Тэорыя рацыянальнага выбару
Тэорыя рацыянальнага выбару (англ.: Rational Choice Theory, скарочана RCT) — міждысцыплінарны падыход, які выкарыстоўваецца ў эканоміцы, сацыялогіі, паліталогіі і іншых грамадскіх навуках для тлумачэння паводзін індывідаў, зыходзячы з меркавання, што людзі дзейнічаюць рацыянальна, імкнучыся максімізаваць уласную карысць або карыснасць.
Асноўныя прынцыпы
[правіць | правіць зыходнік]- Асоба дзейнічае рацыянальна — выбірае сярод даступных варыянтаў той, які прыносіць ёй максімальную карысць.
- Мэты і перавагі індывіда з’яўляюцца зададзенымі і пастаяннымі.
- Індывід валодае дастатковай інфармацыяй і здольнасцю для ацэнкі альтэрнатыў.
- Паводзіны індывіда з’яўляюцца вынікам узважанага аналізу выдаткаў і выгод.
Выкарыстанне
[правіць | правіць зыходнік]- У эканоміцы тэорыя выкарыстоўваецца для тлумачэння спажывецкага выбару, прыняцця фінансавых рашэнняў, інвестыцый і г.д.
- У паліталогіі — для аналізу галасавання, паводзін выбаршчыкаў і дзейнасці палітыкаў.
- У сацыялогіі — для інтэрпрэтацыі сацыяльных з’яў праз прызму індывідуальных матываў.
Крытыка
[правіць | правіць зыходнік]- Абмежаванасць мадэлі чалавека як рацыянальнага суб’екта.
- Ігнараванне эмоцый, звычак, сацыяльных нормаў і культурных уплываў.
- Многія паводзіны людзей супярэчаць прынцыпам рацыянальнасці (што паказана ў паводзінскай эканоміцы).
Звязаныя паняцці
[правіць | правіць зыходнік]Гл. таксама
[правіць | правіць зыходнік]Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Rational Choice Theory: What It Is in Economics, With Examples
- Rationality and Utility — Stanford Encyclopedia of Philosophy
- Expert Insights on Rational Choice Theory
- Levin, Jonathan; Milgrom, Paul. Introduction to Choice Theory. September 2004. Спампаваць PDF
