Мікалай Сцяпанавіч Якоўчык

Мікалай Сцяпанавіч Якоўчык
дэпутат Вярхоўнага Савета Беларусі 9 студзеня 1996 — 9 студзеня 2001
Нараджэнне	3 мая 1952(1952-05-03) (73 гады) Дубраўкі, Хомскі сельсавет, Драгічынскі раён, Пінская вобласць, Беларуская ССР, СССР
Партыя	Беларуская аграрная партыя
Адукацыя	Ляхавіцкі дзяржаўны аграрны каледж (1974) Віцебскі ветэрынарны інстытут (1981)
Навуковая ступень	доктар сельскагаспадарчых навук (2001) і доктар эканамічных навук (2001)
Навуковае званне	замежны член РАН[d]
Дзейнасць	ветэрынарыя, сельская гаспадарка і жывёлагадоўля
Месца працы	БДАТУ
Узнагароды

Мікалай Сцяпанавіч Якоўчык (Якаўчык) (нар. 3 мая 1952(1952-05-03), Дубраўкі, Пінская вобласць) — беларускі дзяржаўны і навуковы дзеяч у галіне сельскай гаспадаркі. Дэпутат Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь 13-га склікання, у 1998—2000 гадах дэпутат Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь 1-га склікання. Доктар сельскагаспадарчых навук (2001), доктар эканамічных навук (2011), замежны член Расійскай акадэміі навук (2025).

Біяграфія

Нарадзіўся ў в. Дубраўкі Драгічынскага раёна Брэсцкай вобласці. Скончыў у 1974 годзе Ляхавіцкі сельскагаспадарчы тэхнікум, у 1981 годзе - Віцебскі ветэрынарны інстытут. У 1974—1975 — ветэрынарны фельчар калгаса імя Кірава Драгічынскага раёна, у 1975—1978 — загадчык Агдэмерскай участковай ветэрынарнай лячэбніцы, у 1978—1980 — ветэрынарны урач Драгічынскай райветстанцыі, у 1980—1991 — галоўны ветурач, начальнік жывёдаладоўчага комплексу, намеснік старшыні калгаса «Рассвет» Драгічынскага раёна, у 1991—2011 — дырэктар племяннога завода «Закозельскі». З 2011 — дырэктар Інстытута павышэння кваліфікацыі і перападрыхтоўкі кадраў аграпрамысловага комплексу Беларускага дзяржаўнага аграрнага тэхнічнага ўніверсітэта.

Палітычная дзейнасць

Быў членам Аграрнай партыі. У першым туры парламенцкіх выбараў 14 мая 1995 года быў абраны дэпутатам Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь 13-га склікання ад Антопальскай выбарчай акругі № 17. 9 студзеня 1996 года быў прыведзены да прысягі ў якасці дэпутата. З 23 студзеня з’яўляўся членам Пастаяннай камісіі па бюджэце, падатках, банках і фінансах. Належаў да аграрнай фракцыі. 1 красавіка стаў членам пастаяннай дэлегацыі Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь ў Паўночнаатлантычнай Асамблеі. З 3 чэрвеня 1996 з’яўляўся членам рабочай групы Вярхоўнага Савета па супрацоўніцтве з парламентам Рэспублікі Казахстан.

16 снежня 1998 года, у сувязі з заканчэннем тэрміну дзеяння мандатаў двух дэпутатаў Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, ён быў уключаны ў склад дэпутатаў гэтага органа.

Навуковая дзейнасць

У 1994—1997 гадах у рамках выканання задання «Стварыць высока-прадуктыўныя статкі і тыпы малочнай жывёлы, распрацаваць тэхналогіі і сістэмы яе ўтрымання, кармлення і ўзнаўлення, якія забяспечваюць максімальную праяву генетычнага патэнцыялу жывёл з мінімальнымі затратамі працы, энергіі і канцэнтраваных кармоў» упершыню распрацаваны і навукова абгрунтаваны фізіялагічна адэкватны спосаб машыннага даення кароў, рэалізаваны ў новым даільным апараце. Гэта дазволіла знізіць вакуумную нагрузку на 44 % і ў 2 разы падоўжыць тэрмін эксплуатацыі сасковай гумы (асноўнай працоўнай дэталі даільнага апарата), скараціць страты малочнай прадуктыўнасці ў выніку памяншэння захворвання лактаваць кароў мастытам. Па выніках даследаванняў атрыманы патэнты на два вынаходкі.

У 1996—1998 гадах ім упершыню навукова абгрунтаваны і практычна адаптаваны вакуумны рэгулятар працэсу даення ў зберагалым рэжыме да даільнага апарата папарнага даення «Сож» айчыннай вытворчасці замест нямецкага аналага, што дазволіла атрымаць гадавы эканамічны эфект у разліку на адзін даільны апарат у суме 224 долараў ЗША. Вопыт быў укаранёны больш як на двухстах малочнатаварных фермах і комплексах рэспублікі.

У рамках выканання Дзяржаўных навукова-тэхнічных праграм (№ дзяржрэгістрацыі 1997470, № дзяржрэгістрацыі 19982647) правёў навуковыя даследаванні па ацэнцы хімічных і біялагічных кансервантаў, якія выкарыстоўваюцца пры нарыхтоўцы сакавітых кармоў з траў. Ім распрацавана і ўкаранёна эфектыўная тэхналогія прымянення сухіх біялагічных кансервантаў, якая дае магчымасць на практыцы атрымліваць у сухім рэчыве сакавітага кансерваванага корму абменнай энергіі на ўзроўні 10,5 МДж пры захаванасці корму 97 працэнтаў.

Для вырашэння праблемы вытворчасці высокаэнергетычных кармоў з найменшым сабекоштам М. С. Якоўчыкам праведзены даследаванні ў галіне нарыхтоўкі плюшчанага збожжа і прымянення кансервантаў. Укараненне вынікаў даследаванняў у вытворчасць дазволіла сельскагаспадарчым арганізацыям паўнацэнна замяшчаць больш дарагія канцэнтраваныя кормы кансерваваным плюшчаным вільготным збожжам з вітамінна-мінеральнымі дабаўкамі, павялічыць на 10 працэнтаў выхад пажыўных рэчываў з 1 га, павысіць прадукцыйнасць жывёл да 20 працэнтаў і атрымаць высокарэнтабельную жывёлагадоўчую. Абедзве тэхналогіі атрымалі шырокае распаўсюджванне і паспяхова прымяняюцца ў сельскагаспадарчай вытворчасці Беларусі і за мяжой.

Пабудаваў першы аграгарадок за кошт сродкаў узначаленага ім прадпрыемства, на базе якога ў 2005 годзе праводзілася рэспубліканская нарада з удзелам А. Р. Лукашэнкі, і быў дадзены старт рэалізацыі Дзяржаўнай праграмы адраджэння і развіцця вёскі на 2005—2010 гг.

Выбраныя працы

• Эффективность производства молока в новых хозяйственных условиях / Н. С. Яковчик. — Барановичи : Укрупненная типография, 1998. — 45, [1] с.
• Энергоресурсосбережение в сельском хозяйстве / Н. С. Яковчик, А. М. Лапотко. — Барановичи : Укрупненная типография, 1999. — 379 с.
• Экономические основы энергосбережения в животноводстве: (теория, методология, практика) / Н. С. Яковчик. — Барановичи : Укрупненная типография, 1999. — 161 с.
• Конкурентоспособность продукции животноводства: (теория и практика) / Министерство сельского хозяйства и продовольствия Республики Беларусь, Академия аграрных наук Республики Беларусь, Белорусский научно-исследовательский институт экономики и информации АПК. — Минск : БелНИИЭИ АПК, 1999. — 95 с.
• Экономическая оценка выращиваемых в республике сельскохозяйственных культур: (рекомендации) / Министерство сельского хозяйства и продовольствия Республики Беларусь, Академия аграрных наук Республики Беларусь, Белорусский научно-исследовательский институт экономики и информации АПК. — Минск : БелНИИЭИ АПК, 1999. — 58 с.
• Резервы повышения эффективности производства продукции животноводства: (рекомендации) / Министерство сельского хозяйства и продовольствия Республики Беларусь, Академия аграрных наук Республики Беларусь, Белорусский научно-исследовательский институт аграрной экономики. — Минск : БелНИИАЭ, 2000. — 39 с.
• Энциклопедия хозяина подворья / Яковчик Н. С., Плященко С. И., Лапотко А. М. — Минск : Дизайн ПРО, 2000. — 608 с.
• Эффективное использование производственных ресурсов: (опыт совхоза «Закозельский» Дрогичинского района Брестской области) / Н. С. Яковчик. — Барановичи : Барановичская укрупненная типография, 2000. — 80, [1] с.
• Современные средства доения коров при содержании их на привязи / Н. С. Яковчик, Г. Г. Палкин. — Барановичи : Барановичская укрупненная типография, 2002. — 43, [1] с.
• Животноводство: учебное пособие для сельскохозяйственных высших учебных заведений по специальностям «Механизация сельского хозяйства», «Электрификация и автоматизация сельского хозяйства» / Министерство образования Республики Беларусь, Белорусский государственный аграрный технический университет. — Минск : Издательство БГАТУ, 2003. — 349 с.
• Кормопроизводство: современные технологии / Н. С. Яковчик. — Барановичи : Барановичская укрупненная типография, 2004. — 277, [1] с.
• Кормление и содержание высокопродуктивных коров / Н. С. Яковчик, А. М. Лапотко. — Молодечно : Типография «Победа», 2005. — 286, [1] с.
• Потенциальные резервы экономии топливно-энергетических ресурсов в агропромышленном комплексе: методическое пособие для слушателей учебных учреждений повышения квалификации инженерно-технических работников и экономистов предприятий АПК, студентов высших и учащихся средних специальных учреждений образования / Министерство сельского хозяйства и продовольствия Республики Беларусь, Учебно-методический центр Минсельхозпрода. — Минск : УМЦ Минсельхозпрода, 2005. — 137 с.
• Организация производства на сельскохозяйственных предприятиях: учебное пособие для студентов учреждений высшего сельскохозяйственного образования / [И. П. Бусел и др.]. — Минск : ИВЦ Минфина, 2012. — 574, [1] с.
• Основы зоотехнии: учебное пособие для студентов учреждений высшего сельскохозяйственного образования / [В. К. Пестис и др.]. — Минск : ИВЦ Минфина, 2013. — 335 с.
• Луговое кормопроизводство на мелиорированных землях, обеспечивающее получение корма с содержанием обменной энергии не менее 10,0―10,5 МДж в 1 кг сухой массы / Министерство сельского хозяйства и продовольствия Республики Беларусь, Национальная академия наук Беларуси, РУП «Научно-практический центр Национальной академии наук по земледелию», РУП «Институт мелиорации». — Минск : Институт мелиорации, 2015. — 42 с. — (Отраслевой технологический регламент)
• Технологические основы машинного доения и контроль качества молока / А. С. Курак, Н. С. Яковчик, И. В. Брыло. — Минск : БГАТУ, 2016. — 135 с.
• Организация сельскохозяйственного производства: учебное пособие для студентов учреждений высшего образования по специальности «Экономика и управление на предприятии» / Н. С. Яковчик, Н. Н. Котковец, П. И. Малихтарович. — Минск : ИВЦ Минфина, 2016. — 598 с.
• Энциклопедия хозяина подворья / Н. С. Яковчик, А. М. Лапотко. — Минск : ИВЦ Минфина, 2016. — 608 с.
• Племенная работа, кормление и содержание высокопродуктивных молочных коров / Н. В. Казаровец, Н. С. Яковчик, П. П. Ракецкий. — Минск : БГАТУ, 2016. — 560, [1] с.
• Энциклопедия хозяина подворья / Н. С. Яковчик, А. М. Лапотко. — Минск : Белорусский Дом печати, 2017. — 608 с.
• Технология машинного доения и контроль качества молока: рекомендации / Министерство сельского хозяйства и продовольствия Республики Беларусь, РУП «НПЦ НАН Беларуси по животноводству», РУП «НПЦ НАН Беларуси по механизации сельского хозяйства», Учреждение образования «Белорусский государственный аграрный технический университет». — Минск : НПЦ НАН Беларуси по механизации сельского хозяйства, 2017. — 203 с.
• Племенная работа, организация воспроизводства и полноценного кормления в молочном скотоводстве / [Н. С. Яковчик и др.]. — Минск : БГАТУ, 2021. — 359, [1] с.
• Научно-технологические основы производства и использования кормов в молочном скотоводстве / [Н. С. Яковчик и др.]. — Минск : Республиканский институт высшей школы, 2022. — 491 с., [2] л. ил.
• Племенная работа, организация воспроизводства и полноценного кормления в молочном скотоводстве / [Н. С. Яковчик и др.]. — 2-е изд. — Минск : БГАТУ, 2022. — 359, [1] с.
• Племенная работа, организация воспроизводства и полноценного кормления в молочном скотоводстве: [монография / Н. С. Яковчик и др.]. — 2-е изд. — Минск : БГАТУ, 2022. — 359, [1] с.
• Развитие сельских территорий Республики Беларусь: состояние, проблемы, перспективы: [монография / Н. В. Кириеенко и др.]. — Минск : БГАТУ, 2022. — 258 с.
• Эффективность использования эссенциальных минеральных элементов и витаминов в кормлении крупного рогатого скота и молочных коз / [И. В. Брыло и др.]. — Минск : БГАТУ, 2023. — 270, [1] с.
• Оценка экстерьера коз молочных пород: методические рекомендации для зооветспециалистов племенных и товарных козоводческих хозяйств, слушателей ФПК, а также для подготовки студентов зоотехнических факультетов / Министерство сельского хозяйства и продовольствия Республики Беларусь, Главное управление образования, науки и кадровой политики, Учреждение образования «Белорусская государственная сельскохозяйственная академия», «Белплемживобъединение», Учреждение образования «Белорусский государственный аграрный технический университет». — Горки : БГСХА, 2024. — 40 с.
• Организация полноценного кормления молочных коров: монография / Н. С. Яковчик, Н. П. Разумовский, М. Г. Гаджиев [и др.]. — Минск : Республиканский институт высшей школы, 2024. — 579 с.
• Механизмы устойчивого инновационного развития аграрного бизнеса Республики Беларусь: монография / Н. В. Киреенко, И. А. Войтко, Н. С. Яковчик [и др.]. — Минск : БГАТУ, 2024. — 202, [1] с.

Літаратура

• Кто есть Кто в Республике Беларусь. 2004. / Под ред. И. В. Чекалова. — Минск: Энциклопедикс, 2004. — 350 с. — ISBN 985-6742-02-1. — С. 342.

Спасылкі

• Профіль на сайце БДАТУ (руск.)