Волма (прыток Свіслачы)
| Волма | |
|---|---|
2.jpg?lang=be) Волма ў сакавіку (заказнік Валмянскі) | |
| Характарыстыка | |
| Даўжыня | 103 км |
| Басейн | 1 150 км² |
| Расход вады | 6,7 м³/с (у вусці) |
| Вадацёк | |
| Выток | |
| • Месцазнаходжанне | в. Юхнаўка |
| • Каардынаты | 53°58′31″ пн. ш. 27°51′40″ у. д.HGЯO |
| Вусце | Свіслач |
| • Месцазнаходжанне | 1 км на ўсход ад в. Светлы Бор |
| • Вышыня | 155 м |
| • Каардынаты | 53°34′44″ пн. ш. 28°18′49″ у. д.HGЯO |
| Ухіл ракі | 0,5 м/км |
| Размяшчэнне | |
| Водная сістэма | Свіслач → Бярэзіна → Дняпро → Чорнае мора |
|
|
|
| Краіна | |
| Рэгіён | Мінская вобласць |
| Раёны | Мінскі раён, Смалявіцкі раён, Чэрвеньскі раён, Пухавіцкі раён |
   |
|
 выток вусце |
|
|
— выток, — вусце |
|
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Во́лма — рака ў Мінскай вобласці Беларусі, левы прыток Свіслачы (басейн Дняпра).
Назва
[правіць | правіць зыходнік]Паводле М. Фасмера, назва ракі Волма роднасная ст.-інд. ūrmís «хваля», авест. varəmi- «хваля», ст.-в.-н. walm «гарачыня», англас. wielm «кіпенне, хваля, цячэнне»[1].
Паводле Э. Мурзаева, назва ад беларускага народнага геаграфічнага тэрміна волма «упадзіна», «паглыбленне», волміна «катлавіна», «вільготная ўпадзіна, якая паросла травой»[2].
Паводле В. Жучкевіча, назва паходзіць ад тэрміна волма «упадзіна ў пойме ракі», «пераўвільготненая прытэрасная паласа»[3].
Паводле У. Тапарова, назва магла б адпавядаць ці прус. Wolmen, ці пруск. Almoyn, літ. almė «гной», almėti, elmėti «сачыцца», «струменіцца», літ. Almajà, Almajas, Elmė і да т. п.[4].
Па іншы бок нёманска-дняпроўскага водападзелу другая Волма, прыток нёманскай Іслачы. Па розныя бакі гэтага водападзелу таксама разнесеныя рэкі з назвамі Уса, Уша, Свіслач.
Гідраграфія
[правіць | правіць зыходнік]Даўжыня ракі складае 103 кіламетры. Вадазбор — 1150 км². Сярэднегадавы расход вады ў вусці — 6,7 м³/с. Сярэдні нахіл воднай паверхні — 0,5 %.
Пачынаецца меліярацыйным каналам каля паўночна-ўсходняй ускраіны вёскі Каралёў Стан Мінскага раёна, цячэ па Мінскім узвышшы і Цэнтральнабярэзінскай раўніне праз Смалявіцкі, Чэрвеньскі і Пухавіцкі раёны. Вусце за 1 кіламетр на ўсход ад вёскі Стары Двор Пухавіцкага раёна. Даліна трапецападобная, шырынёй 0,4—0,6 км, месцамі больш за 3 кіламетры. Схілы спадзістыя і ўмерана стромкія. Пойма на вялікім працягу асушаная і разараная. У верхнім цячэнні зарэгулявана 4 плацінамі.
Асноўныя прытокі: Слоўст (справа), Вожа, Гаць, Ігуменка (злева).
Крыніцы
[правіць | правіць зыходнік]- ↑ Фасмер М.. Этимологический словарь русского языка. Т. 1. Москва, 1986. С. 339.
- ↑ Мурзаев Э. М.. Словарь народных географических терминов. Москва, 1984. С. 126.
- ↑ Жучкевич В. А. Краткий топонимический словарь Белоруссии. Минск, 1974. С. 56.
- ↑ Топоров В. Н. О северо-западнорусском локусе балтийской гидронимии (из цикла «По окраинам Древней Балтии») // Res Balticae. — 1995. — С. 21.
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Волма, рака ў Мінскай вобл. // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 4: Варанецкі — Гальфстрым / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1997. — Т. 4. — С. 265. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 4).
- Ресурсы поверхностных вод СССР. Описание рек и озёр и расчёты основных характеристик их режима. Т. 5. Белоруссия и Верхнее Поднепровье. Ч. 1–2. – Л., 1971.
- Природа Белоруссии: Попул. энцикл. / БелСЭ; Редкол.: И. П. Шамякин (гл. ред.) и др. — Мн.: БелСЭ, 1986. — 599 с., 40 л. ил. (руск.)
- Блакітная кніга Беларусі : Энцыклапедыя / рэдкал.: Н. А. Дзісько і інш. — Мн.: БелЭн, 1994. — 415 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-85700-133-1.