Камволь

	«Камволь»
Тып	адкрытае акцыйнае таварыства
Заснаваная	30 жніўня 1955 (70 гадоў таму)
Заснавальнікі	Міністэрства тэкстыльнай прамысловасьці Беларускай ССР
Уласьнікі	Дзяржаўны камітэт па маёмасьці Беларусі (95%), Менскі гарадзкі тэрытарыяльны фонд дзяржмаёмасьці (4,6%)
Краіна	Беларусь
Разьмяшчэньне	Менск
Адрас	Ленінскі раён, вул. Маякоўскага, д. 176
Ключавыя фігуры	Юлія Грынчык (генэральны дырэктар)
Галіна	лёгкая прамысловасьць
Прадукцыя	ваўняная тканіна, пража, плед, коўдра
Абарачэньне	▲48,3 млн рублёў (2024 год; 13,9 млн $)
Апэрацыйны прыбытак	▲ 5,41 млн рублёў (2024 год; 1,55 млн $)
Чысты прыбытак	▲296 тыс. рублёў (2024 год; 84 тыс. $)
Лік супрацоўнікаў	733 (канец 2024 г.)
Матчына кампанія	«Беллегпрам»
	kamvol.by

Каардынаты: 53°51′28″ пн. ш. 27°33′56″ у. д. / 53.85778° пн. ш. 27.56556° у. д. / 53.85778; 27.56556

«Камволь» — дзяржаўнае тэкстыльнае прадпрыемства Беларусі, заснаванае ў жніўні 1955 году ў якасьці «Менскага камвольнага камбінату».

На 2025 год быў найбольшым у Беларусі вытворцам тэкстыльных вырабаў. Валодаў поўным колам вытворчасьці ад пражы да тканіны з пастаўкай вырабаў за мяжу. Вырабляў касьцюмна-сукеначныя і нагавічныя чыставаўняныя, ваўняныя і паўваўняныя тканіны з укладаньнем поліэтэрнага валакна, віскозы, поліаміду, поліакрыланітрылю (ПАН), элястанавай ніткі «лайкра» і льну^[4]. На ўтрыманьні прадпрыемства ў Менску знаходзіліся 2 гуртажыткі № 3 па вуліцы Марата, дом 21 і № 4 па Барадзінскай вуліцы, дом 21, а таксама жылы дом № 30 па Сонечнай вуліцы^[5].

Вырабы

На 2025 год «Камволь» вырабляў:

7 відаў тканіны (214 найменьняў) — 36 найменьняў школьнай тканіны, 128 найменьняў сукеначна-касьцюмнай тканіны, 29 найменьне тканіны ведамаснага прызначэньня (ад 20 да 67 % воўны), 4 найменьні більярднай тканіны на 45 % з воўны, 8 найменьняў суконнай тканіны на 78 і 83 % з воўны, 3 найменьні тканіны для адмысловай вопраткі на 51 % з бавоўны і 4 найменьні палітовай чыставаўнянай тканіны^[6];
15 відаў пражы 44 найменьняў больш як 10 адценьняў, у тым ліку чыставаўняную пражу, паўваўняную (ад 30 да 80 % воўны) і на 35 % зь віскозы^[7];
2 віды пледаў (23 найменьні) — 12 найменьняў паўваўняных (ад 20 да 50 % воўны) і 11 найменьняў з поліакрыланітрылю (ПАН)^[8];
6 найменьняў коўдры з 60 % воўны^[9].

Збытавая сетка

На 2025 год «Камволь» меў 8 фірмовых крамаў, зь іх 5 у Менску, у тым ліку ў гандлёвых цэнтрах «Карона-Сіці» і «Сталіца» ды ў «Першым нацыянальным гандлёвым доме» на праспэкце Незалежнасьці, а таксама ў Берасьці і Горадні ў Цэнтральных унівэрмагах ды ў Наваполацку ў гандлёвым цэнтры «Сузор'е стральца»^[10]. Сярод іншага, збыт у Беларусі ладзілі праз кропкі продажаў у выглядзе ўнівэрмагаў ва ўсіх абласных цэнтрах Беларусі, як і ў Салігорску, Жодзіне, Слуцку, Барысаве, Полацку і Лідзе. Таксама «Камволь» меў даччынае прадпрыемства ў сталіцы Расеі са складам у Іванаве^[11].

Мінуўшчына

5 сакавіка 1947 году Менскі гарадзкі Савет дэпутатаў ухваліў Рашэньне аб замацаваньні за Міністэрствам тэкстыльнай прамысловасьці Беларускай ССР дзялянкі пры канцы Ігуменскага тракту. Тут вырашылі ўзьвесьці баваўняна-папяровую фабрыку^[12]. У 1951 годзе пачалі ўзводзіць «Менскі камвольны камбінат» (Беларуская ССР)^[13]. 15 лютага 1955 году падрыхтавалі першыя тры грэбнечасальныя машыны. 8 жніўня 1955 году зьнялі першую пражу з прадзільных машынаў^[12]. 30 жніўня 1955 году запрацавалі часальная і прадзільная вытворчасьці^[13]. Пры канцы 1955 году здалі ў дзеяньне 10 400 прадзільных верацёнаў^[12]. У лютым 1956 году запусьцілі ткацкую вытворчасьць^[13] у складзе 55 ткацкіх станкоў і атрымалі першыя мэтры суровай тканіны. У 1957 годзе змантавалі 400 такіх станкоў^[12]. У 1959 годзе стварылі аддзелачную вытворчасьць^[13].

У 1960 годзе перавысілі поўную праектную магутнасьць у 9,046 млн м і выпусьцілі 10,173 млн м гатовай тканіны. У 1965 годзе прадпрыемства перавялі на працу пад замову спажыўцоў і распрацавалі 9 відаў тканіны. Сярод 34 відаў вырабаў 20 адпавядалі міжнародным стандартам. У 1967 годзе выпусьцілі 100-мільённы мэтар тканіны^[12]. У 1969—1978 гадох прадпрыемства перабудоўвалі^[13]. 31 сакавіка 1973 году выпусьцілі 200-мільённы мэтар тканіны. У 1976 годзе ў прадзільным цэху ўсталявалі 169 новых машынаў, таму магутнасьць цэху вырасла з 62 000 да 70 300 верацёнаў. У 1989 годзе камвольныя тканіны паставілі на 195 фабрык у больш як 30 краінах^[12]. У 1989—1991 гадох прадпрыемства паўторна перабудавалі^[13]. У выніку ў 1991 годзе 7000 працаўнікоў вырабілі 22 млн пагонных мэтраў тканіны^[14].

10 сакавіка 1994 году прадпрыемства пераўтварылі ў адкрытае акцыйнае таварыства. 8 кастрычніка 1996 году яго перайменавалі ў «Камволь». У 1999 годзе аснову вытворчасьці складалі: ваўняныя і паўваўняныя касьцюмныя, сукеначныя і дзіцячыя тканіны, ваўняную і паўваўняную пражу, а таксама пражу для трыкатажных вырабаў^[13].

Ад 2007 году «Камволь» штогод атрымліваў дзяржаўнае фінансаваньне праз скарачэньне вытворчасьці, якое выклікала стратнасьць. У 2008—2010 гадох на дзяржаўную дапамогу закупілі новае абсталяваньне. У 2011 годзе чыстыя страты склалі 1,2 млрд рублёў (143 тыс. даляраў). У 2012 годзе страты вырасьлі 8-кратна, нерэнтабэльнасьць — да 4 %, а вытворчасьць упала да 1,1 млн пагонных мэтраў тканіны і 441 т пражы праз зношанасьць абсталяваньня на 88 %. Колькасьць супрацоўнікаў склала менш за 1000 чалавек. Вышыня столі ў вытворчых памяшканьнях да 13 м і разьмяшчэньне ацяпляльных батарэяў пад стольлю абумоўлівала павышаныя энэргавыдаткі. У выніку 17 сьнежня 2012 году свае пасады страцілі кіраўніца «Камволю», старшыня «Беллегпраму» Генадзь Вырко і ягоны намесьнік, які раней кіраваў «Камволем». На сьнежань 2012 году «Камволь» быў адзіным у Беларусі вытворцам камвольнай тканіны. Магутнасьці прадпрыемства пры 2-х зьменах працы дазвалялі вырабляць 3700 т пражы і 6,7 млн пагонных мэтраў камвольнай тканіны за год. Гадавыя патрэбы прадпрыемстваў «Беллегпраму» ў ваўняным валакне складалі 3250 т^[14].

У лютым 2014 году «Камволь» прадставіў тканіны з элястанам, мокры шоўк і тканіны з галяграфічным малюнкам, бачным пад кутом. Кошт новых тканінаў складаў 60—100 тыс. рублёў (5—8 даляраў) за мэтар^[15]. За 2013—2017 гады ў пераабсталяваньне прадпрыемства ўклалі 110 млн даляраў. У 2017 годзе распрацавалі 117 узораў тканіны пад звыш 220 колерамалюнкаў. Больш як 55 % вырабаў паставілі за мяжу. Праектная магутнасьць прадпрыемства вырасла да 6 млн пагонных мэтраў, што складала 5 % ад сусьветнага рынку камвольных тканінаў на 120 млн паг.м^[16]. На 2018 году «Камволь» быў найбольшым у Беларусі вытворцам тэкстыльных вырабаў. Сярэдні месячны заробак складаў 650 рублёў (300 даляраў)^[17].

У 2022 годзе пастаўкі за мяжу ажыцьцяўлялі ў больш як 30 краінаў, найбольш у Расею, Армэнію, Азэрбайджан, Туркмэністан і Казахстан. У красавіку 2023 году запусьцілі суконную вытворчасьць для тканінаў вопраткі пад паліто, пінжакі і шапкі^[18].

Кіраўнікі

Андрэй Мытнік (да 2010 году)
Сьвятлана Стрыжак ( — 17 сьнежня 2012)^[14]
Віктар Гаўрыленка (17 сьнежня 2012 — да 2019 году )
Анатоль Суботка (на 2019 год)^[19]
Юлія Грынчык (на 2025 год)

Крыніцы

^ «Камволь», ААТ // Анлайн-энцыкляпэдыя «Беларусь у асобах і падзеях», 15 траўня 2024 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.
^ Зьвесткі для сувязі (рас.) // ААТ «Камволь», 2025 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.
^ Л.А. Обухава, Юлія Грынчык. Зьвесткі аб дзейнасьці за 2024 год (рас.) // ААТ «Камволь», 11 красавіка 2025 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.
^ Аб прадпрыемстве (рас.) // ААТ «Камволь», 2025 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.
^ Жыльлёвыя пытаньні (рас.) // ААТ «Камволь», 2025 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.
^ Палітовыя тканіны (рас.) // ААТ «Камволь», 2025 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.
^ Пража (рас.) // ААТ «Камволь», 2025 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.
^ Пледы з ПАН (рас.) // ААТ «Камволь», 2025 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.
^ Коўдры (рас.) // ААТ «Камволь», 2025 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.
^ Фірмовыя крамы (рас.) // ААТ «Камволь», 2025 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.
^ Кропкі продажаў (рас.) // ААТ «Камволь», 2025 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.
^ ^а ^б ^в ^г ^д ^е Нашая гісторыя (рас.) // ААТ «Камволь», 2025 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.
^ ^а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё Мінскі камвольны камбінат // Беларуская энцыкляпэдыя ў 18 тамах / гал.рэд. Генадзь Пашкоў. — Менск: Беларуская энцыкляпэдыя імя Петруся Броўкі, 2000. — Т. 10: Малайзія — Мугараджы. — С. 441. — 544 с. — 10 000 ас. — ISBN 985-11-0169-9
^ ^а ^б ^в Аляксандар Лукашэнка наведаў ААТ «Камволь» // Прэзыдэнт Беларусі, 17 сьнежня 2012 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.
^ Марына Хіджаз. Адзеньне для школьнікаў: пакупнік галасуе кашальком // «Настаўніцкая газэта», 5 лютага 2014 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.
^ Наведваньне ААТ «Камволь» // Прэзыдэнт Беларусі, 8 сьнежня 2017 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.
^ Вераніка Ўласевіч. Нітка ўсьлед за іголкай // Рэспубліка : газэта. — 2 сакавіка 2018. — № 6937. — ISSN 1991-5322.
^ «Камволь» – ад пражы да тканіны і капсульных калекцый адзеньня // Belarus.by, 27 траўня 2022 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.
^ «Камволь» пачынае шыць касьцюмы а-ля «Гуга Бос» за 900 рублёў // «Эўрапейскае радыё для Беларусі», 31 ліпеня 2019 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.

Вонкавыя спасылкі

Навіны (рас.) // ААТ «Камволь», 2025 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.
«Камволь» // Партал «Новы час», 2025 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.

Гэта — накід артыкула пра Беларусь. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго.

[1] «Камволь», ААТ // Анлайн-энцыкляпэдыя «Беларусь у асобах і падзеях», 15 траўня 2024 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.

[2] Зьвесткі для сувязі (рас.) // ААТ «Камволь», 2025 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.

[3] Л.А. Обухава, Юлія Грынчык. Зьвесткі аб дзейнасьці за 2024 год (рас.) // ААТ «Камволь», 11 красавіка 2025 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.

[4] Аб прадпрыемстве (рас.) // ААТ «Камволь», 2025 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.

[5] Жыльлёвыя пытаньні (рас.) // ААТ «Камволь», 2025 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.

[6] Палітовыя тканіны (рас.) // ААТ «Камволь», 2025 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.

[7] Пража (рас.) // ААТ «Камволь», 2025 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.

[8] Пледы з ПАН (рас.) // ААТ «Камволь», 2025 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.

[9] Коўдры (рас.) // ААТ «Камволь», 2025 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.

[10] Фірмовыя крамы (рас.) // ААТ «Камволь», 2025 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.

[11] Кропкі продажаў (рас.) // ААТ «Камволь», 2025 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.

[в-12] а ^б ^в ^г ^д ^е Нашая гісторыя (рас.) // ААТ «Камволь», 2025 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.

[а-13] а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё Мінскі камвольны камбінат // Беларуская энцыкляпэдыя ў 18 тамах / гал.рэд. Генадзь Пашкоў. — Менск: Беларуская энцыкляпэдыя імя Петруся Броўкі, 2000. — Т. 10: Малайзія — Мугараджы. — С. 441. — 544 с. — 10 000 ас. — ISBN 985-11-0169-9

[б-14] а ^б ^в Аляксандар Лукашэнка наведаў ААТ «Камволь» // Прэзыдэнт Беларусі, 17 сьнежня 2012 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.

[15] Марына Хіджаз. Адзеньне для школьнікаў: пакупнік галасуе кашальком // «Настаўніцкая газэта», 5 лютага 2014 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.

[16] Наведваньне ААТ «Камволь» // Прэзыдэнт Беларусі, 8 сьнежня 2017 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.

[17] Вераніка Ўласевіч. Нітка ўсьлед за іголкай // Рэспубліка : газэта. — 2 сакавіка 2018. — № 6937. — ISSN 1991-5322.

[18] «Камволь» – ад пражы да тканіны і капсульных калекцый адзеньня // Belarus.by, 27 траўня 2022 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.

[19] «Камволь» пачынае шыць касьцюмы а-ля «Гуга Бос» за 900 рублёў // «Эўрапейскае радыё для Беларусі», 31 ліпеня 2019 г. Праверана 28 чэрвеня 2025 г.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]