Сярэдняя спецыяльная навучальная ўстанова
Сярэдняя спецыяльная навучальная ўстанова — тып навучальнай установы, якая забяспечвае атрыманне сярэдняй спецыяльнай адукацыі. Размяшчаецца паміж агульнай сярэдняй і вышэйшай адукацыяй у сістэме адукацыі. Выпускнікі такіх устаноў атрымліваюць прафесійную падрыхтоўку і дыплом аб сярэдняй спецыяльнай адукацыі[1].
Агульная характарыстыка
[правіць | правіць зыходнік]Сярэднія спецыяльныя навучальныя ўстановы рыхтуюць спецыялістаў сярэдняга звяна ў розных галінах: медыцыне, педагогіцы, сельскай гаспадарцы, тэхніцы, культуры, мастацтве і інш. Навучанне адбываецца на аснове базавай (9 класаў) або агульнай сярэдняй адукацыі (11 класаў)[1].
Гэты тып навучальных устаноў шырока распаўсюджаны ў краінах былога Савецкага Саюза, дзе быў уведзены як частка адзінай адукацыйнай сістэмы. У розных краінах сярэдняя спецыяльная адукацыя можа мець іншыя назвы (напрыклад, тэхнікумы, каледжы, прафесійныя вучылішчы) і адрознівацца па структуры.
У Беларусі
[правіць | правіць зыходнік]У Рэспубліцы Беларусь сярэдняя спецыяльная адукацыя з'яўляецца складовай часткай нацыянальнай сістэмы адукацыі. Каледжы могуць быць самастойнымі навучальнымі ўстановамі або структурнымі падраздзяленнямі ВНУ. Навучанне праводзіцца як на бюджэтнай, так і на платнай аснове. Па выніках навучання выдаецца дыплом дзяржаўнага ўзору[1].
Прыём у сярэднія спецыяльныя навучальныя ўстановы ажыццяўляецца:
- па конкурсе атэстатаў аб адукацыі,
- па выніках уступных іспытаў (у залежнасці ад спецыяльнасці),
- без уступных іспытаў — для асобных катэгорый абітурыентаў.
У іншых краінах
[правіць | правіць зыходнік]- У Казахстане сярэднюю спецыяльную адукацыю таксама даюць каледжы, дзе навучанне вядзецца пасля 9 або 11 класаў[2].
- У Польшчы блізкімі па функцыях з'яўляюцца тэхнікумы (technikum), што даюць прафесійную і агульную сярэднюю адукацыю адначасова[3].
- У Расіі дзейнічаюць тэхнікумы і каледжы, якія забяспечваюць сярэднюю прафесійную адукацыю[4][5].
- Ва Украіне існуюць каледжы, тэхнікумы і вучылішчы, уключаныя ў сістэму вышэйшай адукацыі як установы першага або другога ўзроўню акрэдытацыі[6].
Гл. таксама
[правіць | правіць зыходнік]Крыніцы
[правіць | правіць зыходнік]- ↑ а б в «Кодекс Республики Беларусь об образовании» – тематические подборки НПА на Pravo.by (руск.). pravo.by. Праверана 15 мая 2025.
- ↑ GOV.KZ - Единая платформа интернет-ресурсов государственных органов (ЕПИР ГО) (каз.). gov.egov.kz. Праверана 15 мая 2025.
- ↑ technikum, Encyklopedia PWN: źródło wiarygodnej i rzetelnej wiedzy (польск.). encyklopedia.pwn.pl. Праверана 15 мая 2025.
- ↑ СПО 2025: колледжи, техникумы абитуриентам (руск.). postupi.online. Праверана 15 мая 2025.
- ↑ В России растет престиж среднего специального образования (руск.). Российская газета (26 чэрвеня 2024). Праверана 15 мая 2025.
- ↑ Система образования Украины. enic.in.ua. Праверана 15 мая 2025.