OpenAI

OpenAI
ტიპი	კერძო კომპანია
პროდუქცია	GPT-1; GPT-2; GPT-3; GPT-4; GPT-4o; DALL-E; Sora; OpenAI o1; OpenAI Codex ; ChatGPT ; ChatGPT Search ;
შემოსავალი	3.7 მილიარდი $ (2024, შეფასება)
მფლობელი	თანამშრომლები და ინვესტორები (47%) ; Microsoft (27%) ; OpenAI Foundation (26%);
საიტი	openai.com

OpenAI — ამერიკული კვლევითი ორგანიზაცია ხელოვნური ინტელექტის (AI) სფეროში, რომელიც დაფუძნებულია სან-ფრანცისკოში. კომპანიის მიზანია შექმნას უსაფრთხო და სასარგებლო ზოგადი ხელოვნური ინტელექტი (AGI).^[2] OpenAI არის ლიდერი მიმდინარე „AI ბუმში“; იგი ცნობილია დიდი ენობრივი მოდელების (LLM) სერიით — GPT, სურათების გენერატორით — DALL-E და ვიდეო გენერატორით — Sora.^[3] 2022 წლის ნოემბერში ChatGPT-ის გამოშვებამ ხელი შეუწყო გენერაციული ხელოვნური ინტელექტის მიმართ ინტერესის გლობალურ ზრდას.

ორგანიზაციას რთული კორპორაციული სტრუქტურა აქვს. 2025 წლის ოქტომბრის მდგომარეობით, მას მართავს არაკომერციული „OpenAI Foundation“, რომელიც ფლობს 26%-იან წილს „OpenAI Group PBC“-ში (საზოგადოებრივი სარგებლის კორპორაცია). დანარჩენ წილებს ფლობენ Microsoft (რომელმაც 13 მილიარდ დოლარზე მეტი ინვესტიცია განახორციელა), თანამშრომლები და სხვა ინვესტორები.^[4] 2025 წლის ოქტომბერში კომპანიის ღირებულება 500 მილიარდ აშშ დოლარად შეფასდა.^[5]

ისტორია

დაარსება

OpenAI დაარსდა 2015 წლის დეკემბერში, როგორც არაკომერციული ორგანიზაცია. მის დამფუძნებლებს შორის იყვნენ სემ ოლტმანი, ილონ მასკი, ილია სუცკევერი, გრეგ ბროკმანი, ვოიცეხ ზარემბა და სხვები. დამფუძნებლებმა და ინვესტორებმა (მათ შორის პიტერ თილმა და რიდ ჰოფმანმა) პირობა დადეს, რომ ორგანიზაციაში 1 მილიარდ დოლარზე მეტ ინვესტიციას განახორციელებდნენ.^[6] ოლტმანისა და მასკის განცხადებით, მათი მოტივაცია ხელოვნური ინტელექტის უსაფრთხოება და ეგზისტენციალური რისკების თავიდან აცილება იყო.

სტრუქტურული ცვლილებები

2019 წელს OpenAI არაკომერციული ორგანიზაციიდან „შეზღუდული მოგების“ (capped-profit) მქონე კომპანიად გარდაიქმნა, რათა ინვესტიციების მოზიდვა შეძლებოდა. კომპანიამ პარტნიორობა დაიწყო Microsoft-თან, რომელმაც 1 მილიარდი დოლარის ინვესტიცია ჩადო და გახდა OpenAI-ის ექსკლუზიური ღრუბლოვანი პროვაიდერი.^[7]

2025 წლის ოქტომბერში OpenAI-მ კვლავ შეიცვალა სტრუქტურა და გახდა საზოგადოებრივი სარგებლის კორპორაცია (PBC). ამ ცვლილებით, არაკომერციულმა ფონდმა შეინარჩუნა 26%-იანი წილი, ხოლო Microsoft-მა — 27%. ახალი სტრუქტურა კომპანიას საშუალებას აძლევს, უფრო მარტივად მოიზიდოს კაპიტალი და განახორციელოს პირველადი საჯარო შეთავაზება (IPO).^[8]

2023 წლის კრიზისი

მთავარი სტატია: სემ ოლტმანის გათავისუფლება OpenAI-დან.

2023 წლის 17 ნოემბერს დირექტორთა საბჭომ სემ ოლტმანი აღმასრულებელი დირექტორის პოსტიდან გაათავისუფლა, მიზეზად კი „კომუნიკაციაში არაგულწრფელობა“ დაასახელა. ამ გადაწყვეტილებას მოჰყვა თანამშრომლების მასობრივი პროტესტი და გადადგომის მუქარა. 22 ნოემბერს, ინვესტორების ზეწოლის შედეგად, ოლტმანი თანამდებობაზე აღადგინეს და საბჭოს შემადგენლობა განახლდა.^[9]

პროდუქტები და სერვისები

**ChatGPT**: ხელოვნურ ინტელექტზე დაფუძნებული ჩატბოტი, რომელიც გამოვიდა 2022 წელს. 2025 წლის მონაცემებით მას 700 მილიონზე მეტი ყოველკვირეული მომხმარებელი ჰყავს.
**DALL-E**: ტექსტური აღწერილობის მიხედვით სურათების გენერირების მოდელი.
**Sora**: ტექსტიდან ვიდეოს გენერირების მოდელი, რომელიც 2024 წელს დაანონსდა.
**OpenAI o1** და **o3**: ახალი თაობის მოდელები, რომლებიც ორიენტირებულია რთულ მსჯელობასა და ამოცანების გადაჭრაზე.
**API**: პლატფორმა დეველოპერებისთვის, რათა OpenAI-ის მოდელები საკუთარ აპლიკაციებში გამოიყენონ.

ფინანსები

2024 წლის ოქტომბერში OpenAI-მ მოიზიდა 6.6 მილიარდი აშშ დოლარი, რითაც კომპანიის ღირებულებამ 157 მილიარდ დოლარს მიაღწია. 2025 წლის ოქტომბერში განხორციელებული აქციების გაყიდვის შემდეგ კი კომპანია 500 მილიარდ დოლარად შეფასდა, რითაც მსოფლიოში ყველაზე ძვირადღირებული კერძო კომპანია გახდა.^[10]

მიუხედავად მაღალი შემოსავლებისა ($12 მილიარდი წლიური შემოსავალი 2025 წლის ივლისისთვის), კომპანიას აქვს მაღალი ხარჯები („cash burn“), რაც უკავშირდება გამოთვლითი სიმძლავრეების შეძენასა და მოდელების წვრთნას. პროგნოზების მიხედვით, 2025 წელს ზარალმა შესაძლოა 8 მილიარდ დოლარს მიაღწიოს.

კრიტიკა და სასამართლო დავები

OpenAI არაერთხელ გამხდარა კრიტიკის ობიექტი საავტორო უფლებების დარღვევის, მონაცემთა კონფიდენციალურობისა და უსაფრთხოების გამო.

**საავტორო უფლებები:** 2023-2024 წლებში კომპანიას უჩივლეს მწერლებმა (მათ შორის ჯორჯ რ. რ. მარტინმა) და მედია-საშუალებებმა (მაგ. The New York Times), რომლებიც ამტკიცებენ, რომ OpenAI უკანონოდ იყენებს მათ ნამუშევრებს მოდელების საწვრთნელად.^[11]
**ილონ მასკის სარჩელი:** 2024 წელს ილონ მასკმა უჩივლა OpenAI-სა და სემ ოლტმანს დამფუძნებელი პრინციპების ღალატისა და მოგებაზე ორიენტირების გამო. OpenAI-მ მასკს შეგებებული სარჩელით უპასუხა.
**უსაფრთხოება:** 2024 წელს კომპანია დატოვა უსაფრთხოების მკვლევართა დიდმა ნაწილმა, მათ შორის ილია სუცკევერმა და იან ლეიკემ, რომლებმაც ხელმძღვანელობა უსაფრთხოების სტანდარტების უგულებელყოფაში დაადანაშაულეს.

იხილეთ აგრეთვე

რესურსები ინტერნეტში

ოფიციალური საიტი

სქოლიო

↑ Jin, Berber; Seetharaman, Deepa (January 30, 2025). „OpenAI in Talks for Huge Investment Round Valuing It at Up to $300 Billion“. The Wall Street Journal.
↑ OpenAI Charter en-US (April 9, 2018).
↑ Models - OpenAI API.
↑ „Microsoft, OpenAI reach deal removing fundraising constraints for ChatGPT maker“. Reuters. ციტირების თარიღი: October 28, 2025.
↑ Sigalos, MacKenzie. (2025-10-02) OpenAI wraps $6.6 billion share sale at $500 billion valuation en. ციტირების თარიღი: 2025-10-03
↑ Cade Metz (April 27, 2016). „Inside OpenAI, Elon Musk's Wild Plan to Set Artificial Intelligence Free“. Wired (ინგლისური).
↑ Microsoft invests in and partners with OpenAI en (July 22, 2019).
↑ Metz, Cade; Hirsch, Lauren (October 28, 2025). „OpenAI Restructures to Become a More Traditional For-Profit Company“. New York Times. ციტირების თარიღი: October 28, 2025.
↑ Heath, Alex. Breaking: Sam Altman to return as CEO of OpenAI en (November 22, 2023).
↑ Kinder, Tabby; Hammond, George. OpenAI overtakes SpaceX after hitting $500bn valuation (2025-10-02). ციტირების თარიღი: 2025-10-02
↑ Korn, Jennifer. (September 20, 2023) George R. R. Martin, Jodi Picoult and other famous writers join Authors Guild in class action lawsuit against OpenAI en.

[2024-fin-est-1] Jin, Berber; Seetharaman, Deepa (January 30, 2025). „OpenAI in Talks for Huge Investment Round Valuing It at Up to $300 Billion“. The Wall Street Journal.

[OpenAI-2018-2] OpenAI Charter en-US (April 9, 2018).

[3] Models - OpenAI API.

[reuters-restructure-4] „Microsoft, OpenAI reach deal removing fundraising constraints for ChatGPT maker“. Reuters. ციტირების თარიღი: October 28, 2025.

[5] Sigalos, MacKenzie. (2025-10-02) OpenAI wraps $6.6 billion share sale at $500 billion valuation en. ციტირების თარიღი: 2025-10-03

[wired_inside-6] Cade Metz (April 27, 2016). „Inside OpenAI, Elon Musk's Wild Plan to Set Artificial Intelligence Free“. Wired (ინგლისური).

[2019investment-7] Microsoft invests in and partners with OpenAI en (July 22, 2019).

[nyt-restructure-8] Metz, Cade; Hirsch, Lauren (October 28, 2025). „OpenAI Restructures to Become a More Traditional For-Profit Company“. New York Times. ციტირების თარიღი: October 28, 2025.

[9] Heath, Alex. Breaking: Sam Altman to return as CEO of OpenAI en (November 22, 2023).

[10] Kinder, Tabby; Hammond, George. OpenAI overtakes SpaceX after hitting $500bn valuation (2025-10-02). ციტირების თარიღი: 2025-10-02

[11] Korn, Jennifer. (September 20, 2023) George R. R. Martin, Jodi Picoult and other famous writers join Authors Guild in class action lawsuit against OpenAI en.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]