Перайсці да зместу

Крэмніца

Чакае праверкі
З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Крэмніца (значэнні).
Горад
Крэмніца
Kremnica
48°42′16″ пн. ш. 18°55′06″ у. д.HGЯO
Краіна  Славакія
Край Банскабістрыцкі край
Раён Раён Ж'яр-над-Гронам
Гісторыя і геаграфія
Заснаваны 1328
Першае згадванне 1328
Горад з 1328
Плошча 43,13 км²
Вышыня цэнтра 550 м
Водныя аб’екты Kremnický Potok[d]
Часавы пояс UTC+1, летам UTC+2
Насельніцтва
Насельніцтва 5 822 чалавек (2004)
Шчыльнасць 135 чал./км²
Лічбавыя ідэнтыфікатары
Тэлефонны код 045
Паштовы індэкс 967 01
Аўтамабільны код ZH
kremnica.sk (славацк.)
Паказаць/схаваць карты
Крэмніца (Славакія)
Крэмніца
Крэмніца

Крэ́мніца (славацк.: Kremnica, ням.: Kremnitz, венг.: Körmöcbánya, лац.: Cremnicium) — горад у Банскабістрыцкім краі Славакіі. Мае багатую горназдабыўчую і чаканную мінуўшчыну. Падчас Венгерскага каралеўства мела статус вольнага каралеўскага шахцёрскага горада.

Гісторыя

[правіць | правіць зыходнік]

У Сярэднявеччы і Новым часе Крэмніца была адным з галоўных шахцёрскіх гарадоў свету дзякуючы сваім вялізным пакладам залатой руды ў Крэмніцкіх гарах. Першыя звесткі пра падземную здабычу з'яўляюцца ў IX стагоддзі.

Упершыню ўпамінаецца ў пісьмовых крыніцах 17 лістапада 1328 года, калі венгерскі кароль Карл I Роберт надаў Крэмніцбані прывілей вольнага каралеўскага шахцёрскага і чаканнага горада, а таксама заснаваў тут манетны двор, які на працягу свайго існавання чаканіў залатыя і сярэбраныя манеты для розных еўрапейскіх каралеўскіх двароў. Флорыны, а пазней і знакамітыя крэмніцкія дукаты служылі плацёжнымі сродкамі ў міжнародных разлікаў праз сваю надзвычайную чысціню золата, з'яўляючыся таксама ўзорам для ўсіх еўрапейскіх манетных двароў. Крэмніцкі манетны двор стаў адным з найстарэйшых падобных у свеце і адным з нешматлікіх, што не спынілі сваю дзейнасць. У цяперашні час тут выпускаюцца славацкія еўра.

Здабыча руды і чаканка манет прынеслі гораду багацце і славу. За найвялікшую вытворчасць золата ў Венгрыі ў XIV стагоддзі горад атрымаў прыстаўка «залатая» Крэмніца.

У 1331 годзе Крэмніца стала рэзідэнцыяй камерграфа, які курыраваў усе шахты і манетныя двары ў дванаццаці камітатах Венгрыі. Пад канец XIV стагоддзя Крэмніца стала сталіцай шахцёрскіх гарадоў у цэнтральнай Верхняй Венгрыі, у XV стагоддзі стала другім па значнасці венгерскім горадам, пастаянна атрымліваючы новыя прывілеі.

Здабыча золата і вытворчасць манет у Крэмніцы дасягнулі кульмінацыі ў XIV—XV стагоддзях. Як адзін з найістотнейшых цэнтраў пратэстанцкай Рэфармацыі ў краіне, горад уваходзіў у пратэстанцкую «Лігу сямі шахцёрскіх гарадоў» разам з Банска-Белай, Банска-Быстрыцай, Банска-Шцьяўніцай, Любетавай, Нова-Баняй і Пуканцам.

У 1765—1772 гадах у месце быў пастаўлены адзін з апошніх маравых слупоў у габсбургскіх уладаннях.

Пазней золатаздабыча становіцца ўсё даражэйшай з-за таго, што даводзілася капаць усё глыбейшыя і глыбейшыя шахты. Апошняе золата было здабытае ў 1970 годзе, і з таго часу ўсе шахты зачыненыя.

Насельніцтва

[правіць | правіць зыходнік]
Статыстыка насельніцтва (10 гадоў)[1]
Год1994200420142024
Колькасць людзей6581564955134664
Розніца −14,16 % −2,40 % −15,39 %
Статыстыка насельніцтва[1]
Год20232024
Колькасць людзей47554664
Розніца−1,91 %
Маравы слуп Найсвятой Тройцы (1765—1772)

Этнічны склад

[правіць | правіць зыходнік]

Паводле веравызнання

[правіць | правіць зыходнік]

Славутасці

[правіць | правіць зыходнік]
Крэмніцкі гарадскі замак

Партнёрскія гарады

[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. ↑ а б Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne) [om7101rr_obce=AREAS_SK]. Statistical Office of the Slovak Republic (31 сакавіка 2025). Праверана 31 сакавіка 2025.

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Крэмніца&oldid=5025241"