ស៊ែប៊ី

សាធារណរដ្ឋស៊ែប៊ី

Република Србија Republika Srbija (ស៊ែប៊ី)
ទង់ជាតិ វរលញ្ឆករ
ភ្លេងជាតិ Боже правде Bože pravde "(ព្រះយុត្តិធម៌")
ទីតាំងប្រទេសស៊ែប៊ី (ក្រហម) នៅទ្វីបអឺរ៉ុប ឆ្នូតក្រហមជាប្រទេសកូសូវ៉ូដែលស៊ែប៊ីទាមទារជាទឹកដីរបស់ខ្លួន
រដ្ឋធានី និង ទីក្រុងធំបំផុត	ប៊ែលក្រាដ 44°48′N 20°28′E
ភាសាផ្លូវការ	ស៊ែប៊ី
ក្រុមជនជាតិ (ឆ្នាំ ២០២២)	៨០.៦% ស៊ែប៊ី ២.៨% ហុងគ្រី ២.៣% បូស្នី ២% រ៉មស៍ ៥.៤% ជនជាតិផ្សេងៗទៀត ៦.៩% មិនប្រកាស/មិនឱ្យចម្លើយ
សាសនា (ឆ្នាំ ២០២២)	៨៦.៦% គ្រិស្តសាសនា ៨១.១% អូស្សូដក់ ៣.៩% កាតូលិក ១.៧% និកាយគ្រិស្តផ្សេងទៀត ៤.២% ឥស្លាមសាសនា ១.១% គ្មានជំនឿសាសនា ៧.៩% មិនប្រកាស/មិនឱ្យចម្លើយ
រដ្ឋាភិបាល	ឯកត្តរដ្ឋ សាធារណរដ្ឋសភានិយម
- ប្រធានាធិបតី	អាឡិចសាន់ដឺ វូឈីក
- នាយករដ្ឋមន្ត្រី	យូរ៉ូ ម៉ាស៊ុត
- ប្រធានរដ្ឋសភា	អាណា ប៊្រែណាប៊ិជ
នីតិបញ្ញត្តិ	រដ្ឋសភា
ប្រវត្តិសាស្ត្រ
- ក្សត្របុរី	៧៨០
- ព្រះរាជាណាចក្រ	១២១៧
- ចក្រភព	១៣៤៦
- ក្រោមអំណាចអូតូម៉ង់	១៤៥៩–១៨០៤
- បដិវត្តន៍ស៊ែប៊ី	១៨០៤
- ទទួលស្គាល់ឯករាជ្យភាព	១៨៧៨
- ព្រះរាជាណាចក្រទីពីរ	១៨៨២
- យូហ្គោស្លាវី	១៩១៨
- ស៊ែប៊ី និងម៉ុងតេណេគ្រោ	១៩៩២
- ឯករាជ្យភាពត្រូវបានស្ដារ	២០០៦
ក្រឡាផ្ទៃ
- ផ្ទៃសរុប	៨៨,៤៩៩ គ.ម២   (ទី១១១)
- មិនរាប់កូសូវ៉ូ	៧៧,៥៨៩ គ.ម២
ប្រជាជន
- ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២៥)	៦,៥៦៧,៧៨៣ (មិនរាប់កូសូវ៉ូ) (ទី១០៧)
- ជំរឿន (ឆ្នាំ ២០២២)	៦,៦៤៧,០០៣ (មិនរាប់កូសូវ៉ូ)
- ដង់ស៊ីតេ	​​៨៥ នាក់/គ.ម២   (ទី១២៧)
GDP (PPP)	ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២៥)
- សរុប	២១៦.២២ ពាន់លានដុល្លារ (ទី៧៨)
- ក្នុងម្នាក់	៣៣,១១៥ ដុល្លារ (ទី៦៥)
GDP (ចារឹក)	ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២៥)
- សរុប	៩២.៥៥ ពាន់លានដុល្លារ (ទី៧៩)
- ក្នុងម្នាក់	១៤,១៧៥ ដុល្លារ (ទី៧៥)
ជីនី (២០២៤)	៣១.៩ មធ្យម
HDI (២០២៣)	០.៨៣៣ ខ្ពស់ណាស់ · ទី៦២
រូបិយវត្ថុ	ឌីណាស៊ែប៊ី (RSD)
ល្វែងម៉ោង	UTC+១ (CET)
- រដូវក្តៅ (DST)	UTC+២ (CEST)
កូដហៅទូរស័ព្ទ	+៣៨១
កូដ ISO 3166	RS
ដែនកម្រិតខ្ពស់	.rs .срб

ប្រទេសសែប៊ី ដោយមានឈ្មោះផ្លូវការថា សាធារណរដ្ឋសែប៊ី គឺជាប្រទេសមួយស្ថិតនៅប៉ែកអាគ្នេយ៍ និងកណ្ដាលនៃទ្វីបអឺរ៉ុប។ ដោយមានទីតាំងភូមិសាស្ត្រនៅក្នុងតំបន់បាល់កង់ ស៊ែប៊ីមានព្រំប្រទល់ជាប់ជាមួយនឹងប្រទេសហុងគ្រីនៅភាគជើង ប្រទេសរូម៉ានីនៅភាគឦសាន ប្រទេសប៊ុលហ្ការីនៅភាគអាគ្នេយ៍ ម៉ាសេដ្វានខាងជើងនៅភាគត្បូង ប្រទេសក្រូអាតនៅភាគពាយព្យ ប្រទេសបូស្នី-អ៊ែរសេកូវីននៅភាគលិច និងម៉ុងតេណេគ្រោនៅភាគនិរតី។ប្រទេសសែប៊ីក៏បានអះអាងដែរថាខ្លួបមានព្រំប្រទល់ជាប់ជាមួយប្រទេសអាល់បានីតាមរយៈទឹកដីកូសូវ៉ូដែលសព្វថ្ងៃកំពុងជាប់ក្នុងជម្លោះជាមួយស៊ែប៊ី។ ដោយមិនរាប់បញ្ចូលកូសូវ៉ូ សែប៊ីមានប្រជាជនរស់នៅប្រមាណ ៦.៦ លាននាក់។ រដ្ឋធានីរបស់សែប៊ីគឺទីក្រុងប៊ែលក្រាដ ហើយក៏ត្រូវជាទីក្រុងធំបំផុតក្នុងប្រទេសផងដែរ។

ទឹកដីប្រទេសស៊ែប៊ីបច្ចុប្បន្នត្រូវបានមនុស្សចូលមកតាំងទីលំនៅដំបូងតាំងពីយុគសម័យថ្មបំបែកមកម៉្លេះ មុនពេលកុលសម្ព័ន្ធស្លាវផ្លាស់ទីចូលមកនៅក្នុងសតវត្សរ៍ទី៦។ រដ្ឋតូចៗមួយចំនួនបានលេចខ្លួនឡើងនៅដើមមជ្ឈិមសម័យ ហើយនាពេលនោះត្រូវបានគេចាត់ទុកថាសុង្ករដ្ឋក្រោមអាណាចក្រធំៗនៅជុំវិញដូចជា ប៊ីហ្សង់តាំង ហ្វ្រង់ស៍ និងហុងគ្រីជាដើម។ ព្រះរាជាណាចក្រសែប៊ីត្រូវបានទទួលស្គាល់ពីសំណាក់ប៉ាប និងកុងស្តង់ទីណូប្ល៍នៅក្នុងឆ្នាំ១២១៧ ហើយបានពង្រីកទឹកដីដល់ចំណុចកំពូលក្នុងនាមចក្រភពស៊ែប៊ីក្នុងឆ្នាំ១៣៤៦។ មកត្រឹមពាក់កណ្ដាលសតវត្សរ៍ទី១៦ ចក្រភពអូតូម៉ង់បានកាត់យកទឹកដីទាំងមូលរបស់ប្រទេសសែប៊ីសព្វថ្ងៃ ប៉ុន្តែរបបគ្រប់គ្រងរបស់អូតូម៉ង់នៅស៊ែប៊ីត្រូវបានរំខានម្តងម្កាលដោយអាណាចក្រហាបស្បួក ហើយមកត្រឹមចុងសតវត្សរ៍ទី១៧ ហាបស្បួកក៏បានវាតទីចូលដល់ទឹកដីសែប៊ីកណ្តាលដោយបានរក្សាអំណាចកាន់កាប់នៅត្រឹមតំបន់វ៉ូយវ៉ូឌីណា។ នៅដើមសតវត្សរ៍ទី១៩ បដិវត្តន៍សែប៊ីបានបង្កើតរដ្ឋជាតិស៊ែប៊ីឡើងនៅក្នុងតំបន់បាល់កង់ ហើយក៏បានបន្តពង្រីកទឹកដីបន្ថែម។ នៅក្នុងឆ្នាំ១៩១៨ បន្ទាប់ពីបញ្ចប់សង្គ្រាមលោកលើកទី១ ព្រះរាជាណាចក្រសែប៊ីបានបង្រួបបង្រួមជាមួយអតីតទឹកដីហាបស្បួកនៅវ៉ូយវ៉ូឌីណា ហើយក្រោយបន្តិចមកក៏បានបង្រួមបន្តជាមួយប្រជាជាតិស្លាវដទៃទៀតនៅក្នុងតំបន់បង្កើតបានជាយូហ្គោស្លាវី ដែលមានអត្ថិភាពរហូតដល់ទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៩០ នៅពេលដែលសង្គ្រាមយូហ្គោស្លាវីផ្ទុះឡើង។ បន្ទាប់ពីយូហ្គោស្លាវីបានបែកបាក់ ប្រទេសស៊ែប៊ីក៏បានទៅចងសហភាពជាមួយប្រទេសម៉ុងតេណេគ្រោ មុនពេលត្រូវបានរំលាយដោយសន្តិវិធីនៅក្នុងឆ្នាំ២០០៦ ដែលនាំឱ្យស៊ែប៊ីស្ដារឯករាជ្យភាពខ្លួនក្នុងនាមជារដ្ឋអធិបតេយ្យតែមួយឡើងវិញ។ នៅក្នុងឆ្នាំ២០០៨ តំណាងរាស្ត្រនៃសភាកូសូវ៉ូបានប្រកាសកូសូវ៉ូជារដ្ឋឯករាជ្យដោយឯកតោភាគី ដោយទទួលបាននូវប្រតិកម្មចម្រុះពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ខណៈស៊ែប៊ីនៅបន្តទាមទារកូសូវ៉ូជាផ្នែកមួយនៃទឹកដីអធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួនរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។

ស៊ែប៊ីគឺជាប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ និងប្រព័ន្ធសុខាភិបាលសកល បូករួមទាំងប្រព័ន្ធអប់រំបឋមសិក្សា និងមធ្យមសិក្សាឥតគិតថ្លៃដល់ប្រជាពលរដ្ឋរបស់ខ្លួន។ សព្វថ្ងៃ ស៊ែប៊ីជាឯកត្តរដ្ឋ សាធារណរដ្ឋអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញនិយមសភា និងជារដ្ឋសមាជិកមួយក្នុងអង្គការសហប្រជាជាតិ ក្រុមប្រឹក្សាអឺរ៉ុប អង្គការសន្តិសុខ និងសហប្រតិបត្តិការអឺរ៉ុប ភាពជាដៃគូដើម្បីសន្តិភាព អង្គការសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចសមុទ្រខ្មៅ កិច្ចព្រមពៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីអឺរ៉ុបកណ្ដាល ហើយកំពុងតែបោះជំហានចូលជាសមាជិកនៃអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក។ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៤ មក ប្រទេសស៊ែប៊ីបានកំពុងចរចាចូលជារដ្ឋសមាជិកនៃសហភាពអឺរ៉ុប ហើយអាចក្លាយជាសមាជិកនៃសហភាពមួយនេះនៅឆ្នាំ២០៣០។ ស៊ែប៊ីបច្ចុប្បន្នគឺប្រកាន់ខ្ជាប់ជាផ្លូវការនូវគោលនយោបាយអព្យាក្រឹតភាពយោធា។

ប្រវត្តិសាស្ត្រ

អត្ថបទដើម: ប្រវត្តិសាស្ត្រស៊ែប៊ី