ชนิด ที่หาดูได้ยาก [6]
สวนสัตว์อุบลราชธานี
[แก้]องค์การสวนสัตว์ ได้รับมอบพื้นที่ส่วนหนึ่งของป่าสงวนแห่งชาติดงฟ้าห่วน บริเวณสวนพฤกษศาสตร์ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ประมาณ 1,217 ไร่ ในเขตอำเภอเมืองอุบลราชธานี จังหวัดอุบลราชธานี (ห่างจากตัวเมืองอุบลราชธานี 12 กิโลเมตร) จากกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช เพื่อใช้ในการก่อสร้างสวนสัตว์อุบลราชธานี เริ่มในปี พ.ศ. 2550 มีกำหนดก่อสร้าง 5 ปี เมื่อแล้วเสร็จ จะทำให้เป็นสวนสัตว์ที่สมบูรณ์ที่สุดในเขตภูมิภาคนี้
มีสัตว์ป่าประจำถิ่นในภูมิภาคมาแสดงเช่น กระทิง ค่างห้าสี รวมทั้งสัตว์ป่าต่างประเทศจากประเทศเพื่อนบ้าน เช่น ลาว กัมพูชา แลกเปลี่ยนมาจัดแสดงในสวนสัตว์แห่งนี้ [7]
สวนสัตว์ขอนแก่น
[แก้]สวนสัตว์ขอนแก่น หรือ สวนสัตว์เขาสวนกวาง จัดตั้งอยู่ที่อำเภอเขาสวนกวาง จังหวัดขอนแก่น (ถนนมิตรภาพ ทางไปจังหวัดอุดรธานี) เป็นศูนย์กลางการศึกษาและการอนุรักษ์พันธุ์สัตว์ในเขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน เดิมใช้ชื่อว่า อุทยานสัตว์ป่าภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบนขอนแก่น-อุดรธานี จนกระทั้งได้มีมติให้ใช้ชื่อในปัจจุบัน
โครงการสวนสัตว์
[แก้]องค์การสวนสัตว์ อยู่ระหว่างการดำเนินการจัดตั้งสวนสัตว์ จำนวน 5 แห่ง ได้แก่ คชอาณาจักร จ.สุรินทร์ สวนสัตว์นครสวรรค์ สวนสัตว์ราชบุรี สวนสัตว์สุโขทัย สวนสัตว์ชุมพร และศูนย์อนุรักษ์พื้นที่ชุ่มน้ำและนกกระเรียนพันธุ์ไทย จ.บุรีรัมย์[8]
สวนสัตว์ในอดีต
[แก้]สวนสัตว์ดุสิต
[แก้]
สวนสัตว์ดุสิต หรือ เขาดินวนา เป็นสวนสัตว์แห่งแรกของประเทศไทย อยู่ใกล้กับสนามเสือป่าและพระที่นั่งอนันตสมาคม เดิมเป็นพระราชอุทยานส่วนพระองค์ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ดินที่ขุดขึ้นมาได้นำมาใช้ในการถมเนินและปลูกต้นไม้ พระองค์จึงโปรดเรียกที่นี้ว่า "เขาดินวนา" สวนสัตว์ดุสิตมีสัตว์ป่าทั้งในและต่างประเทศ รวมกว่า 1,600 ตัว มีผู้เข้ามาใช้บริการเฉลี่ยปีละ 2.5 ล้านคน
วันที่ 24 สิงหาคม 2561 งานประชาสัมพันธ์ สวนสัตว์ดุสิต ทำเอกสารชี้แจงเกี่ยวกับกรณีดังกล่าว โดยระบุว่าตามที่องค์การสวนสัตว์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ และสวนสัตว์ดุสิต ประกาศเปิดให้บริการเข้าชมสัตว์ในสวนสัตว์ดุสิต เป็นวันสุดท้ายจนถึงวันศุกร์ที่ 31 สิงหาคม 2561 ทั้งนี้ เพื่อเตรียมความพร้อมในการดำเนินแผนงานเคลื่อนย้ายสัตว์ออกไปกระจายอาศัยอยู่ชั่วคราว ณ สวนสัตว์ 6 แห่งนั้น ขอเรียนให้ทราบว่า เนื่องจากมีประชาชนจำนวนมากต่างหลั่งไหลเดินทางมาเที่ยวชมสวนสัตว์ดุสิตอย่างต่อเนื่อง เพื่อเก็บภาพและบรรยากาศเป็นที่ระลึก ผู้บริหารองค์การสวนสัตว์ ได้นำสถิติการเข้าชมของนักท่องเที่ยว มาพิจารณาอย่างรอบคอบแล้วเห็นว่า สมควรขยายระยะเวลาการเปิดให้เข้าชมสวนสัตว์ดุสิตต่อไปอีกเป็นระยะเวลา 1 เดือน หรือ ตั้งแต่บัดนี้จนถึงวันที่ 30 กันยายน 2561 เพื่อตอบแทนไมตรีและความรักที่ประชาชนได้มอบให้กับสวนสัตว์ดุสิต อย่างไรก็ตาม ขอความร่วมมือจากประชาชนให้เข้าชมพื้นที่ด้วยความเป็นระเบียบเรียบร้อย เพื่อป้องกันการเกิดผลกระทบกับสวัสดิภาพของสัตว์ และความปลอดภัยของพี่น้องประชาชน
อ้างอิง
[แก้]- ↑ รายงานประจำปี 2566 องค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์
- 1 2 "ประวัติองค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทย". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-03-15. สืบค้นเมื่อ 2008-03-08.
- ↑ พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งองค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๖๓
- ↑ สวนสัตว์เปิดเขาเขียว ความภูมิใจของคนไทย แห่งแรกของประเทศที่เป็นสมาชิกสวนสัตว์โลก[ลิงก์เสีย]
- ↑ องค์การสวนสัตว์ - ประวัติสวนสัตว์นครราชสีมา เก็บถาวร 2009-04-25 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- 1 2 องค์การสวนสัตว์ - ประวัติสวนสัตว์สงขลา เก็บถาวร 2009-04-13 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- ↑ จากศูนย์ข่าวภาคตะวันออกเฉียงเหนือ กรมประชาสัมพันธ์ - องค์การสวนสัตว์ในพระบรมราชูปถัมภ์ เร่งสร้างสวนสัตว์อุบลราชธานี ใน 4 ปี[ลิงก์เสีย]
- ↑ องค์การสวนสัตว์ ร่วมกับภาครัฐ-เอกชน เปิดศูนย์อนุรักษ์ พื้นที่ชุ่มน้ำและนกกระเรียนพันธุ์ไทย ที่จังหวัดบุรีรัมย์เป็นแห่งแรกของประเทศไทย -
- ↑ เป็นงบประมาณทั้งหมดขององค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ ตั้งแต่หมวด 3 และหมวด 5 รายละเอียดดูที่ พระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2569
ดูเพิ่ม
[แก้]แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]หน่วยงานในสังกัดและหน่วยงานภายใต้การกำกับดูแลของกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม | ||
|---|---|---|
| กรม |  | |
| รัฐวิสาหกิจ | ||
| องค์การมหาชน | ||
สวนสัตว์ในกำกับขององค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ | ||
|---|---|---|
| สวนสัตว์ในปัจจุบัน |  | |
| สวนสัตว์ในอนาคต | ||
| สวนสัตว์ในอดีต | ||