Верона

Верона
	Горад
Верона
	Verona
Сцяг	Герб
	45°26′ пн. ш. 10°59′ у. д.HGЯO
Краіна	Італія
Рэгіён	Венета
Правінцыя	Верона
Гісторыя і геаграфія
Заснаваны	каля 550 да н.э.
Плошча	206,63 км²
Вышыня цэнтра	59 м
Тып клімату	humid subtropical climate[d]
Водныя аб’екты	Рака Адыджэ
Часавы пояс	UTC+1, летам UTC+2
Насельніцтва
Насельніцтва	263 818 чалавек (2010)
Шчыльнасць	1276,7 чал./км²
Афіцыйная мова	італьянская мова
Лічбавыя ідэнтыфікатары
Тэлефонны код	045
Паштовы індэкс	371xx
Аўтамабільны код	VR
	comune.verona.it (італ.)
	; Верона ; Верона
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Верона — горад на паўночным усходзе Італіі, у рэгіёне Венета, адміністрацыйны цэнтр правінцыі Верона. Насельніцтва — 262,1 тысяч чалавек (2006 г.). Размешчаны на рацэ Адыджэ. Важны транспартны вузел на шляху з Венецыі ў Мілан і з Паданскай раўніны ў Аўстрыю (праз перавал Брэнер).

Верону штогод наведваюць сотні тысяч турыстаў, у тым ліку шмат замежнікаў, з-за яго славутасцяў і розных штогадовых мерапрыемстваў, такіх як адкрыццё опернага сезона.

Горад абавязаны сваім гістарычнымі помнікамі і эканамічным значэннем свайму геаграфічнаму становішчу.

Заступнікам горада лічыцца святы Зінон, дзень горада — 21 мая.

Гісторыя

Як паселішча Верона вядомая з 3 ст. да н. э., з 89 да н.э. рымская калонія. У 489 н. э. ўвайшла ў склад Остгоцкага каралеўства, стала адной з рэзідэнцый Тэадорыха Вялікага. Пры лангабардах — цэнтр герцагства (з 568); з 774 уваходзіла ў склад Франкскай дзяржавы. У 12 ст. Верона зацвердзілася як горад-дзяржава, праводзіла антыімперскую палітыку разам з іншымі гарадамі, якія ўваходзілі ў Веронскую, а затым у Ламбардскую лігу, якая атрымала перамогу над Фрыдрыхам I Барбаросам. У 1183 годзе ў Вероне ўзнікла незалежная камуна на чале з выбарнымі консуламі. У горадзе разгарнулася барацьба гвельфаў і гібелінаў; мір аднавіў военачальнік Эцэліна да Рамана, які фактычна кіраваў у 1227—1259 гадах. У 1262 годзе ўладу ў Вероне захапіў Масціна дэла Скала, яго род (Скалігеры) кіраваў да захопу Вероны міланскімі герцагамі Вісконці ў 1387 годзе . У 1405 годзе далучана да ўладанняў Венецыі^[1].

У 1797 годзе разам з Венецыяй перайшла да Аўстрыі. У 1866 годзе ўвайшла ў склад Італьянскага каралеўства.

Моцна пацярпела ад бамбардзіровак у час Другой сусветнай вайны.

Насельніцтва

Год	Колькасць
1472	29 541
1491	38 322
1501	50 084
1514	31 184
1529	30 072
1541	35 574
1555	48 828
1572	52 120
1593	56 179
1603	54 709
1614	52 988

Год	Колькасць
1630	53 036
1631	20 987
1652	26 636
1681	31 432
1710	35 600
1738	44 703
1756	47 717
1770	47 582
1780	49 357
1802	51 136
1820	49 173

Год	Колькасць
1841	52 035
1862	57 170
1871	86 443	^[2]
1881	89 784	^[2]
1901	99 579	^[2]
1911	116 518	^[2]
1921	131 711	^[2]
1931	145 863	^[2]
1936	153 555	^[2]
1951	178 415	^[2]
1961	221 001	^[2]

Год	Колькасць
1971	266 205	^[2]
1981	265 932	^[2]
1991	255 824	^[2]
2001	253 208	^[2]
2011	252 520	^[2]
2016	258 274	^[3]
2017	257 353	^[4]
2018	257 275	^[5]
2023	255 588	^[6]

Культура

Горад славіцца старажытнарымскімі (Арэна дзі Верона, Арка Гаві, Порта Барсары, Рымскі тэатр) і сярэднявечнымі архітэктурнымі помнікамі (Кастэльвекіё, аркі Скалігераў), шматлікімі раманскімі і гатычнымі цэрквамі, палацамі эпохі Адраджэння, музеямі, кансерваторыяй «Evaristo Felice dall’Abaco», а таксама ўніверсітэтам.

У Вероне паходзіць дзеянне п’есы Шэкспіра «Рамеа і Джульета». Турыстам паказваюць так званыя дом Джульеты з яе балконам і дом Рамеа, грабніцу Джульеты, хоць з персанажамі п’есы гэтыя будынкі гістарычна не маюць нічога агульнага.

У 2000 годзе Верона была ўключана ў лік аб’ектаў Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА.