Кацярына Канстанцінаўна Брэшка-Брашкоўская

Кацярына Канстанцінаўна Брэшка-Брашкоўская
англ.: Catherine Breshkovsky фр.: Catherine Breshkovsky
Імя пры нараджэнні	руск.: Екатерина Константиновна Брешко-Брешковская
Род дзейнасці	палітык, арыстакратка, рэвалюцыянерка
Дата нараджэння	13 (25) студзеня 1844
Месца нараджэння	Ivanovo[d], Невельскі павет, Віцебская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	12 верасня 1934(1934-09-12)[…] (90 гадоў)
Месца смерці	Horní Počernice[d], Prague 20[d], Prague 9[d], Прага, Чэхаславакія
Месца пахавання	Cemetery in Chvaly[d]
Грамадзянства	Расійская імперыя
Дзеці	Nikolay Breshko-Breshkovsky[d]
Партыя	Рабочая партыя палітычнага вызвалення Расіі Партыя сацыялістаў-рэвалюцыянераў
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Кацярына Канстанцінаўна Брэшка-Брашкоўская (дзявочае: Вярыга; 21 студзеня (3 лютага) 1844, Чарнігаўская губерня — 12 верасня 1934, Чэхаславакія) — публіцыстка, мемуарыстка, рэвалюцыянерка-народніца, адна са стваральнікаў і лідараў партыі эсэраў.

Біяграфія

Нарадзілася ў 1844 годзе ў Чарнігаўскай губерні Расійскай імперыі.

З 1873 года член «Кіеўскай камуны» — гуртка удзельнікаў «хаджэння ў народ». У маёнтку Гараны Полацкага павета, што належаў стрыечнай сястры І. Вярыга (Філіп), арганізавала пункт збору прапагандыстаў. Летам 1874 года «хадзіла ў народ»: у Херсонскую і Падольскую губерні, дзе ў верасні арыштавана.

Пасля 3-гадовага зняволення засуджана па «працэсе 193-х» да 5 гадоў катаржных работ. Пакаранне адбывала ў Забайкаллі, адкуль беспаспяхова спрабавала ўцячы. У 1896 годзе вызвалена па амністыі.

У канцы 1890-х г. жыла ў Мінску. Арганізавала перапраўку з-за мяжы нелегальнай літаратуры. Разам з А. В. Бонч-Асмалоўскім, Р. А. Гершуні і інш. удзельнічала ў стварэнні Рабочай партыі палітычнага вызвалення Расіі, у 1898—1899 гадах некалькі месяцаў жыла у ягоным маёнтку Блонь.

Восенню 1901 года ўдзельнічала ў стварэнні Баявой арганізацыі сацыялістаў-рэвалюцыянераў, у 1902 — Сялянскага саюза партыі сацыялістаў-рэвалюцыянераў. У 1903 годзе эмігрыравала ў Швейцарыю.

З 1905 года вярнулася ў Расію, была адным з лідараў правага крыла эсэраў. У рэвалюцыйным руху стала вядома як «бабуля рускай рэвалюцыі».

Арыштавана ў 1907 годзе, пасля 2-гадовага зняволення саслана ў Сібір.

Вызвалена Лютаўскай рэвалюцыяй 1917. Падтрымлівала Часовы ўрад. Непрыхільна сустрэла Кастрычніцкую рэвалюцыю.

У 1919 годзе эмігрыравала ў ЗША. У 1924 пераехала ў Чэхаславакію, дзе і памерла ў 1934 годзе.

Літаратура

• Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 2: Беліцк — Гімн / Рэдкал.: Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1994. — 537 с. — 20 000 экз. — ISBN 5-85700-142-0.
• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 3: Беларусы — Варанец / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 3. — 511 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0068-4 (т. 3).
• Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). Т. 1. Абрамовіч—Кушаль. / Укладальнік Л. У. Маракоў. — Смаленск, 2003. — 480 с. — ISBN 985-6374-04-9.