代數數 (英語:algebraic number )是代数 与数论 中的重要概念,指任何整 係數多项式 的複根 。
所有代数数的集合构成一个域 ,称为代数数域 (与定义为有理数 域的有限扩张 的代数数域 同名,但不是同一个概念),记作
  
    
      
        
          
            A 
           
         
       
     
    {\displaystyle {\mathcal {A}}} 
   
 
  
    
      
        
          
            
              Q 
             
            ¯ 
           
         
       
     
    {\displaystyle {\overline {\mathbb {Q} }}} 
   
 
  
    
      
        
          C 
         
       
     
    {\displaystyle \mathbb {C} } 
   
 子域 。
不是代数数的实数称为超越数 ,例如圆周率 。幾乎所有 的實數 和複數 都是超越數,這是因為代數數的集合是可數集 ,而實數和複數的集合是不可數集 之故。代數數的集合是可數的,是因為整係數多項式的集合是可數的,代數數的集合是所有整係數多項式的解集合的聯集,且可數無限多的可數集的聯集是可數的之故。
代数数可以定义为“有理系数多项式的复根”或“整系数多项式的复根”。第一个定义可以具体描述为:
设
  
    
      
        z 
       
     
    {\displaystyle z} 
   
 复数 。如果存在正整数
  
    
      
        n 
       
     
    {\displaystyle n} 
   
 
  
    
      
        n 
        + 
        1 
       
     
    {\displaystyle n+1} 
   
 
  
    
      
        
          q 
          
            0 
           
         
        , 
        
          q 
          
            1 
           
         
        , 
        ⋯ 
        , 
        
          q 
          
            n 
           
         
       
     
    {\displaystyle q_{0},q_{1},\cdots ,q_{n}} 
   
 
  
    
      
        
          q 
          
            n 
           
         
        ≠ 
        0 
       
     
    {\displaystyle q_{n}\neq 0} 
   
 
  
    
      
        
          q 
          
            n 
           
         
        
          z 
          
            n 
           
         
        + 
        ⋯ 
        + 
        
          q 
          
            1 
           
         
        z 
        + 
        
          q 
          
            0 
           
         
        = 
        0 
       
     
    {\displaystyle q_{n}z^{n}+\cdots +q_{1}z+q_{0}=0} 
   
  
则称
  
    
      
        z 
       
     
    {\displaystyle z} 
   
  这个定义中,由于
  
    
      
        
          q 
          
            n 
           
         
        
          z 
          
            n 
           
         
        ⋯ 
        + 
        
          q 
          
            1 
           
         
        z 
        + 
        
          q 
          
            0 
           
         
        = 
        0 
       
     
    {\displaystyle q_{n}z^{n}\cdots +q_{1}z+q_{0}=0} 
   
 
  
    
      
        
          a 
          
            n 
           
         
        
          z 
          
            n 
           
         
        + 
        ⋯ 
        + 
        
          a 
          
            1 
           
         
        z 
        + 
        
          a 
          
            0 
           
         
        = 
        0 
       
     
    {\displaystyle a_{n}z^{n}+\cdots +a_{1}z+a_{0}=0} 
   
 
  
    
      
        
          a 
          
            0 
           
         
        , 
        
          a 
          
            1 
           
         
        , 
        ⋯ 
        , 
        
          a 
          
            n 
           
         
       
     
    {\displaystyle a_{0},a_{1},\cdots ,a_{n}} 
   
 
  
    
      
        M 
        
          q 
          
            0 
           
         
        , 
        M 
        
          q 
          
            1 
           
         
        , 
        ⋯ 
        , 
        M 
        
          q 
          
            n 
           
         
       
     
    {\displaystyle Mq_{0},Mq_{1},\cdots ,Mq_{n}} 
   
 
  
    
      
        M 
       
     
    {\displaystyle M} 
   
 
  
    
      
        n 
        + 
        1 
       
     
    {\displaystyle n+1} 
   
 
  
    
      
        
          q 
          
            0 
           
         
        , 
        
          q 
          
            1 
           
         
        , 
        ⋯ 
        , 
        
          q 
          
            n 
           
         
       
     
    {\displaystyle q_{0},q_{1},\cdots ,q_{n}} 
   
 分母 的最小公倍数 。所以“存在有理系数多项式使得
  
    
      
        z 
       
     
    {\displaystyle z} 
   
 
  
    
      
        z 
       
     
    {\displaystyle z} 
   
 
  
    
      
        z 
       
     
    {\displaystyle z} 
   
 
  
    
      
        z 
       
     
    {\displaystyle z} 
   
 
任何有理数
  
    
      
        q 
       
     
    {\displaystyle q} 
   
 
  
    
      
        X 
        − 
        q 
       
     
    {\displaystyle X-q} 
   
 
  
    
      
        z 
        = 
        
          q 
          
            
              1 
              m 
             
           
         
       
     
    {\displaystyle z=q^{\frac {1}{m}}} 
   
 
  
    
      
        
          X 
          
            m 
           
         
        − 
        q 
       
     
    {\displaystyle X^{m}-q} 
   
 
  
    
      
        
          
            2 
           
         
       
     
    {\displaystyle {\sqrt {2}}} 
   
 
  
    
      
        
          
            3 
            
              3 
             
           
         
       
     
    {\displaystyle {\sqrt[{3}]{3}}} 
   
 
  
    
      
        
          X 
          
            2 
           
         
        − 
        2 
        = 
        0 
       
     
    {\displaystyle X^{2}-2=0} 
   
 
  
    
      
        
          X 
          
            3 
           
         
        − 
        3 
        = 
        0 
       
     
    {\displaystyle X^{3}-3=0} 
   
 
黄金比率 
  
    
      
        ϕ 
       
     
    {\displaystyle \phi } 
   
 
  
    
      
        
          X 
          
            2 
           
         
        − 
        X 
        − 
        1 
        = 
        0 
       
     
    {\displaystyle X^{2}-X-1=0} 
   
 二次无理数 ,也就是二次方程
  
    
      
        a 
        
          x 
          
            2 
           
         
        + 
        b 
        x 
        + 
        c 
        = 
        0 
         
     
    {\displaystyle ax^{2}+bx+c=0\,} 
   
 虚数单位 
  
    
      
        i 
       
     
    {\displaystyle i} 
   
 
  
    
      
        
          X 
          
            2 
           
         
        + 
        1 
        = 
        0 
       
     
    {\displaystyle X^{2}+1=0} 
   
 n 
  
    
      
        
          X 
          
            n 
           
         
        − 
        1 
        = 
        0 
       
     
    {\displaystyle X^{n}-1=0} 
   
 高斯整数 也是代数数,例如高斯整数
  
    
      
        a 
        + 
        b 
        i 
       
     
    {\displaystyle a+bi} 
   
 
  
    
      
        
          X 
          
            2 
           
         
        − 
        2 
        a 
        X 
        + 
        
          a 
          
            2 
           
         
        + 
        
          b 
          
            2 
           
         
       
     
    {\displaystyle X^{2}-2aX+a^{2}+b^{2}} 
   
 
所有规矩数 (即可以从单位长度的线段出发,通过尺规作图法做出的线段的长度数值)都是代数数。因为建立直角坐标系後可以证明,标准的尺规作图步骤的每一步都相当于计算一个次数不超过2的多项式方程,因此能够通过有限步做出的线段长度必然是有限个有理系数多项式迭代后得到的多项式的根,从而是代数数。
自然对数的底 
  
    
      
        e 
       
     
    {\displaystyle e} 
   
 圆周率 
  
    
      
        π 
       
     
    {\displaystyle \pi } 
   
 
代数数不一定是实数,实数也不一定是代数数。代数数的集合是可数 的。证明的方法是将所有整系数的多项式归类。首先定义
  
    
      
        
          
            Z 
           
          
            n 
           
         
        [ 
        X 
        ] 
       
     
    {\displaystyle \mathbb {Z} _{n}[X]} 
   
 
  
    
      
        n 
       
     
    {\displaystyle n} 
   
 
  
    
      
        
          
            Z 
           
          
            n 
           
          
            k 
           
         
        [ 
        X 
        ] 
       
     
    {\displaystyle \mathbb {Z} _{n}^{k}[X]} 
   
 
  
    
      
        k 
       
     
    {\displaystyle k} 
   
 
  
    
      
        n 
       
     
    {\displaystyle n} 
   
 
  
    
      
        
          
            Z 
           
          
            n 
           
          
            k 
           
         
        [ 
        X 
        ] 
        = 
        
          { 
          
            
              a 
              
                0 
               
             
            + 
            
              a 
              
                1 
               
             
            X 
            + 
            ⋯ 
            + 
            
              a 
              
                n 
               
             
            
              X 
              
                n 
               
             
            ; 
            
              a 
              
                0 
               
             
            , 
            
              a 
              
                1 
               
             
            , 
            ⋯ 
            , 
            
              a 
              
                n 
               
             
            ∈ 
            
              Z 
             
            , 
            
              a 
              
                n 
               
             
            ≠ 
            0 
            , 
            
              | 
             
            
              a 
              
                0 
               
             
            
              | 
             
            + 
            
              | 
             
            
              a 
              
                1 
               
             
            
              | 
             
            + 
            ⋯ 
            + 
            
              | 
             
            
              a 
              
                n 
               
             
            
              | 
             
            = 
            k 
           
          } 
         
       
     
    {\displaystyle \mathbb {Z} _{n}^{k}[X]=\left\{a_{0}+a_{1}X+\cdots +a_{n}X^{n};\;\;a_{0},a_{1},\cdots ,a_{n}\in \mathbb {Z} ,\;a_{n}\neq 0,\;|a_{0}|+|a_{1}|+\cdots +|a_{n}|=k\right\}} 
   
 
  
    
      
        
          
            Z 
           
          
            n 
           
          
            k 
           
         
        [ 
        X 
        ] 
       
     
    {\displaystyle \mathbb {Z} _{n}^{k}[X]} 
   
 
  
    
      
        2 
        k 
        + 
        1 
       
     
    {\displaystyle 2k+1} 
   
 
  
    
      
        2 
        k 
       
     
    {\displaystyle 2k} 
   
 
  
    
      
        2 
        k 
        ( 
        2 
        k 
        + 
        1 
        
          ) 
          
            n 
           
         
       
     
    {\displaystyle 2k(2k+1)^{n}} 
   
 
  
    
      
        n 
       
     
    {\displaystyle n} 
   
 
  
    
      
        
          
            Z 
           
          
            n 
           
          
            k 
           
         
        [ 
        X 
        ] 
       
     
    {\displaystyle \mathbb {Z} _{n}^{k}[X]} 
   
 
  
    
      
        
          
            
              A 
             
           
          
            n 
           
          
            k 
           
         
       
     
    {\displaystyle {\mathcal {A}}_{n}^{k}} 
   
 
  
    
      
        
          
            
              A 
             
           
          
            n 
           
          
            k 
           
         
       
     
    {\displaystyle {\mathcal {A}}_{n}^{k}} 
   
 
  
    
      
        2 
        n 
        k 
        ( 
        2 
        k 
        + 
        1 
        
          ) 
          
            n 
           
         
       
     
    {\displaystyle 2nk(2k+1)^{n}} 
   
 
整系数多项式的集合
  
    
      
        
          Z 
         
        [ 
        X 
        ] 
       
     
    {\displaystyle \mathbb {Z} [X]} 
   
 
  
    
      
        
          
            Z 
           
          
            n 
           
          
            k 
           
         
        [ 
        X 
        ] 
       
     
    {\displaystyle \mathbb {Z} _{n}^{k}[X]} 
   
 
  
    
      
        
          Z 
         
        [ 
        X 
        ] 
        = 
        
          Z 
         
        
          ⋃ 
          
            n 
            ∈ 
            
              
                Z 
               
              
                + 
               
             
            , 
            k 
            ∈ 
            
              
                Z 
               
              
                + 
               
             
           
         
        
          
            Z 
           
          
            n 
           
          
            k 
           
         
        [ 
        X 
        ] 
        . 
       
     
    {\displaystyle \mathbb {Z} [X]=\mathbb {Z} \bigcup _{n\in \mathbb {Z} ^{+},k\in \mathbb {Z} ^{+}}\mathbb {Z} _{n}^{k}[X].} 
   
 而常数多项式没有根。所以,任一代数数必然是某个
  
    
      
        
          
            Z 
           
          
            n 
           
          
            k 
           
         
        [ 
        X 
        ] 
       
     
    {\displaystyle \mathbb {Z} _{n}^{k}[X]} 
   
 
  
    
      
        
          
            
              A 
             
           
          
            n 
           
          
            k 
           
         
       
     
    {\displaystyle {\mathcal {A}}_{n}^{k}} 
   
 
  
    
      
        
          
            
              A 
             
           
          
            n 
           
          
            k 
           
         
       
     
    {\displaystyle {\mathcal {A}}_{n}^{k}} 
   
 
  
    
      
        
          
            A 
           
         
       
     
    {\displaystyle {\mathcal {A}}} 
   
 
  
    
      
        
          
            
              A 
             
           
          
            n 
           
          
            k 
           
         
       
     
    {\displaystyle {\mathcal {A}}_{n}^{k}} 
   
 
  
    
      
        
          
            A 
           
         
        = 
        
          ⋃ 
          
            n 
            ∈ 
            
              
                Z 
               
              
                + 
               
             
            , 
            k 
            ∈ 
            
              
                Z 
               
              
                + 
               
             
           
         
        
          
            
              A 
             
           
          
            n 
           
          
            k 
           
         
        . 
       
     
    {\displaystyle {\mathcal {A}}=\bigcup _{n\in \mathbb {Z} ^{+},k\in \mathbb {Z} ^{+}}{\mathcal {A}}_{n}^{k}.} 
   
 而
  
    
      
        
          
            Z 
           
          
            + 
           
         
        × 
        
          
            Z 
           
          
            + 
           
         
       
     
    {\displaystyle \mathbb {Z} ^{+}\times \mathbb {Z} ^{+}} 
   
 
  
    
      
        
          
            A 
           
         
       
     
    {\displaystyle {\mathcal {A}}} 
   
 
由于代数数的集合
  
    
      
        
          
            A 
           
         
       
     
    {\displaystyle {\mathcal {A}}} 
   
 勒贝格测度 为零。在此意义上,可以说“几乎所有 ”的复数都不是代数数。
给定一个代数数z 
  
    
      
        z 
       
     
    {\displaystyle z} 
   
 
  
    
      
        z 
       
     
    {\displaystyle z} 
   
 极小多项式 。如果极小多项式的次数为
  
    
      
        n 
       
     
    {\displaystyle n} 
   
 
  
    
      
        n 
       
     
    {\displaystyle n} 
   
 有理数 。
所有的代数数都是可计算数 ,因此是可定义数 。
两个代数数的和、差、积与商(约定除数不为零)也是代数数。可以验证,装备了有理数的加法、乘法运算的代数数集合
  
    
      
        
          
            A 
           
         
       
     
    {\displaystyle {\mathcal {A}}} 
   
 域 ,有时也记为
  
    
      
        
          
            
              Q 
             
            ¯ 
           
         
       
     
    {\displaystyle {\overline {\mathbb {Q} }}} 
   
 代数封闭域 。实际上,它是含有有理数域的最小的代数封闭域,称为有理数域的代数闭包 。
任何可以从整数或有理数通过有限次四则运算 和正整数次开方运算得到的数都是代数数。反之则不成立:有些代数数不能用这种方法得出,這些代數數是次数為5次或超過5次的多项式的根。这是伽罗瓦理论 的结果(参见五次方程 和阿贝尔-鲁菲尼定理 )。一个例子是
  
    
      
        
          x 
          
            5 
           
         
        − 
        x 
        − 
        1 
        = 
        0 
         
     
    {\displaystyle x^{5}-x-1=0\,} 
   
 
  
    
      
        1.167303978261418684256 
         
     
    {\displaystyle 1.167303978261418684256\,} 
   
 
代数整数 
  
    
      
        
          A 
         
       
     
    {\displaystyle \mathbb {A} } 
   
 
两个代数整数的和、差与积也是代数整数,这就是说,装备了整数的加法、乘法运算的代数整数集合构成了一个环,因此
  
    
      
        
          A 
         
       
     
    {\displaystyle \mathbb {A} } 
   
 
Artin, Michael , Algebra, Prentice Hall , 1991, ISBN  0-13-004763-5MR 1129886   Ireland, Kenneth; Vosen, Michael, A Classical Introduction to Modern Number Theory, Graduate Texts in Mathematics 84  Second, Berlin, New York: Springer-Verlag , 1990, ISBN  0-387-97329-XMR 1070716    G. H. Hardy  and E. M. Wright  1978, 2000 (with general index) An Introduction to the Theory of Numbers: 5th Edition , Clarendon Press, Oxford UK, ISBN 0-19-853171-0 Lang, Serge , Algebra, Graduate Texts in Mathematics 211 4th, Springer-Verlag, 2004, ISBN  0-387-95385-X  Orestein Ore  1948, 1988, Number Theory and Its History , Dover Publications, Inc. New York, ISBN 0-486-65620-9  (pbk.)
可數集 
自然数  (
  
    
      
        
          N 
         
       
     
    {\displaystyle \mathbb {N} } 
   
 整数  (
  
    
      
        
          Z 
         
       
     
    {\displaystyle \mathbb {Z} } 
   
 有理数  (
  
    
      
        
          Q 
         
       
     
    {\displaystyle \mathbb {Q} } 
   
 規矩數 代數數  (
  
    
      
        
          A 
         
       
     
    {\displaystyle \mathbb {A} } 
   
 周期 可計算數 可定义数 高斯整數  (
  
    
      
        
          Z 
         
        [ 
        i 
        ] 
       
     
    {\displaystyle \mathbb {Z} [i]} 
   
 艾森斯坦整数  合成代數 
可除代數 实数  (
  
    
      
        
          R 
         
       
     
    {\displaystyle \mathbb {R} } 
   
 複數  (
  
    
      
        
          C 
         
       
     
    {\displaystyle \mathbb {C} } 
   
 四元數  (
  
    
      
        
          H 
         
       
     
    {\displaystyle \mathbb {H} } 
   
 八元数  (
  
    
      
        
          O 
         
       
     
    {\displaystyle \mathbb {O} } 
   
  凯莱-迪克森结构 
实数  (
  
    
      
        
          R 
         
       
     
    {\displaystyle \mathbb {R} } 
   
 複數  (
  
    
      
        
          C 
         
       
     
    {\displaystyle \mathbb {C} } 
   
 四元數  (
  
    
      
        
          H 
         
       
     
    {\displaystyle \mathbb {H} } 
   
 八元数  (
  
    
      
        
          O 
         
       
     
    {\displaystyle \mathbb {O} } 
   
 十六元數  (
  
    
      
        
          S 
         
       
     
    {\displaystyle \mathbb {S} } 
   
 三十二元數 六十四元數 一百二十八元數 二百五十六元數……  分裂 其他超複數  其他系統