Перайсці да зместу

Сусветная шахматная алімпіяда

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Шахматная лімпіяда 1982.
Шахматная лімпіяда ў Льюзерне (Пенсільванія, ЗША, 1982).

Ша́хматная алімпія́да — штодвухгадовы шахматны турнір між нацыянальнымі зборнымі краін свету, які ладзіцца пад эгідай Міжнароднай шахматнай федэрацыі. Тэрмін «алімпіяда» не мае дачынення да Алімпійскіх гульняў.

Першая Алімпіяда прайшла неафіцыйна. Шахматы не былі ўключаны ў праграму Алімпійскіх гульняў у Парыжы, таму было вырашана зладзіць там жа асобнае шахматнае спаборніцтва. На апошні дзень неафіцыйнай алімпіяды, 20 ліпеня 1924, была створаная ФІДЭ[1].

Першая афіцыйная алімпіяда, арганізаваная ФІДЭ, адбылася ў 1927 у Лондане[2]. Да Другой сусветнай вайны спаборніцтвы праводзіліся нерэгулярна праз розныя прамежкі часу. З 1950 ладзяцца кожны два гады[2].

Паштовая марка ў гонар XVI шахматная алімпіяды.
Паштовая марка ў гонар XVI шахматная алімпіяды.

Браць удзел у алімпіядзе можа кожная шахматная асацыяцыя-ўдзельніца ФІДЭ[2]. Каманда можа складацца з пяці гульцоў: чатырох асноўных і аднаго запаснога[2]. З 1976 каманды гуляюць не ў кругавым турніры, а паводле швейцарскай сістэмы[2].

Алімпіяда падзяляецца на два турніры: адкрыты і жаночы чэмпіянаты. Пераможца адкрытага чэмпіянату атрымлівае пераходны кубак Гемілтана-Расела (англійскага магната Фрэдэрыкам Гемілтана-Расела для алімпіяды 1927). Пераможца жаночага чэмпіянату атрымлівае кубак Веры Менчык (названы ў гонар гэтай першай чэмпіёнкі свету).

Вынікі (адкрыты чэмпіянат)

[правіць | правіць зыходнік]
Рок Турнір Гаспадары Золата Срэбра Бронза
1924 I неафіцыйная алімпіяда
шахматная алімпіяда (індывідуальная)
Францыя Парыж, Францыя  Чэхаславакія 31  Венгрыя 30  Швейцарыя 29
1926 II неафіцыйная алімпіяда
камандны турнір
(у межах саміту ФІДЭ)
Венгрыя Будапешт, Венгрыя  Венгрыя 9  Каралеўства Югаславія 8  Румынія 5
1927 I шахматная алімпіяда Вялікабрытанія Лёндан, Вялікабрытанія  Венгрыя 40  Данія 38½  Вялікабрытанія 36½
1928 II шахматная алімпіяда Нідэрланды Гаага, Нідэрланды  Венгрыя 44  ЗША 39½  Польшча 37
1930 III шахматная алімпіяда Германія Гамбург, Германія  Польшча 48½  Венгрыя 47  Германія 44½
1931 IV шахматная алімпіяда Чэхаславакія Прага, Чэхаславакія  ЗША 48  Польшча 47  Чэхаславакія 46½
1933 V шахматная алімпіяда Вялікабрытанія Фолстан, Вялікабрытанія  ЗША 39  Чэхаславакія 37½  Швецыя 34
1935 VI шахматная алімпіяда Польская Народная Рэспубліка Варшава, Польшча  ЗША 54  Швецыя 52½  Польшча 52
1936 III неафіцыйная алімпіяда
неафіцыйная алімпіяда не пад эгідай ФІДЭ
Германія Мюнхен, Германія  Венгрыя 110½  Польшча 108  Германія 106½
1937 VII шахматная алімпіяда Швецыя Стакгольм, Швецыя  ЗША 54½  Венгрыя 48½  Польшча 47
1939 VIII шахматная алімпіяда Аргенціна Буэнас-Айрэс, Аргенціна  Германія 36  Польшча 35½  Эстонія 33½
1950 IX шахматная алімпіяда Сацыялістычная Федэратыўная Рэспубліка Югаславія Дуброўнік, Югаславія  Югаславія 45½  Аргенціна 43½  ФРГ 40½
1952 X шахматная алімпіяда Фінляндыя Хельсінкі, Фінляндыя  СССР 21  Аргенціна 19½  Югаславія 19
1954 XI шахматная алімпіяда Нідэрланды Амстэрдам, Нідэрланды  СССР 34  Аргенціна 27  Югаславія 26½
1956 XII шахматная алімпіяда Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік Масква, СССР  СССР 31  Югаславія 26½  Венгрыя 26½
1958 XIII шахматная алімпіяда Германія Мюнхен, Заходняя Германія  СССР 34½  Югаславія 29  Аргенціна 25½
1960 XIV шахматная алімпіяда Германская Дэмакратычная Рэспубліка Лейпцыг, Усходняя Германія  СССР 34  ЗША 29  Югаславія 27
1962 XV шахматная алімпіяда Балгарыя Варна, Балгарыя  СССР 31½  Югаславія 28  Аргенціна 26
1964 XVI шахматная алімпіяда Ізраіль Тэль-Авіў, Ізраіль  СССР 36½  Югаславія 32  ФРГ 30½
1966 XVII шахматная алімпіяда Куба Гавана, Куба  СССР 39½  ЗША 34½  Венгрыя 33½
1968 XVIII шахматная алімпіяда Швейцарыя Лугана, Швейцарыя  СССР 39½  Югаславія 31  Балгарыя 30
1970 XIX шахматная алімпіяда Германія Зіген, Заходняя Германія  СССР 27½  Венгрыя 26½  Югаславія 26
1972 XX шахматная алімпіяда Сацыялістычная Федэратыўная Рэспубліка Югаславія Скоп’е, Югаславія  СССР 42  Венгрыя 40½  Югаславія 38
1974 XXI шахматная алімпіяда Францыя Ніца, Францыя  СССР 46  Югаславія 37½  ЗША 36½
1976 XXII шахматная алімпіяда * Ізраіль Хайфа, Ізраіль  ЗША 37  Нідэрланды 36½  Вялікабрытанія 35½
1976 Шахматная проціалімпіяда Лівія Трыпалі, Лівія  Сальвадор 38½  Туніс 36  Пакістан 34½
1978 XXIII шахматная алімпіяда Аргенціна Буэнас-Айрэс, Аргенціна  Венгрыя 37  СССР 36  ЗША 35
1980 XXIV шахматная алімпіяда Мальта Валета, Мальта  СССР 39  Венгрыя 39  Югаславія 35
1982 XXV шахматная алімпіяда Швейцарыя Люцэрн, Швейцарыя  СССР 42½  Чэхаславакія 36  ЗША 35
1984 XXVI шахматная алімпіяда Грэцыя Салонікі, Грэцыя  СССР 41  Вялікабрытанія 37  ЗША 35
1986 XXVII шахматная алімпіяда Аб’яднаныя Арабскія Эміраты Дубай, Аб’яднаныя Арабскія Эміраты  СССР 40  Вялікабрытанія 39  ЗША 38
1988 XXVIII шахматная алімпіяда Грэцыя Салонікі, Грэцыя  СССР 40½  Вялікабрытанія 34½  Нідэрланды 34½
1990 XXIX шахматная алімпіяда Сацыялістычная Федэратыўная Рэспубліка Югаславія Нові Сад, Югаславія  СССР 39  ЗША 35½  Вялікабрытанія 35½
1992 XXX шахматная алімпіяда Філіпіны Маніла, Філіпіны  Расія 39  Узбекістан 35  Арменія 34½
1994 XXXI шахматная алімпіяда Расія Масква, Расія  Расія 37½  Боснія і Герцагавіна 35  Расія 34½
1996 XXXII шахматная алімпіяда Арменія Ерэван, Арменія  Расія 38½  Украіна 35  ЗША 34
1998 XXXIII шахматная алімпіяда Расія Эліста, Расія  Расія 35½  ЗША 34½  Украіна 32½
2000 XXXIV шахматная алімпіяда Турцыя Стамбул, Турцыя  Расія 38  Германія 37  Украіна 35½
2002 XXXV шахматная алімпіяда Славенія Блед, Славенія  Расія 38½  Венгрыя 37½  Арменія 35
2004 XXXVI шахматная алімпіяда Іспанія Кальвія, Іспанія  Украіна 39½  Расія 36½  Арменія 36½
2006 XXXVII шахматная алімпіяда Італія Турын, Італія  Арменія 36  Кітай 34  ЗША 33
2008 XXXVIII шахматная алімпіяда Германія Дрэздэн, Германія  Арменія 19  Ізраіль 18  ЗША 17
2010 XXXIX шахматная алімпіяда Расія Ханты-Мансійск, Расія  Украіна 19  Расія 18  Ізраіль 17
2012 XL шахматная алімпіяда Турцыя Стамбул, Турцыя  Арменія 19  Расія 19  Украіна 18
2014 XLI шахматная алімпіяда Нарвегія Тромсё, Нарвегія  Кітай 19  Венгрыя 17  Індыя 17
2016 XLII шахматная алімпіяда Азербайджан Баку, Азербайджан  ЗША 20  Украіна 20  Расія 18
2018 XLIII шахматная алімпіяда Грузія Батумі, Грузія  Кітай 18  ЗША 18  Расія 18
2022 XLIV шахматная алімпіяда Чэнаі, Сцяг Індыі Індыя Сцяг Узбекістана Узбекістан 19 Сцяг Арменіі Арменія 19 Сцяг Індыі Індыя 18
2024 XLV шахшатная алімпіяда Будапешт, Сцяг Венгрыі Венгрыя Сцяг Індыі Індыя 21 Сцяг ЗША ЗША 17 Сцяг Узбекістана Узбекістан 17

* У 1976 СССР ды іншыя камуністычныя дзяржавы не ўдзельнічалі з палітычных прычын.

  • З 2008 для размеркавання месцаў улічваюцца балы, набраныя ў матчы, а не на дошках. За перамогу налічваюцца 2 балы, за нічыю — 1 бал, за паразу — 0 (такім чынам, перамогі 4:0 і 2,5:1,5 даюць аднолькавую колькасць балаў).

Рэйтынг зборных

[правіць | правіць зыходнік]

У табліцы прыведзены рэйтынгі каманд адкрытага турніру паводле колькасці заваяваных на алімпіядах медалёў, не ўлічваючы неафіцыйныя алімпіяды. Месцы размеркаваны паводле колькасці першых месцаў, у выпадку роўнасці — паводле колькасці другіх месцаў і г.д.

Месца Краіна 1-е месца 2-е месца 3-е месца Агулам
1  СССР 18 1 0 19
2  ЗША 6 6 8 20
3  Расія 6 3 3 12
4  Венгрыя 3 7 2 12
5  Арменія 3 0 3 6
6  Украіна 2 2 3 7
7  Кітай 2 1 0 3
8  Югаславія 1 6 6 13
9  Польшча 1 2 3 6
10  Германія* 1 1 3 5
11  Вялікабрытанія 0 3 3 6
12  Аргенціна 0 3 2 5
13  Чэхаславакія 0 2 1 3
14  Нідэрланды 0 1 1 2
 Швецыя 0 1 1 2
 Ізраіль 0 1 1 2
17  Боснія і Герцагавіна 0 1 0 1
 Данія 0 1 0 1
 Узбекістан 0 1 0 1
20  Балгарыя 0 0 1 1
 Эстонія 0 0 1 1
 Індыя 0 0 1 1

* Разам з Заходняй Германіяй.

Жаночая шахматная алімпіяда

[правіць | правіць зыходнік]
Рок Турнір Гаспадары Золата Срэбра Бронза
1957 1 ЭммэнСцяг Нідэрландаў Нідэрланды Сцяг СССР СССР 10½ Сцяг Румыніі Румынія 10½ Сцяг ГДР ГДР 10
1963 2 СплітСцяг Югаславіі Югаславія Сцяг СССР СССР 25 Сцяг Югаславіі Югаславія 24½ Сцяг ГДР ГДР 21
1966 3 ОбэрхауэенСцяг Германіі Германія Сцяг СССР СССР 22 Сцяг Румыніі Румынія 20½ Сцяг ГДР ГДР 17
1969 4 ЛюблінСцяг Польшчы Польшча Сцяг СССР СССР 26 Сцяг Венгрыі Венгрыя 20½ Чэхаславакія 19
1972 5 - XX Скоп'еСцяг Югаславіі Югаславія Сцяг СССР СССР 11½ Сцяг Румыніі Румынія Сцяг Венгрыі Венгрыя 8
1974 6 МедельінСцяг Калумбіі Калумбія Сцяг СССР СССР 13½ Сцяг Румыніі Румынія 13½ Сцяг Балгарыі Балгарыя 13
1976 7 - XXII ХайфаСцяг Ізраіля Ізраіль Сцяг Ізраіля Ізраіль 17 Сцяг Вялікабрытаніі Вялікабрытанія 11½ Сцяг Іспаніі Іспанія 11½
1978 8 - XXIII Буэнас-АйрэсСцяг Аргенціны Аргенціна Сцяг СССР СССР16 Сцяг Венгрыі Венгрыя11 Сцяг Германіі Германія 11
1980 9 - XXIV ВалетаСцяг Мальты Мальта Сцяг СССР СССР 32½ Сцяг Венгрыі Венгрыя 32 Сцяг Польшчы Польшча 26½
1982 10 - XXV Люцэрн Швейцарыя Сцяг СССР СССР 33 Сцяг Румыніі Румынія 30 Сцяг Венгрыі Венгрыя 26
1984 11 - XXVI СалонікіСцяг Грэцыі Грэцыя Сцяг СССР СССР 32 Сцяг Балгарыі Балгарыя 27½ Сцяг Румыніі Румынія 27
1986 12 - XXVII Дубай Аб'яднаныя Арабскія Эміраты Сцяг СССР СССР 33½ Сцяг Венгрыі Венгрыя 29 Сцяг Румыніі Румынія 28
1988 13 - XXVIII СалонікіСцяг Грэцыі Грэцыя Сцяг Венгрыі Венгрыя 33 Сцяг СССР СССР 32½ Сцяг Югаславіі Югаславія 28
1990 14 - XXIX Нові СадСцяг Югаславіі Югаславія Сцяг Венгрыі Венгрыя 35 Сцяг СССР СССР 35 Сцяг Кітая Кітай 29
1992 15 - XXX Сцяг Філіпін Філіпіны Сцяг Грузіі Грузія 30½ Сцяг Украіны Украіна 29 Сцяг Кітая Кітай 28½
1994 16 - XXXI МаскваСцяг Расіі Расія Сцяг Грузіі Грузія 32 Сцяг Венгрыі Венгрыя 31 Сцяг Кітая Кітай 27
1996 17 -XXXII ЕрэванСцяг Арменіі Арменія Сцяг Грузіі Грузія 30 Сцяг Кітая Кітай 28½ Сцяг Расіі Расія 28½
1998 18 - XXXIII ЭлістаСцяг Расіі Расія Сцяг Кітая Кітай 29 Сцяг Расіі Расія 27 Сцяг Грузіі Грузія 27
2000 19 - XXXIV СтамбулСцяг Турцыі Турцыя Сцяг Кітая Кітай 32 Сцяг Грузіі Грузія 31 Сцяг Расіі Расія 28½
2002 20 - XXXV Блед Сцяг Славеніі Славенія Сцяг Кітая Кітай 29½ Сцяг Расіі Расія 29 Сцяг Польшчы Польшча 28
2004 21 - XXXVI Кальвія Сцяг Іспаніі Іспанія Сцяг Кітая Кітай 31 Сцяг ЗША ЗША 28 Сцяг Расіі Расія 27½
2006 22 - XXXVII Турын Сцяг Італіі Італія Сцяг Украіны Украіна 29½ Сцяг Расіі Расія 28 Сцяг Кітая Кітай27½
2008 23 - XXXVIII Дрэздэн Сцяг Германіі Германія Сцяг Грузіі Грузія 18 Сцяг Украіны Украіна 18 Сцяг ЗША ЗША 17
2010 24 - XXXIX Ханты-Мансійск Сцяг Расіі Расія Сцяг Расіі Расія 22 Сцяг Кітая Кітай 18 Сцяг Грузіі Грузія16
2012 25 - XL Стамбул Сцяг Турцыі Турцыя Сцяг Расіі Расія 19 Сцяг Кітая Кітай 19 Сцяг Украіны Украіна 18
2014 26 -XLI Тромсё Сцяг Нарвегіі Нарвегія Сцяг Расіі Расія 20 Сцяг Кітая Кітай 18 Сцяг Украіны Украіна 18
2016 27 - XLII Баку Сцяг Азербайджана Азербайджан Сцяг Кітая Кітай 20 Сцяг Польшчы Польшча 17 Сцяг Украіны Украіна 17
2018 28 - XLIII Батумі Сцяг Грузіі Грузія Сцяг Кітая Кітай 18 Сцяг Украіны Украіна 18 Сцяг Грузіі Грузія 17
2022 29 - XLIV Чэнаі Сцяг Індыі Індыя Сцяг Украіны Украіна 18 Сцяг Грузіі Грузія 18 Сцяг Індыі Індыя 17
2024 30 - XLV Будапешт Сцяг Венгрыі Венгрыя Сцяг Індыі Індыя 19 Сцяг Казахстана Казахстан 18 Сцяг ЗША ЗША 17

Шахматная Алімпіяда ліставаннем

[правіць | правіць зыходнік]
Гады Турніҏ Золата Срэбра Бронза
1949-1952 I Сцяг Венгрыі Венгрыя 25 Чэхаславакія 20 Сцяг Швецыі Швецыя 19½ [3]
1952-1955 II Чэхаславакія 27½ Сцяг Швецыі Швецыя 27½ Сцяг Германіі Германія 27 [4]
1958-1961 III Сцяг СССР СССР 35½ Сцяг Венгрыі Венгрыя 32½ Сцяг Югаславіі Югаславія 32 [5]
1962-1964 IV Сцяг СССР СССР 36 Сцяг ГДР ГДР 28½ Сцяг Швецыі Швецыя 27½ [6]
1965-1968 V Чэхаславакія 31½ Сцяг СССР СССР 30 Сцяг Германіі Германія 29½ [7]
1968-1972 VI Сцяг СССР СССР 38 Чэхаславакія 28½ Сцяг ГДР ГДР 25½ [8]
1972-1976 VII Сцяг СССР СССР 35½ Сцяг Балгарыі Балгарыя 30 Сцяг Вялікабрытаніі Вялікабрытанія 29½ [9]
1977-1982 VIII Сцяг СССР СССР 46½ Сцяг Венгрыі Венгрыя 44 Сцяг Вялікабрытаніі Вялікабрытанія 41½ [10]
1982-1987 IX Сцяг Вялікабрытаніі Вялікабрытанія 33½ Сцяг Германіі Германія 30 Сцяг СССР СССР 27 [11]
1987-1995 X Сцяг СССР СССР 34 Англія 33½ Сцяг ГДР ГДР 33½ [12]
1992-1999 XI Чэхаславакія 45½
Сцяг Германіі Германія 45½
Сцяг Канады Канада 40
Шатляндыя 40
[13]
1998-2004 XII Сцяг Германіі Германія 47½ Сцяг Літвы Літва 42½ Сцяг Латвіі Латвія 42½ [14]
2004-2009 XIII Сцяг Германіі Германія 35 Сцяг Чэхіі Чэхія 34½ Сцяг Польшчы Польшча 32 [15]
2002-2006 XIV Сцяг Германіі Германія 45½ Сцяг Літвы Літва 39½ Сцяг ЗША ЗША 36 [16]
2006-2009 XV Сцяг Нарвегіі Нарвегія 48 Сцяг Германіі Германія 47 Сцяг Нідэрландаў Нідэрланды 46½ [17]
2010-2016 XVI Сцяг Чэхіі Чэхія 33½ Сцяг Германіі Германія 28½ Сцяг Францыі Францыя 26½ [18]
2009-2012 XVII Сцяг Германіі Германія 44½ Сцяг Іспаніі Іспанія 43½ Сцяг Італіі Італія 39½ [19]
2012-2016 XVIII Сцяг Германіі Германія 41½ Сцяг Славеніі Славенія 41 Сцяг Іспаніі Іспанія 39 [20]
2016-2021 XIX Сцяг Балгарыі Балгарыя 27 Сцяг Германіі Германія 26½ Сцяг Чэхіі Чэхія 26½
Сцяг Польшчы Польшча 26½
[21]
2016-2019 XX Сцяг Германіі Германія 39½ Сцяг Расіі Расія 39½ Сцяг Іспаніі Іспанія 39 [22]
2020-2023 XXI Сцяг Германіі Германія 38 Сцяг Люксембурга Люксембург 37 Сцяг ЗША ЗША 37 [23]

Вонкавыя спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]