Страбля

вёска Страбля польск.: Strabla Краіна Польшча Ваяводства Падляскае Павет Бельскі Гміна Вышкі Каардынаты 52°54′16″ пн. ш. 23°06′49″ у. д. Насельніцтва 570 чалавек (2011) Часавы пояс UTC+1, летам UTC+2 Паштовыя індэксы 17-132 Аўтамабільны код BBI Страбля на карце Польшчы ±

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Страбля — вёска ў Падляскім ваяводстве Польшчы.

Страбля знаходзіцца на чыгуначным маршруце Беласток — Чарэмха, якая раней абслугоўвала маршрут Беласток — Люблін.

У вёсцы захаваўся маёнтак XVIII стагоддзя і гістарычны каталіцкі касцёл — санктуарый Маці Божай Страбельскай з цудатворным абразам. У вёсцы месціцца рымска-каталіцкая парафія Узнясення Пана.

Гісторыя

Паводле падання, назва паселішча паходзіць ад каралевы Боны, якая, праходзячы праз вёску, выкрыкнула словы: «strada bella» (па-італьянску «прыгожая дарога»), што пасля паланізацыі фразы дало назву Страбла. Іншая версія падання звязана з захапленнем каралевы мясцовасцю, якую яна апісала як «страбелла», што ў перакладзе з італьянскай азначае «прыгожая».

Згодна з «Геаграфічным слоўнікам», Жыгімонт I перадаў Страблу прыдворнаму лекару Мацею з Крайна. Пазней ён належаў сям'і Стажэнскіх.

Паводле перапісу насельніцтва 1921 года, у вёсцы (тады хутары) пражывала 113 чалавек, сярод якіх 71 былі рыма-католікамі, 41 праваслаўнымі і 1 — габрэямі. Пры гэтым 87 жыхароў заявілі пра польскую нацыянальную прыналежнасць, а 26 — пра беларускую. Тут было 15 жылых будынкаў.

17 сакавіка 2013 г. мясцовая пачатковая школа атрымала сцяг і атрымала імя апошняга прэзідэнта Польшчы ў выгнанні Рышарда Качароўскі.

У часы Польскай Народнай Рэспублікі Страбла была цэнтрам гміны. У 1975–1998 гадах горад адміністрацыйна належаў да Беластоцкага ваяводства.

Асобы

Сільвія Аксюта-Вармус — польская актрыса тэатра, кіно і тэлебачання, лялькаводка, сцэнарыстка, рэжысёрка, настаўніца і арт-тэрапеўтка, а таксама грамадская актывістка. Вырасла ў Страбле.

Помнікі

• Царква Узнясення Гасподняга з 1617 года, заснаваная візнскім эканомам Адамам Тураўскім. Генерал кароннага войска Мацей Маўрыцый граф Старжэнскі гербу "Ліс" (1717–1787), аднавіў царкву пасля разбурэння 19 сакавіка 1766 года, калі фасад царквы абваліўся разам з хорам. Праекціроўшчыкам новага фасада, верагодна, быў Ян Генрык Клем. Цяперашняя царква была асвечана біскупам да 1777 года. Людовік Ігнацій Рыёкура (1700–1777), тытулярны біскуп Пталемаіды. У 1915 годзе быў спалены. Пашкоджаны ў 1941 годзе, рэгістрацыйны нумар:233 ад 25.10.1966.
• Званіца 1779 году, рэгістрацыйны нумар :309 ад 26.11.1966.
• Калона 1774 года на плошчы перад касцёлам (так званы памежны слуп), пабудаваная на фінансаванне графа Мацея Маўрыцыя Стажэнскага.
• Драўляны плябан пабудаваны каля 1920 г.
• Панскі дом Стажэнскіх 1617 года, перабудаваны ў 1780-1785 гадах у стылі позняга барока і ў XIX стагоддзі, рэгістрацыйны нумар. :162(168) ад 20.04.1960.
• Драўляны склад 1792 года , рэгістрацыйны нумар :22(28) ад 23.01.1953.
• Парк з каналам, рэгістрацыйны нумар з 14.06.1975 г.
• Кузня, рэгістрацыйны нумар :308 ад 26.11.1966. .
• Рымска-каталіцкія могілкі з 1-й паловы XIX (не эксплуатуецца), рэгістрацыйны нумар. А-81 ад 15.01.1991 г.

Нарадзіліся

• Віктар Вацлаў Стажэнскі (1826-1882 гг.) — беларускі грамадскі дзеяч ліберальнага кірунку 1860-х гадоў, удзельнік паўстання 1863-1864 гг.

Галерэя

• 
  Касцёл Узнясення Гасподня
• 
  Званіца
• 
  Калонна 1774 года
• 
  Маёнтак
• 
  Парк з каналам
• 
  Пахаванне ўдзельнікаў паўстання 1863-1864 гг.

Літаратура

• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XI: Sochaczew — Szlubowska Wola (польск.). — Warszawa, 1890. — S. 379.
• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XV, cz. 2: Januszpol — Wola Justowska (польск.). — Warszawa, 1902. — S. 624.