Геаінжынерыя
Геаінжынерыя або кліматычная інжынерыя — гэта вобласць навуковых даследаванняў і тэхналогій, накіраваных на кіраванне кліматычнымі працэсамі і актыўнае уздзеянне на прыродныя сістэмы Зямлі (у тым ліку лакальныя) для змякчэння наступстваў змены клімату і стварэння найбольш камфортных умоў жыцця і эканамічнай дзейнасці[1]. Асноўная ўвага надаецца распрацоўцы метадаў, якія дазваляюць скараціць глабальнае пацяпленне ці адаптавацца да яго наступстваў.
Асноўныя напрамкі
[правіць | правіць зыходнік]- Кіраванне сонечнай радыяцыяй (Solar Radiation Management, SRM): - Увядзенне аэразоляў у стратасферу для адлюстравання сонечнага святла - Выкарыстанне люстраных паверхняў на Зямлі ці ў космасе.
- Зніжэнне канцэнтрацыі вуглякіслага газу (Carbon Dioxide Removal, CDR): - Біялагічнае паглынанне вугляроду праз лесааднаўленне і выкарыстанне балот (палудзікультура) - Тэхналогіі прамога хімічнага захопу CO₂ з атмасферы з наступным захоўваннем
Патэнцыйныя перавагі
[правіць | правіць зыходнік]- Запаволенне тэмпаў глабальнага пацяплення.
- Зніжэнне рызык узнікнення экстрэмальных з'яў надвор'я
- Змяншэнне наступстваў прамысловай дзейнасці
Рызыкі і этычныя аспекты
[правіць | правіць зыходнік]- Магчымыя непрадказальныя змены клімату
- Уздзеянне на экасістэмы.
- Адсутнасць міжнароднага рэгулявання
- Магчымасць выкарыстання тэхналогій у ваенных мэтах
Цякучы стан
[правіць | правіць зыходнік]Большасць геаінжынерных праектаў знаходзіцца на стадыі тэарэтычных даследаванняў і камп'ютарнага мадэлявання. Некаторыя метады, такія як лесааднаўленне і хімічны захоп CO₂, ужо прымяняюцца, але не маюць глабальнага маштабу. Геаінжынерыя выклікае актыўныя навуковыя і грамадскія дэбаты, паколькі яе выкарыстанне спалучана з высокімі рызыкамі і патрабуе міждзяржаўнага супрацоўніцтва[2].
Зноскі
[правіць | правіць зыходнік]- ↑ Geoengineering the climate: science, governance and uncertainty | Royal Society (англ.). royalsociety.org. Праверана 29 красавіка 2025.
- ↑ Научно-Технический·LAB-66. Klimaatnood или Война с Солнцем . Научно-Технический·LAB-66 (5 снежня 2024). Праверана 28 красавіка 2025.