Аляксей Сілыч Новікаў-Прыбой

Аляксей Сілыч Новікаў-Прыбой
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні	руск.: Алексей Силантьевич Новиков
Дата нараджэння	12 (24) сакавіка 1877
Месца нараджэння	Мацвееўскае[d], Pridorozhnoye rural municipal subdivision[d], Сасаўскі раён[d], Расія
Дата смерці	29 красавіка 1944(1944-04-29)[…] (67 гадоў)
Месца смерці	Масква, РСФСР, СССР
Пахаванне	Новадзявочыя могілкі
Грамадзянства	Расійская імперыя  СССР
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	пісьменнік, ваенны
Гады творчасці	з 1906
Жанр	раман
Мова твораў	руская
Грамадская дзейнасць
Член у	Саюз пісьменнікаў СССР
Узнагароды
Творы ў Вікікрыніцах
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Аляксей Сілыч Новікаў-Прыбой (сапр. Новікаў, руск.: Алексей Силыч Новиков-Прибой; 12 (24) сакавіка 1877, Мацвееўскае^[d], Сасаўскі раён^[d] — 29 красавіка 1944(1944-04-29)^[…], Масква) — рускі пісьменнік.

Біяграфія

Служыў матросам на Балтыйскім флоце (1899—1906), у руска-японскую вайну (1904—05) удзельнічаў у Цусімскай бітве. У 1908—13 гадах палітэмігрант.

Друкаваўся з 1906 года. У зборніку «Марскія апавяданні» (у 1914 канфіскаваны, выд. 1917) пра жыццё матросаў расійскага флоту, драматычныя калізіі, матывы сацыяльнага пратэсту. Рамантычныя адносіны да мора, жанчыны ў аповесцях «Мора кліча» (1919), «Падводнікі» (1923), «Жанчына ў моры» (1926) і інш. На асабістых уражаннях, сведчаннях удзельнікаў і дакументах заснавана гістарычная эпапея «Цусіма» (ч. 1—2, 1932—35; 4-я рэд. 1940). Аўтар раманаў «Салёная купель» (1929), «Капітан І-га рангу» (незавершаны, кн. 1—2, 1942—44), аповесцей «Ухабы» (1927), «Уцёкі» (1931), зборнікаў апавяданняў «Дзве душы» (1919), «Смерч» (1933) і інш.

Сябраваў з Я. Купалам. Асобныя яго творы на беларускую мову пераклалі С. Дарожны, В. Маракоў і інш.

Выбраная бібліяграфія

• Собр. соч. Т. 1—5. М., 1963.
• Повести и рассказы. М., 1988.
• Цусима. Т. 1—2. М., 1993—94.

Прэміі і ўзнагароды

Дзяржаўная прэмія СССР (1941).

Беларускія пераклады

• На падводнай лодцы. Мн., 1928;
• Зуб за зуб. Мн., 1929;
• Сапсаваны. Мн., 1930;
• У бухце «Атрада». Мн., 1930;
• Па-цёмнаму. Мн., 1931;
• Марскі пажар. Мн., 1932;
• Жанчына ў моры. Мн., 1936;
• Цусіма. Кн. 1—2. 2 выд. Мн., 1937.

Літаратура

• Новікаў-Прыбой // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 11: Мугір — Паліклініка / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 11. — 560 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0188-5 (т. 11).