ข้ามไปเนื้อหา

เจ้าพระยามหิธร (ลออ ไกรฤกษ์)

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
มหาเสวกเอก
เจ้าพระยามหิธร
(ลออ ไกรฤกษ์)
ร.ว., ป.จ., ม.ป.ช., ป.ม., ว.ภ., ว.ม.ล.
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม
ดำรงตำแหน่ง
9 สิงหาคม พ.ศ. 2480 – 21 ธันวาคม พ.ศ. 2480
นายกรัฐมนตรีพระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน)
ก่อนหน้าพระยานิติศาสตร์ไพศาลย์ (วัน จามรมาน)
ถัดไปเจ้าพระยาศรีธรรมาธิเบศ (จิตร์ ณ สงขลา)
เสนาบดีกระทรวงมุรธาธร
ดำรงตำแหน่ง
7 เมษายน พ.ศ. 2475 – 29 มิถุนายน พ.ศ. 2475
กษัตริย์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว
ก่อนหน้าตนเอง
(ราชเลขาธิการ)
ถัดไปตนเอง
(ราชเลขาธิการ)
อธิบดีศาลฎีกา
ดำรงตำแหน่ง
31 สิงหาคม พ.ศ. 2461 – 11 ธันวาคม พ.ศ. 2462
ก่อนหน้าสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์
ถัดไปพระยากฤติกานุกรณ์กิจ
ราชเลขาธิการ
ดำรงตำแหน่ง
11 ธันวาคม พ.ศ. 2462 – 7 เมษายน พ.ศ. 2475
กษัตริย์พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว
ก่อนหน้าพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงปราจิณกิติบดี
(ราชเลขานุการ)
ถัดไปตนเอง
(เสนาบดีกระทรวงมุรธาธร)
ดำรงตำแหน่ง
29 มิถุนายน พ.ศ. 2475 – 14 กันยายน พ.ศ. 2475
กษัตริย์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว
ก่อนหน้าตนเอง
(เสนาบดีกระทรวงมุรธาธร)
ถัดไปหม่อมเจ้านิกรเทวัญ เทวกุล
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด2 กรกฎาคม พ.ศ. 2417
เสียชีวิต8 พฤษภาคม พ.ศ. 2499 (81 ปี)
ศาสนาพุทธ
คู่สมรสท่านผู้หญิงกลีบ มหิธร
บุตรนายจ่ายวด (ปาณี ไกรฤกษ์)
หลวงจักรปาณีศรีศิลวิสุทธิ์ (วิสุทธิ ไกรฤกษ์)
ท่านผู้หญิงดุษฎีมาลา มาลากุล ณ อยุธยา
คุณหญิงศรี ไชยยศสมบัติ
บุพการี
ลายมือชื่อ
ภาพล้อเจ้าพระยามหิธร ฝีพระหัตถ์ รัชกาลที่ 6

มหาเสวกเอก เจ้าพระยามหิธร นามเดิม ลออ สกุลไกรฤกษ์ (2 กรกฎาคม พ.ศ. 2417 – 8 พฤษภาคม พ.ศ. 2499) อดีตองคมนตรีในรัชกาลที่ 7 อดีตราชเลขาธิการ อดีตเสนาบดีกระทรวงมุรธาธร อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม และอดีตประธานศาลฎีกา

ประวัติ

[แก้]

ลออ ไกรฤกษ์ เกิดเมื่อวันพฤหัสบดี แรม 4 ค่ำ เดือน 8 ปีจอ ตรงกับวันที่ 2 กรกฎาคม พ.ศ. 2417 เวลา 8 นาฬิกา ณ ตำบลตึกแดง อำเภอคลองสาน จังหวัดธนบุรี เป็นบุตรคนที่ 4 ของพระยาเพ็ชรรัตน (โมรา) กับท่านตาล ไกรฤกษ์ สมรสกับกลีบ ธิดาหมื่น นรารักษ์ (ปิ่น บางยี่ขัน) ซึ่งเป็นเจ้าของสวนอยู่ที่บางยี่ขัน ธนบุรี มารดาชื่อหุ่น กำเนิดในสกุล สนธิรัตน์

ประวัติการศึกษา

[แก้]

ประวัติการรับราชการ

[แก้]

ราชการพิเศษ

[แก้]
  • กรรมการสอบความรู้เนติบัณฑิต
  • กรรมการชำระกฎหมายเก่า และรวบรวมร่างกฎหมายใหม่
  • สภานายกคนแรกของเนติบัณฑิตยสภา
  • กรรมการสภาการคลัง
  • กรรมการตรวจร่างประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์
  • กรรมการ ก.พ.
  • ประธาน อ.ก.พ. วิสามัญ

เกียรติยศ

[แก้]

มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

[แก้]

ลำดับบรรดาศักดิ์

[แก้]
  • 28 ธันวาคม พ.ศ. 2441 หลวงจักรปาณีศรีศีลวิสุทธิ์ ถือศักดินา ๖๐๐[4]
  • 14 พฤศจิกายน พ.ศ. 2442 พระจักรปาณีศรีศีลวิสุทธิ์[5]
  • 20 มกราคม พ.ศ. 2446 พระยาจักรปาณีศรีศีลวิสุทธิ์ ถือศักดินา ๓๐๐๐[6]
  • พ.ศ. 2465 เจ้าพระยามหิธร บรมนริศรมหาสวามิภักดิ์ นิติพิทักษ์ธรรมพิศาล ราชเลขาธิการวิสุทธิคุณ ไกรฤกษ์กุลวิวัฒน์ ศรีรัตนตรัยสรณธาดา สุจริตาชวาธยาศัย อภัยพิริยบรากรมพาหุ ดำรงศักดินา 10,000[7]

ยศ

[แก้]

ยศพลเรือน

[แก้]
  • มหาอำมาตย์ตรี[8]
  • มหาอำมาตย์โท[9]

ยศในพระราชสำนัก

[แก้]
  • มหาเสวกโท
  • 31 มีนาคม 2461 – มหาเสวกเอก[10]

ยศกองเสือป่า

[แก้]
  • – นายหมู่ตรี
  • 30 กันยายน 2454 – นายหมู่โท[11]
  • 17 กุมภาพันธ์ 2455 – นายหมู่ใหญ่[12]
  • นายหมวดโท[13]
  • นายหมวดเอก[14]
  • นายกองตรี[15]

เครื่องยศ

[แก้]

เจ้าพระยามหิธรได้รับพระราชทานเครื่องยศดังนี้

  • พานทอง
  • มาลาเส้าสะเทิน
  • เครื่องทองคำลงยายอดเกี้ยว
  • เสื้อทรงประพาศขลิบทอง
  • กระบี่ด้ามและฝักทองคำสลัก
  • หีบหมากทองคำลงยาหุ้มไม้แดงหลังหีบมีตรานารายณ์ยืนแท่น

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

[แก้]

ชีวิตส่วนตัว

[แก้]

เจ้าพระยามหิธรท่านเป็นคนขรึม ๆ ซ่อนความรู้สึกและชอบฟังมากกว่าชอบพูด แต่เมื่อคราวจะต้องพูดก็พูดได้มากและพูดได้ดี ท่านเป็นคนช่างสังเกตและมีอารมณ์ขัน เป็นคนไม่สุรุ่ยสุร่าย ไม่ชอบมีหนี้สิน แต่มีความเอื้ออารีต่อบุตร ภรรยา ญาติพี่น้อง และเพื่อนฝูงตามอัตภาพ เป็นผู้ถือและปฏิบัติตามคติธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เป็นผู้อยู่ในศีลในสัตย์ เกลียดการทุจริตเบียดเบียนกันและเป็นผู้รักษาระเบียบประเพณีอย่างเคร่งครัด คุณสมบัติอันสำคัญยิ่งของท่านคือ มีความกตัญญูกตเวที ท่านไม่ลืมบุญคุณของผู้ที่อุปการะท่าน และพยายามตอบแทนทุกวิถีทางด้วยเหตุนี้ท่านจึงพยายามรับใช้สมเด็จกรมพระยาดำรงฯ กรมขุนศิริฯ สมเด็จพระมหาสมณะฯ และกรมหลวงราชบุรีฯ ทุกโอกาสที่ทำได้ และเมื่อกรมหลวงราชบุรีฯ สิ้นพระชนม์ก็ได้เป็นหัวเรี่ยวหัวแรงชักชวนสานุศิษย์ให้ตั้งกองกุศลขึ้นอุทิศถวายให้แก่พระองค์ท่าน ส่วนพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 5 – 6 – 7 ซึ่งได้ทรงชุบเกล้าฯ เลี้ยงท่านไว้ในราชการนั้น ท่านก็ได้ระลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณ เทิดทูนพระเกียรติและเคารพสักการะอยู่เป็นเนืองนิตย์ ท่านชอบเล่นกีฬา คือ แล่นเรือยนต์ เล่นเทนนิส กอล์ฟ ในสมัยท่านยังหนุ่มท่านชอบปีนเขา แต่เมื่อท่านมีอายุมากแล้วท่านก็ชอบเดินออกกำลังในตอนเช้า นอกจากนี้ท่านยังชอบอ่านหนังสือและสะสมของเก่า เช่น เครื่องสังคโลกและเครื่องลายคราม เป็นต้น

บุตรธิดา

[แก้]

เจ้าพระยามหิธร ได้สมรสกับท่านผู้หญิงกลีบ มหิธร โดยมีบุตรธิดาหลายคน อาทิ เช่น

นอกจากนี้ ท่านยังมีบุตรชายที่เกิดกับ มาลัย อนุภรรยาซึ่งเป็นน้องสาวแท้ ๆ ของท่านผู้หญิงกลีบ ชื่อ มาลา

อ้างอิง

[แก้]
  1. ↑ แจ้งความกรมราชเลขานุการ
  2. ↑ พระบรมราชโองการ ประกาศกระแสพระบรมราชโองการ เรื่อง ตั้งราชเลขาธิการและอธิบดีศาลฎีกา
  3. ↑ "สำเนาที่เก็บถาวร" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2018-08-04. สืบค้นเมื่อ 2018-08-04.
  4. ↑ พระราชทานสัญญาบัตร
  5. ↑ พระราชทานสัญญาบัตร
  6. ↑ พระราชทานสัญญาบัตรขุนนาง
  7. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศเลื่อนกรม ตั้งพระองค์เจ้า และตั้งเจ้าพระยา เก็บถาวร 2021-05-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม 39, 19 พฤศจิกายน 2465, หน้า 324-328
  8. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานยศ, เล่ม ๒๙ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๑๙๖, ๒๘ เมษายน ๑๓๑
  9. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานยศและเลื่อนยศ, เล่ม ๓๓ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๓๒๙, ๓ ธันวาคม ๒๔๕๙
  10. ↑ "ประกาศกระทรวงวัง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. {{cite journal}}: Cite journal ต้องการ |journal= (help)
  11. ↑ พระราชทานสัญญาบัตรกองเสือป่า
  12. ↑ พระราชทานสัญญาบัตรเสือป่า
  13. ↑ ประกาศเลื่อนยศเสือป่า (หน้า ๑๙๙๔)
  14. ↑ ประกาศเลื่อนยศเสือป่ากองพลหลวง (หน้า ๒๖๗๘)
  15. ↑ พระราชทานยศเสือป่า (หน้า ๒๒๙๒)
  16. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานตรารัตนวราภรณ์, เล่ม ๓๒ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๓๙๕, ๙ มกราคม ๒๔๕๘
  17. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, รายพระนามและนาม สมาชิกสมาชิกา เครื่องราชอิสริยาภรณ์สำหรับตระกูลจุลจอมเกล้า พระราชทานในงานพระราชพิธีฉัตรมงคล เมื่อวันที่ ๑๑ พฤศจิกายน พระพุทธศักราช ๒๔๖๕ เก็บถาวร 2020-06-26 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๓๙ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๒๘๔, ๑๙ พฤศจิกายน ๒๔๖๕
  18. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้าฝ่ายหน้าและฝ่ายใน, เล่ม ๓๖ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๙๓๑, ๑ ธันวาคม ๒๔๗๒
  19. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, รายพระนามแลนามผู้ที่ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เก็บถาวร 2021-10-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๓๐ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๒๗๕, ๔ มกราคม ๒๔๕๖
  20. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, รายพระนามและนามผู้รับพระราชทานตราวัลลภาภรณ์ในวันที่ ๑ เมษายน พ.ศ. ๒๔๖๒ และแถลงความชอบของผู้นั้นๆ, เล่ม ๓๖ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๑๐, เมษายน ๒๔๖๒
  21. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานตราวชิรมาลา, เล่ม ๓๒ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๕, ๔ เมษายน ๒๔๕๘
  22. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญดุษฎีมาลา, เล่ม ๒๔ ตอนที่ ๔๔ หน้า ๗๕๕, ๓๐ มกราคม ๑๑๖
  23. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญจักรพรรดิมาลา, เล่ม ๓๓ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๒๖๖, ๑๑ กุมภาพันธ์ ๒๔๕๙
  24. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, ส่งเครื่องราชอิสริยาภรณ์ไปพระราชทาน, เล่ม ๔๓ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๔๔๗, ๒ พฤษภาคม ๒๔๖๙
  25. ↑ พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์รัชกาลปัจจุบัน
  26. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์, เล่ม ๓๗ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๗๒๗, ๖ กุมภาพันธ์ ๒๔๖๓
  27. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เก็บถาวร 2019-05-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๓๘ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๐๙๒, ๑๕ พฤศจิกายน ๒๔๗๔
  28. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญราชรุจิ, เล่ม ๒๘ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๗๑๖, ๙ กรกฎาคม ๑๓๐
  29. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเข็มอักษรเสด็จพระราชดำเนินประพาสยุโรป, เล่ม ๒๔ ตอนที่ ๓๔ หน้า ๘๘๖, ๒๘ พฤศจิกายน ๑๒๖
  30. ↑ พระราชทานเข็มพระชนมายุสมมงคล


เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=เจ้าพระยามหิธร_(ลออ_ไกรฤกษ์)&oldid=12358722"