Валянціна Герасімаўна Казлоўская

Валянціна Герасімаўна Казлоўская
Асабістыя звесткі
Псеўданімы	Лясная Кветка
Дата нараджэння	1907 ці 19 жніўня 1907(1907-08-19)
Месца нараджэння	Рыга, Ліфляндская губерня, Расійская імперыя або Луні, Люцынскі павет, Віцебская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	1938 ці 31 сакавіка 1938(1938-03-31)
Месца смерці	Менск, СССР
Грамадзянства	Латвія  СССР
Альма-матар	Беларускія настаўніцкія курсы (1927) Беларускі медыцынскі інстытут (1931)
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	паэтка, пісьменніца, перакладчыца, урач, фалькларыстка
Гады творчасці	1923 — 1938
Мова твораў	беларуская

Валянці́на Гера́сімаўна Казло́ўская (у замужжы Шапіра; 19 жніўня 1907, Рыга — 31 сакавіка 1938, Мінск, БССР) — беларуская паэтэса, пісьменніца, перакладчыца, фалькларыстка.

Біяграфія

Нарадзілася 19 жніўня 1907 года ў Рызе, паводле іншых звестак — у вёсцы Луні Люцынскага павета. 3 беларускай сялянскай сям’і, якая мела свой хутар на мяжы з Беларуссю.

Скончыла беларускую сярэднюю школу ў Латвіі. Навучалася ў гімназіях Рыгі, Люцыну, у 1927 г. скончыла Беларускія настаўніцкія курсы ў Дзвінску.

У апошнія школьныя гады Валянціна брала ўдзел у беларускім нацыянальным руху і была сяброўкай арганізацыі, якую пераследвалі латвійскія ўлады за прапаганду сепаратызму і сувязі з камуністамі. Яна пісала вершы па-беларуску і некаторыя з іх былі апублікаваныя ў Рызе.

Дзякуючы спрыянню Янкі Купалы і Кастуся Езавітава ўвосень таго ж года пераехала ў Менск, каб паступіць у інстытут. На момант ад’езду з Латвіі яе бацька, Герасім Іванавіч, даўно памёр. Маці, Юлія Станіславаўна, ужо некалькі гадоў была спаралізаваная і прыкутая да ложка. Галавой сям’і засталася старэйшая сястра Марыя, якая працавала настаўніцай у беларускіх школах у Латгаліі.

Валянціну прынялі ў Беларускі дзяржаўны медыцынскі інстытут, яна ўступіла ў камсамол і стала актыўна працаваць у арганізацыі, бо лічыла гэта працягам той дзейнасці, што яна вяла ў Латвіі. У інстытуце яна пазнаёмілася са сваім будучым мужам Майсеем Шапірам, які паступіў у той жа год. У 1931 годзе скончыла інстытут.

Працавала ў Тураўскай раённай бальніцы, нейкі час жыла з сям’ёю ў Менску. Працавала ў амбулаторыі ваеннага гарадка № 55 у мястэчка Урэчча (цяпер Любанскі раён), дзе служыў яе муж Маісей Шапіра, ваенны лекар. У сям’і гадаваліся два сыны.

Арыштавана 12 снежня 1937 года. Абвінавачвалася ў тым, што завербаваная ў Рызе ў 1927 годзе ў Рызе і прыбыла ў Саюз ССР са шпіёнскімі заданнямі, дзе пад імем «Лясная кветка» збірала і перадавала латвійскай разведцы звесткі. Асуджана 11 сакавіка 1938 года пастановай НКУС СССР і Пракурора СССР за шпіянаж на карысць Латвіі паводле артыкула 68 Крымінальнага кодэкса БССР да вышэйшай меры пакарання. Расстраляная ў Менскай турме 31 сакавіка 1938 года. Асабовая справа № 16427-с захоўваецца ў архіве КДБ Рэспублікі Беларусь. Рэабілітаваная 19 мая 1960 года.

Творчасць

Літаратурную дзейнасць пачала ў 1923 годзе.

Арыгінальныя творы і запісы беларускіх фальклорных твораў публікавала пад уласным прозвішчам і псеўданімам Лясная Кветка.

Друкавалася ў часопісе «Ластаўка» (1923—1924), а таксама ў асобным выданні вучнёўскіх твораў «Ластаўка» (Люцын 1924) і ў альманаху «Першы крок» (Рыга, 1926). Таксама друкавалася ў штомесячніку Дзвінскай беларускай гімназіі «Школьная праца».

Пісала празаічныя творы на фальклорным матэрыяле («У калядны вечар», «Легенды аб Люцынскім замку» і пад.).

Перакладала з латышскай мовы (вершы Я. Райніса, марш латышскіх скаўтаў і пад.).

Асобныя вершы паэткі друкаваліся ў анталогіі беларускай жаночай паэзіі міжваеннага перыяду «Бліскавіцы» (2017).

У 2016 годзе выйшла кніга Валянціны Казлоўскай і Пятра Сакала «Выбраныя творы».

Сям’я

Была ў шлюбе з Майсеем Шапірам. Ягоны бацька, Ізраіль Хаім-Мошэ (Яфімавіч), дыпламаваны інжынер-хімік, да 1918 г. быў саўладальнікам фармацэўтычнай фірмы «Гольдберг і Шапіра». Гольдберг — ягоны стрыечны брат, што лічыўся малодшым кампаньёнам. Галоўная кантора і крама фірмы знаходзіліся ў Мінску. У 1918 г. фірма ўрачыста адсвяткавала сваё сямідзесяцігоддзе й была нацыяналізаваная. Ізраіль Шапіра пасля гэтага і да самай смерці ў 1934 г. працаваў дробным служачым у керамічнай і харчовай вытворчасці ў Менску. Маці Майсея і ягонага на паўтара года маладзейшага брата Барыса, Бэла Іосіфаўна, была настаўніцай рускай мовы. Майсей і Барыс вучыліся ў звычайнай савецкай школе, але ў іх былі й хатнія настаўнікі, з якімі яны вывучалі мовы нямецкую, французскую і іўрыт, а таксама яўрэйскую гісторыю.

Творы

• Выбраныя творы / Пятро Сакол, Валянціна Казлоўская; Мінск: Кнігазбор, 2016, 179 с.

Літаратура

• ШАПІРА-КАЗЛОЎСКАЯ Валянціна Герасімаўна // Рэпрэсаваныя медыцынскія і ветэрынарныя работнікі Беларусі, 1920―1960 : энцыклапедычны даведнік / Леанід Маракоў. — Мінск: Медысонт, 2010. — С. 903. — 1 с. — 1 000 экз. — ISBN 978-985-6887-75-1.

Спасылкі

• На Вікісховішчы пакуль няма медыяфайлаў па тэме, але Вы можаце загрузіць іх