Edukira joan

Aviva Chomsky

Wikipedia, Entziklopedia askea
Aviva Chomsky

(2016)
Bizitza
JaiotzaBoston, 1957ko apirilaren 20a (68 urte)
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
Familia
AitaNoam Chomsky
AmaCarol Chomsky
Hezkuntza
HeziketaKaliforniako Unibertsitatea Berkeleyn 1982) Artean graduatu
Kaliforniako Unibertsitatea Berkeleyn 1985) Arte-masterra
Kaliforniako Unibertsitatea Berkeleyn 1990) doktoretza
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakhistorialaria, unibertsitateko irakaslea eta aktibista
Enplegatzailea(k)Harvard Unibertsitatea
Bates College  (1990 -  1997)
Salem State University (en) Itzuli  (1997 -
KidetzaAmerican Historical Association (en) Itzuli
Latin American Studies Association (en) Itzuli
World History Association
avivachomsky.com

Aviva Chomsky, Avi Chomsky izenaz ezagunagoa[1] (Boston, AEB, 1957ko apirilaren 20a), aktibista, historialari eta irakaslea da, Latinoamerikako eta Karibeko historian aditua.

Biografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aviva Chomsky Noam Chomsky hizkuntzalariaren eta Carol Chomsky (Schatz jaiotzean) hizkuntzalari eta pedagogoaren alaba zaharrena da.[2] Bere aitona William Chomsky izan zen, Pennsylvaniako Gratz College ikastetxe judu pribatuko irakasle eta hainbat urtetan zuzendaria.[3]

Nerabezarotik ezkerreko mugimenduekin inplikatuta egon zen, hirurogeita hamarreko hamarkadan Cesar Chaves buruzagi sindikalak Mexikoko nekazarien eskubideen alde egindako borrokarekin, hain zuzen. 18 urterekin, unibertsitateko lehen urtean, Avivak merkatu handien ateetan egiten ziren kanpainetan parte hartzen zuen, bezeroek eros ez zitzaten Chavezen sindikatuko kideak lanerako onartzen ez zituzten lur-sailetako barazkiak. Unibertsitateko lehen urte hori amaituta, ikasgelak utzi eta borrokan hasi zen. «Nire kontzientzia-unea izan zen, zentzu askotan; ez nuen etorkizunean zer egin nahi nuen pentsatzen, oraina bizi behar nuen».[4]

1976 eta 1977 artean, Chomskyk United Farm Workers (Nekazarien Batasuna) sindikatuan lan egin zuen. Esperientzia horri egotzi dio Avivak berak aurkitu izana handik aurrera bizitza osoan izan dituen interesak: «gaztelania, langile migratzaileak eta immigrazioa, lanaren historia, gizarte mugimenduak eta lan-antolaketa, multinazionalak eta haien langileak, indar ekonomiko globalen eragina norbanakoengan eta aldaketa sozialen aurreko jendearen antolaketa kolektiboa».[5]

Kaliforniako Unibertsitatean, Berkeleyn, 1982an, lizentziatura lortu zuen gaztelanian eta portugesan; 1985ean, lizentziatura historian; eta 1990ean, historiako doktoretza. Ondoren, Bates Collegen hasi zen irakasten. 1997an, Salem State Collegen historiako irakasle elkartu bihurtu zen, eta Ikasketa Latinoamerikarren Koordinatzaile 1999an. Unibertsitate horretako irakasle titularra da 2002tik.[2]


Chomskyren lehen liburua West Indian Workers and the United Fruit Company in Costa Rica, 1870-1940, (1996) izan zen.[6] Liburuak United Fruit Companyren genesia XIX. mendean azaltzen du, eta, horretarako, enpresa horren sorrera ekarriko zuten bi historia paralelo deskribatzen ditu: batetik, Costa Ricako kostalde atlantikoan 1871tik aurrera izan zen trenbidearen eraikuntzarena eta, bestetik, trenbide horren inguruetako bananondo-landaketena. Liburuak sistema sozioekonomiko berezi baten sorrera ere aztertzen du, trenbidearen eraikuntzan eta bananondo-landaketen ustiapenean beharrean ibili ziren langileen artean —haietako asko jatorri afrikarreko langile jamaikarrak— garatu zena.[7] Liburuak 1997ko Ingalaterra Berriko Latinoamerikako Ikasketen Kontseiluak (New England Council of Latin American Studies) emaniko liburu onenaren saria jaso zuen.[8] Geroago, Chomsky erakunde horretako kide izango zen, eta baita Liburu Onenaren Saria emateko hautaketa-batzordeko buru ere.

2008an Linked labor histories: New England, Colombia, and the making of a global working class argitaratu zuen.[9] Liburu honek XX. mendean zehar kapitalisten eta langileen estrategien konplexutasun izugarria erakusten du, Estatu Batuetako iparraldeko Ingalaterra Berriko kostaldearen eta Kolonbiako Karibeko kostaldearen arteko harreman sakon eta aldakorretan zentratuz. Aviva Chomskyk anbizio handiko kontakizun bat eraikitzen du, ehungintzak lehenik eta ikatzaren industriak gero XX. mendean zehar mugiarazi dituzten milaka langile, inbertsio, lehengai eta produktu manufakturatu mugetan zehar eta oztopo sozial, linguistiko eta kulturalak zeharkatuz.[2]

2007an, etorkinen eskubideen aldeko borrokaren areagotzean, Chomskyk pasioz eta kemenez betetako alegatua idatzi zuen, datu gogorrez, argudio hotzez eta arrazoi eztabaidaezinez betea. George W. Bush-en gobernuak paperik gabeko langileei eta haien familiei jazartzea eta oinarrizko eskubideak kentzea proposatzen zuenean, Chomskyk They Take Our Jobs! : And 20 Other Myths about Immigration (¡Nos quitan nuestros trabajos!  y 20 mitos más sobre la inmigración. - 2010) argitaratu zuen. Liburua immigrazioaren aurkako kanpainaren oinarri diren aurreiritziak, gezurrak eta desitxuratzeak banan-banan aurkeztu, ebaluatu eta suntsitzen dituen manifestua da.[2]

2010ean A history of the Cuban Revolution argitaratu zuen.[10]

2014an Undocumented: How Immigration Became Illegal liburua argitaratu zuen. Bertan, Aviva Chomskyk langile migratzaileen esplotazioaz hitz egin du. Liburuan azaltzen denez, Estatu Batuen immigrazio-politikek mexikarren eta beste langile etorkin batzuen aurkako aurreiritzi sistemikoa bultzatu dute, langile horiei ukatu egiten baitiete historikoki Europako etorkinei herritartasuna lortzeko eman zaien bide bera. Chomskyk paralelismoak ikusten ditu gaur egun indarrean dauden eta migratzaileak kriminalizaten dituzten migrazio-legeen eta komunitate afroestatubatuarra zapaldu duen kasta-sistemaren funtzionamenduetan.[11]

Lanak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Orain arte (25-10-10) Aviva Chomskyren lan bakar batek ere ez du euskarazko itzulpenik izan.

Liburuak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • (Ingelesez) Is Science Enough?  Forty Critical Questions about Climate Justice (Beacon Press, 2022).
  • Central America’s Forgotten History: Revolution, Violence, and the Roots of Migration (Beacon Press, 2021).
  • (Ingelesez) Organizing for Power: Building a Twenty-First Century Labor Movement in Boston, ed. Aviva Chomsky and Steve Striffler (Haymarket Books, 2021).
  • (Ingelesez) Unwanted People, ed. Jorge Majfud.  Biblioteca Javier Coy déstudis nord-americans, Universitat de València, 2019.
  • Chomsky, Aviva; Carr, Barry; Smorkaloff, Pamela Maria (editoreak), The Cuba reader : history, culture, politics, Duke University Press, Durham (Ipar Carolina), 2003, ix + 723 or.., (ISBN 0822331845) edo (ISBN 0822331977) (poltsikoko edizioa), (LCCN 2003-13448), (BNF 40194370)
  • (Ingelesez) “They Take Our Jobs!” And Twenty Other Myths about Immigration. Beacon Press, 2007.  Second expanded edition, 2018.
  • (Ingelesez eta gaztelaniaz) Undocumented: How Immigration Became Illegal.  Beacon Press, 2014/Indocumentados: Como la inmigración se volvió ilegal.  Planeta [Mexico], 2014.
  • (Ingelesez eta portugesez) A History of the Cuban Revolution.  Wiley-Blackwell, 2011.  Second edition 2015/História da revolução Cubana.  Veneta [Brazil], 2015.
  • (Ingelesez) Linked labor histories: New England, Colombia, and the making of a global working class, Duke University Press, Durham (Caroline du Nord), 2008, xiii + 397 or, ISBN 9780822341734 edo ISBN 9780822341901 (poltsiko edizioa), LCCN 2007-43862
  • (Ingelesez eta gaztelaniaz) The People Behind Colombian Coal: Mining, Multinationals and Human Rights/Bajo el manto del carbón: Pueblos y multinacionales en las minas del Cerrejón, Colombia, ed. Aviva Chomsky, Garry Leech and Steve Striffler.  Bogotá: Casa Editorial Pisando Callos, 2007.
  • (Gaztelaniaz) ¡Nos quitan nuestros trabajos!  y 20 mitos más sobre la inmigración. Haymarket Books, 2011/¡Nos quitan nuestros empleos! y 20 mitos más sobre la inmigración. Editorial Ciencias Sociales [Havana], 2012.
  • Chomsky, Aviva; Lauria-Santiago, Aldo (editoreak), ((Ingelesez)) Identity and struggle at the margins of the nation-state: the laboring peoples of Central America and the Hispanic Caribbean, Duke University Press, Durham (Ipar Carolina), 1998, vi + 404 or., (ISBN 0822322021 edo (ISBN 0822322188) (poltsikoko formatua), (LCCN 97-44374)
  • (Ingelesez) West Indian Workers and the United Fruit Company in Costa Rica, 1870-1940, Louisiana State University Press, Baton Rouge, 1996, xiii + 302 or, ISBN 0807119792, LCCN 95-21958, (BNF 37066874)

Kolaborazioak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • “The Many Workers of Capitalism.” In Sharryn Kasmir and Lesley Gill, eds, The Routledge Handbook of the Anthropology of Labor (Routledge, 2022).
  • “A Tangle of Exclusion: Boston’s Black Working Class and the Struggle for Racial and Economic Justice.” In Aviva Chomsky and Steve Striffler, eds., Organizing for Power: Building a Twenty-First Century Labor Movement in Boston (Haymarket, 2021).
  • “Immigrants and Worker Centers in Boston in the Shadow of Trump.” In Organizing for Power.
  • “A Central American Drama in Four Acts,” in Michele López-Stafford Levy, ed., Children from the Other America: A Crisis of Possibility.  Sense Publishers, 2016.
  • “Economic Impact of Migrants,” in Hidden Lives and Human Rights in the United States: Understanding the Controversies and Tragedies of Undocumented Immigration, ed. Lois Lorentzen.  Praeger Press, (ISBN 1440828474) 2014.
  • “Salem as a Global Village,” in National History Day Teacher Resource Book: Internationalizing History, 2013.
  • “North and South: Struggles over Coal in Colombia and Appalachia,” (with Chad Montrie), in Steve Fisher and Barbara Ellen Smith, eds, Transforming Places:  Lessons in Movement-Building from Appalachia.  University of Illinois Press, 2012.
  • “Labor History as World History: Linking Regions over Time,” in Leon Fink, ed., Workers Across the Americas: The Transnational Turn in Labor History.  Oxford University Press, 2011.
  • “The Logic of Displacement:  Afro-Colombians and the War in Colombia,” in Darién Davis, ed., Beyond Slavery: The Multilayered Legacy of Africans in Latin America and the Caribbean. Rowman & Littlefield Publishers, Inc., 2007, pp. 171-198.
  • “Salem as a Global City, 1850-2004,” in Dane Morrison and Nancy Lusignan Schultz, eds., Salem: Place, Myth and Memory.  Northeastern University Press, 2004.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ (Ingelesez) «Avi Chomsky | Salem State University Directory» directory.salemstate.edu (kontsulta data: 2025-10-09).
  2. ↑ a b c d (Ingelesez) «Aviva Chomsky» Alchetron, The Free Social Encyclopedia 2024-09-20 (kontsulta data: 2025-10-10).
  3. ↑ (Ingelesez) «DR. WILLIAM CHOMSKY, 81, HEBREW GRAMMARIAN, DIES» The New York Times 1977-07-22 (kontsulta data: 2025-10-10).
  4. ↑ (Gaztelaniaz) Herrscher, Roberto. (2014-03-29). «La historiadora Aviva Chomsky se mira en el rostro de los migrantes latinos en EE.UU.» El Boomeran(g) (kontsulta data: 2025-10-11).
  5. ↑ (Ingelesez) «Avi Chomsky | Salem State University Directory» directory.salemstate.edu (kontsulta data: 2025-10-09).
  6. ↑ (Ingelesez) Chomsky, Aviva. (1996). West Indian Workers and the United Fruit Company in Costa Rica, 1870-1940. Louisiana State University Press ISBN 978-0-8071-1979-2. (kontsulta data: 2025-10-10).
  7. ↑ (Ingelesez) «Aviva Chomsky» Alchetron, The Free Social Encyclopedia 2024-09-20 (kontsulta data: 2025-10-10).
  8. ↑ (Ingelesez) «Dr. Aviva Chomsky | Jacksonville University in Jacksonville, Fla.» www.ju.edu (kontsulta data: 2025-10-10).
  9. ↑ (Ingelesez) «Linked Labor Histories: New England, Colombia, and the Making of a Global Working Class» www.dukeupress.edu (kontsulta data: 2025-10-12).
  10. ↑ (Ingelesez) Chomsky, Aviva. (2010-11-15). A History of the Cuban Revolution. John Wiley & Sons ISBN 978-1-4051-8774-9. (kontsulta data: 2025-10-10).
  11. ↑ (Gaztelaniaz) «Aviva Chomsky habla de la explotación de los trabajadores migrantes» Democracy Now! 2014-05-30 (kontsulta data: 2025-10-11).

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Aviva_Chomsky&oldid=10430822"(e)tik eskuratuta