พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศรีพัฒนา

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศรีพัฒนา
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 4 พระองค์เจ้าชั้นเอก
ประสูติ	30 พฤศจิกายน พ.ศ. 2396
สิ้นพระชนม์	8 มิถุนายน พ.ศ. 2416 (19 ปี)
ราชวงศ์	จักรี
พระบิดา	พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระมารดา	เจ้าจอมมารดาเอี่ยม ในรัชกาลที่ 4

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศรีพัฒนา (30 พฤศจิกายน พ.ศ. 2396 – 8 มิถุนายน พ.ศ. 2416) เป็นพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาเอี่ยม (หลานพระยาอนุชิตชาญชัย (อุ่น)) เมื่อวันพุธ เดือน 12 แรม 15 ค่ำ ปีฉลู เบญจศก จ.ศ. 1215 ตรงกับวันที่ 30 พฤศจิกายน พ.ศ. 2396 บ้างว่าประสูติเมื่อวันที่ 24 มกราคม พ.ศ. 2397

พระองค์เจ้าศรีพัฒนามีพระพลานามัยไม่ใคร่สมบูรณ์มากนักมาตั้งแต่ประสูติ แพทย์จึงได้คอยถวายการรักษาพระอาการอยู่ตลอดพระชนม์ชีพ กระทั่งสิ้นพระชนม์ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อวันอาทิตย์ เดือน 7 ขึ้น 13 ค่ำ ปีระกา เบญจศก จ.ศ. 1235 ตรงกับวันที่ 8 มิถุนายน พ.ศ. 2416 สิริพระชันษา 19 ปี พระราชทานเพลิงพระศพ ณ พระเมรุ วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร

พระอิสริยยศ

ธรรมเนียมพระยศของ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศรีพัฒนา
การทูล	ใต้ฝ่าพระบาท
การแทนตน	ข้าพระพุทธเจ้า
การขานรับ	พ่ะย่ะค่ะ/เพคะ

• 30 พฤศจิกายน พ.ศ. 2396 – 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2411 : พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าศรีพัฒนา
• 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2411 – 8 มิถุนายน พ.ศ. 2416 : พระเจ้าน้องนางเธอ พระองค์เจ้าศรีพัฒนา
• 23 ตุลาคม พ.ศ. 2453 : พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศรีพัฒนา

พงศาวลี

พงศาวลีของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศรีพัฒนา

16. (=22.) สมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก               8. พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช                       17. (=23.) พระอัครชายา (หยก)               4. พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย                             18. ทอง ณ บางช้าง               9. สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี                       19. สมเด็จพระรูปศิริโสภาคย์มหานาคนารี               2. พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว                                   20. เศรษฐีจีนฮกเกี้ยนแซ่ตัน               10. เงิน แซ่ตัน                       21. น้องสาวของท่านผู้หญิงน้อย ภรรยาของเจ้าพระยาชำนาญบริรักษ์ (อู่)               5. สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี                             22. (=16.) สมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก               11. สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์                       23. (=17.) พระอัครชายา (หยก)               1. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศรีพัฒนา                                         3. เจ้าจอมมารดาเอี่ยม ในรัชกาลที่ 4

อ้างอิง

• พระราชปรารภในพระราชสมเด็จฯ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ว่าด้วยเหตุแห่งความตายในท่ามกลางอายุ. ทรงพระราชนิพนธ์ พระราชทานให้พิมพ์ในหนังสือวชิรญาณวิเศษ เมื่อ พ.ศ. 2431.