Усць-Каменагорск

Горад
Усць-Каменагорск
каз.: Өскемен
Герб
49°57′ пн. ш. 82°37′ у. д.
Краіна	Казахстан
Статус	абласны цэнтр
Вобласць	Усходне-Казахстанская
Акім	Куат Тумабаеў
Гісторыя і геаграфія
Заснаваны	1720
Горад з	1868
Плошча	543,15 км²
Вышыня цэнтра	283 ± 1 м
Тып клімату	рэзка-кантынентальны
Часавы пояс	UTC+6
Насельніцтва
Насельніцтва	339 900 чалавек (2017)
Нацыянальны склад	рускія 54,95 % казахі 41,53 % немцы 0,79 % украінцы 0,49 % татары 0,76 % беларусы 0,12 % азербайджанцы 0,24 % карэйцы 0,18 % іншыя 0,94 %
Этнахаронім	усць-каменагорцы, усць-каменагорац
Лічбавыя ідэнтыфікатары
Тэлефонны код	+7 +7 (7232)
Паштовы індэкс	F0*****
oskemen.kz
Паказаць/схаваць карты
Усць-Каменагорск
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Усць-Каменагорск (каз.: Өскемен^ⓘ) — горад на ўсходзе Казахстана, адміністрацыйны цэнтр Усходне-Казахстанскай вобласці (з 1939 года).

Заснаваны ў 1720 годзе.

Прамысловасць

У 1950-я гады пачалося асваенне рудных прыродных запасаў Алтая металургамі, гарнякамі і геолагаразведчыкамі, цэнтр гэтай дзейнасці размясціўся ў Усць-Каменагорску.

Сучасны Усць-Каменагорск — цэнтр каляровай металургіі Казахстана. У час Другой сусветнай вайны сюды эвакуіравана абсталяванне завода «Электрацынк» з Арджанікідзэ (цяпер расійскі Уладзікаўказ). Пачалося будаўніцтва першага ў Казахстане цынкавага электралітнага завода. Пасля вайны ў залік рэпарацый з Германіі сюды перавезена найноўшае абсталяванне Магдэбургскага цынкавага завода. У верасні 1947 года Усць-Каменагорскі цынкавы завод выдаў першыя зліткі металу, а ў 1952 годзе ператвораны ў свінцова-цынкавы камбінат (УК СЦК), які цяпер галаўное прадпрыемства холдынгу Казцынк, даччынай кампаніі швейцарскага канцэрна Glencore International.

У кастрычніку 1949 года выпусціў першую партыю сваёй прадукцыі Ульбінскі металургічны завод. Яго профіль — паліва для АЭС, уранавыя, берыліевых і іншыя рэдказямельныя металы і злучэнні. У 1965 годзе ў раёне Согра ўверх па Вуллі запушчаны тытана-магніевы камбінат з поўным цыклам вытворчасці тытана. За 18 кіламетраў на паўночны захад ад горада ў межах Бярозаўска-Белавусаўскага руднага поля размяшчаецца Белавусаўскае і Бярозаўскае радовішчы поліметалічных руд.

У 1952 годзе на Іртышы пабудавана Усць-Каменагорская ГЭС, у 1959 годзе адкрыты гарадская трамвайная сетка і выпусціў першую прадукцыю кандэнсатарны завод, а ў 1960 годзе запрацавала Бухтармінская ГЭС.

У 1953 годзе пачаў працаваць машынабудаўнічы завод (цяпер «Усходмашзавод»), які выпускае падземнае, горнае і іншае абсталяванне, а таксама тавары народнага спажывання.

Каб працаўладкаваць і жанчын, а таксама скіраваць развіццё горада на левы бераг Іртыша, у 1970 годзе закладзены «Камбінат шаўковых тканін» (КШТ).

З 2003 года дзейнічае першы і найбуйнейшы ў Казахстане аўтазборачны завод «Азія Аўта», які выпускае штогод больш за 10-30 тысяч легкавых аўтамабіляў і пазадарожнікаў.

Вядомыя асобы

• Юлія Яўгенаўна Галышава, казахстанская фрыстайлістка
• Кацярына Сныціна (нар. 1985) беларуская баскетбалістка

Спасылкі

• Усть-Каменогорск // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
• Официальный сайт акима города Усть-Каменогорск Архівавана 20 студзеня 2021.
• Усть-Каменогорский городской маслихат Архівавана 2 ліпеня 2019.