Кельмы

Кельмы
	Горад
Кельмы
	літ.: Kelmė
Сцяг	Герб
	55°38′00″ пн. ш. 22°56′00″ у. д.HGЯO
Краіна	Літва
Павет	Шаўляйскі
Раён	Кяльмскі
Гісторыя і геаграфія
Вышыня цэнтра	128 м і 126 м
Часавы пояс	UTC+2, летам UTC+3
Насельніцтва
Насельніцтва	▼7 512 чал. (1 студзеня 2023);
	kelme.lt
Паказаць/схаваць карты
	; Кельмы
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ке́льмы^[2], таксама Кяльме (літ.: Kelmė) — горад у цэнтральнай Літве, адміністрацыйны цэнтр Кельмскага раёна Шавельскага павета. Горад адносіцца да этнаграфічнага рэгіёну Жамойць.

Гісторыя

Першыя згадкі аб паселішчы датуюцца 1484 годам. У гэты час яно было ва ўласнасці Радзівілаў, потым Саламярэцкіх, потым Глябовічаў. У XVI стагоддзі ўладарамі паселішча былі князі Саламярэцкія, а ў 1579 годзе яго купіў Павел Гружэўскі. Ва ўладанні гэтай сям’і Кельмы былі да 1939 года. У 1831 годзе частка ўладанняў была канфіскаваная расійскай уладай за ўдзел у паўстанні 1830—1831 гадоў. Апошні ўладар памёр у 1939 годзе, а яго сям’ю савецкая ўлада высяліла ў Сібір, дзе яна загінула ў лагерах. Да Другой сусветнай вайны горад быў адным з цэнтраў яўрэйскага руху Літвы.

Насельніцтва

Год	Колькасць
2001	10 899	^[1]
2002	10 845	^[1]
2003	10 745	^[1]
2004	10 580	^[1]
2005	10 351	^[1]
2006	10 109	^[1]

Год	Колькасць
2007	9 943	^[1]
2008	9 708	^[1]
2009	9 482	^[1]
2010	9 216	^[1]
2011	9 190	^[1]
2012	9 055	^[1]

Год	Колькасць
2013	8 996	^[1]
2014	8 828	^[1]
2015	8 744	^[1]
2016	8 496	^[1]
2017	8 163	^[3]
2018	7 897	^[1]

Год	Колькасць
2019	7 652	^[4]
2020	7 505	^[4]
2021	7 688	^[1]
2022	7 538	^[4]
2023	7 512	^[1]

Гарады-пабрацімы

Білгорай, Польшча (13 чэрвеня 1998)^[5]
Лінен, Германія
Новавалынск, Украіна (30 жніўня 2008)^[6]^[7]
Огрэ, Латвія (2010)
Хадмезёвашархей^[d], Венгрыя

Спорт

ФК Кяльме — футбольны клуб.

Вядомыя ўраджэнцы і жыхары

Рымас Тумінас — літоўскі рэжысёр

Крыніцы

↑ ^а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж ^з ^і ^к ^л ^м ^н ^о ^п ^р ^с ^т ^у Resident population by city / town at the beginning of the year — State Data Agency of Lithuania, 2023. Праверана 12 лютага 2023.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q112626509"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q12663462"></a>
↑ ЭнцВКЛ 2005, с. 28.
↑ State Data Agency of Lithuania Праверана 18 лютага 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q12663462"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q33102669"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q55566806"></a>
↑ ^а ^б ^в Resident population by city / town at the beginning of the year — State Data Agency of Lithuania, 2023. Праверана 19 чэрвеня 2022.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q112626509"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q12663462"></a>
↑ https://www.bilgoraj.pl/page/61/kelme-litwa.html
↑ https://nov-rada.gov.ua/pro-misto/mizhnarodne-spivrobitnytstvo/
↑ https://www.kelme.lt/apie-kelmes-rajona/miestai-partneriai/

Літаратура

Яўген Анішчанка. Вялікае Княства Літоўскае ў сярэдзіне XVIII ст. (карта) // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — С. 28—29. — 688 с. — ISBN 985-11-0314-4 (т. 1), ISBN 985-11-0315-2.
Kielmy // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom IV: Kęs — Kutno (польск.). — Warszawa, 1883. — S. 34.

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Кельмы

[_5af5290e07be8a54-1] а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж ^з ^і ^к ^л ^м ^н ^о ^п ^р ^с ^т ^у Resident population by city / town at the beginning of the year — State Data Agency of Lithuania, 2023. Праверана 12 лютага 2023.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q112626509"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q12663462"></a>

[FOOTNOTEЭнцВКЛ200528-2] ЭнцВКЛ 2005, с. 28.

[_7e808a04af2987a2-3] State Data Agency of Lithuania Праверана 18 лютага 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q12663462"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q33102669"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q55566806"></a>

[_0f85f73a1d317ead-4] а ^б ^в Resident population by city / town at the beginning of the year — State Data Agency of Lithuania, 2023. Праверана 19 чэрвеня 2022.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q112626509"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q12663462"></a>

[_05f09127ccb007f0-5] ttps://www.bilgoraj.pl/page/61/kelme-litwa.html

[_e39bad8a3abd6500-6] ttps://nov-rada.gov.ua/pro-misto/mizhnarodne-spivrobitnytstvo/

[_aa57ffe8a4d10368-7] ttps://www.kelme.lt/apie-kelmes-rajona/miestai-partneriai/

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Г Р П Гарады Літвы
Цэнтры паветаў	Аліта Вільня Клайпеда Коўна Мар’ямполь Панявеж Таўрогі Уцяна Цельшы Шаўлі	Герб Літвы
Цэнтры самакіраванняў	Аліта Анікшты Араны Біржы Бірштаны Вількавішкі Вількамір Вільня Вісагінас Друскенікі Езяросы Ігналіна Казлова Руда Кальварыя Кашадары Кейданы Кельмы Клайпеда Коўна Крэтынга Купішкі Лаздзея Мажэйкі Маляты Мар’ямполь Наўёйі Акмяне Нярынга Пагегі Пакроя Паланга Панявеж Пасваль Плунгяны Прэны Радзівілішкі Ракішкі Расейны Рэтава Салечнікі Свянцяны Таўрогі Трокі Уцяна Цельшы Шакі Шаўлі Шкуды Шылелі Шылуце Шырвінты Эляктрэнай Юрбарк Янава Янішкі
Астатнія гарады	Абелі Айрагола Акмяны Балтайі Воке Вабольнікі Варні Векшні Вента Вількія Вяйсея Вярбілава Гаржды Гарлява Гелгудышкі Грыгішкес Даўгі Дукшты Дусяты Езна Еўе Жагоры Жыжмары Каварск Кібарты Кудзіркас Наўміесціс Куршаны Ландварова Лінкава Немянчын Новыя Свянцяны Падброддзе Панядзелі Панямуне Прыекуле Рамігола Рудзішкі Саланты Сімна Скаўдвілі Смалінінкай Субач Сяды Трашкуны Ужвенты Цітавяны Шадава Эжарэліс Эйшышкі Яганішкелі