Перайсці да зместу

Маляўшчына (Мінск)

Дадаць спасылкі
Чакае праверкі
З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Маляўшчына.
Артыкул пра вёску на тэрыторыі сучаснага Партызанскага раёна. Пра вёску на тэрыторыі сучаснага Ленінскага раёна гл. Маляўкі (Мінск).
Вёска
Маляўшчына
Краіна
Вобласць
Раён
Каардынаты
Маляўшчына на карце Беларусі ±
Маляўшчына (Мінск) (Беларусь)
Маляўшчына (Мінск)
Маляўшчына (Мінск) (Мінск)
Маляўшчына (Мінск)

Маля́ўшчына — колішняя вёска, з 1959 года ў складзе Мінска.

Гісторыя

[правіць | правіць зыходнік]

У 1507 годзе вялікі князь Жыгімонт Стары пацвердзіў войту менскаму Абраму Езафовічу валоданне сялом Шейпічы: «А у Менскомъ повете на реце на Свислочы [село] на имя Шеипичы а Нефеда зъ сынми, а Молявъку Семенковича зъ братею…», — пазней, напэўна, імя Маляўкі стала родавым прозвішчам і дало назву дзвюм вёскам — Маляўкам і Маляўшчыне[1].

У 1858 годзе Маляўшчызна — уласнасць Эдварда Ваньковіча[2]. Разам з вёскамі Зялёны Луг, Сціклеў, Вялікая Сляпянка, Падбалоцце, Азярышча, Камароўкай і засценкамі Рэтрэтай, Навінкамі і Дражняй Маляўшчына ўваходзіла ў склад яго маёнтка Вялікая Сляпянка [3].

З сярэдзіны ХІХ – пачатак ХХ ст. жыхары Маляўшчыны былі прыпісаны да Мінскага Кацярыніскага сабора [4].

У 1917 годзе вёска Сеніцкай воласці Мінскага павета; 15 двароў, 81 жыхар. З 1934 года ў Менскім раёне. У 1959 годзе ўключана ў склад Мінска, Партызанскі раён[5].

У некаторы перыяд да нямецкай акупацыі, а таксама падчас яе Маляўшчына вызначалася таксама 2-м Безыменным завулкам. Пасля вайны вёска стала 1-м Цвёрдым завулакам [6]. Яго траса адпавядае асноўнай і адзінай вуліцы былой вёскі.

Знесена ў 1969 годзе. На яе тэрыторыі цяпер прамысловая зона, прылеглая да вуліц Акадэмічная, Батанічная, Петруся Броўкі[7].

Вядомыя асобы

[правіць | правіць зыходнік]

Родам з Маляўшчыны паходзіў мастак Анатоль Васілевіч Бараноўскі. Яго продкі з боку рода маці (Маркоўскія і Юронкі) з'яўляліся карэннымі жыхарамі гэтай вёскі. Бараноўскі пражыў у Маляўшчыне 37 гадоў (1937—1969), да таго моманту як прыватны сектар 1-га Цвёрдага завулка (Маляўшчыны) перастаў існаваць. Яго дом знаходзіўся па адрасе 1-ы Цвёрды завулак 25. [8]. Менавіта ў Маляўшчыне Бараноўскі перажыў цяжкія гады нямецкай акупацыі, здзяйсняў першыя дзіцячыя спробы малявання, а ў юнацкія і дарослыя гады пісаў эцюды і рабіў замалёўкі [9]. У Маляўшчыне А. Бараноўскі пазнаёміўся са сваёй будучай жонкай Валянцінай, якая арандавала пакой у яго доме, а пасля нараджэння дачкі Алены яшчэ два гады гадаваў яе там [10].

У пасляваенны час жыхарамі Маляўшчыны вызначылася практыка здачы пакояў у арэнду. Акрамя розных арандатараў досыць прыкметнай паўставала арэнда навучэнцамі Мінскай мастацкай вучэльні, па прычыне блізкага размяшчэння з вёскай яе вучэбных майстэрань па вул. Далгабродскай. Некаторыя з такіх навучэнцаў, як і Анатоль Бараноўскі, таксама сталі вядомымі мастакамі. Так, у доме А. Бараноўскага на бязвыплатнай аснове пэўны час жыў мастак Кастусь Харашэвіч, яго аднакурснік і сябра па вучэльне [11]. Прыкладна ў гэтыя часы ў адным з прыватных дамоў Маляўшчыны, таксама падчас вучобы ў вучэльні, здымалі пакой будучыя мастакі Васіль Пятровіч Шаранговіч і Васіль Ціханека [12].

Аб вёсцы Маляўшчыне існуюць згадкі і ў мастацкай літаратуры, у эссе «Жавароначкам бласлаўлёнае» (1998 г.) пісьменніка Віктара Карамазава, прысвечаным мастаку А. Бараноўскаму [13]. Вобраз вёскі і, разам з тым, 1-а Цвёрдага завулка ў гэтым творы адлюстраваны ў цэлым рэальным біяграфічным сведчаннем успамінаў як мастака А. Бараноўскага, так і самаго пісьменніка В. Карамазава.

Зноскі

[правіць | правіць зыходнік]
  1. ↑ Груша А. І., с. 58—59.
  2. ↑ Памяць 1998, с. 603.
  3. ↑ Герасімаў, Г. Адна з галінаў майго роду: мой дзед Анатоль Бараноўскі / Г. Герасімаў // Дзеяслоў. – 2017. – № 2(87). – С. 237 – 238
  4. ↑ Герасімаў, Г. Адна з галінаў майго роду: мой дзед Анатоль Бараноўскі / Г. Герасімаў // Дзеяслоў. – 2017. – № 2(87). – С. 238
  5. ↑ Минск : энциклопедический справочник 1983, с. 224.
  6. ↑ Герасімаў, Г. Адна з галінаў майго роду: мой дзед Анатоль Бараноўскі / Г. Герасімаў // Дзеяслоў. – 2017. – № 2(87). – С. 242
  7. ↑ Сацукевіч І. І., с. 3.
  8. ↑ Герасімаў, Г. Адна з галінаў майго роду: мой дзед Анатоль Бараноўскі / Г. Герасімаў // Дзеяслоў. — 2017. — № 2(87). — С. 236—243
  9. ↑ Святощик, Л. Анатолий Барановский : “Видеть мир, любить то, что видишь, и выражать свои чувства кистью и красками” / Л. Святощик // Республика. – 2000. – 11 жн. – С. 9]
  10. ↑ Герасімаў, Г. Адна з галінаў майго роду: мой дзед Анатоль Бараноўскі / Г. Герасімаў // Дзеяслоў. – 2017. – № 2(87). – С. 236 – 243
  11. ↑ Герасімаў, Г. Адна з галінаў майго роду: мой дзед Анатоль Бараноўскі / Г. Герасімаў // Дзеяслоў. – 2017. – № 2(87). – С. 236 – 243
  12. ↑ Шаранговіч, В. Ген жыцця: аўтабіяграфічная аповесць / В. Шаранговіч. — Мінск : Кнігазбор, 2009. – С. 118 – 119
  13. ↑ Карамазаў, В. З вясною ў адным вагоне: аповесці, эсе, дзённік / В, Карамазаў. – Мн.: Юнацтва, 2002. – С. 292 – 319

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]
  • Маляўшчына // Памяць: Гіст-дакум. хроніка Мінскага р-на / Гал. рэд. Беларус. Энцыкл.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.. — Мінск: БелЭн, 1998. — 640 с.
  • Груша А. І. Ваколіцы Менска іх іх уладальнікі ў 30-х гадах XV — пачатку XVI ст. // Мінск і мінчане: дзесяць стагоддзяў гісторыі. Крыніцы па гісторыі горада. Сацыяльныя структуры і паўсядзённасць (да 945-годдзя Мінска) : зборнік навуковых артыкулаў / уклад. А. І. Груша ; рэдкал.: А. А. Каваленя [і інш.].. — Мінск: Беларуская навука. — С. 50—89. — 564 с. — ISBN 978-985-08-1497-5.
  • Малявщина // Минск : энциклопедический справочник / Л. В. Аржаева и др.; редколлегия: И. П. Шамякин (главный редактор) и др.. — Минск: Белорусская Советская Энциклопедия, 1983. — 467 с. — 70 000 экз.
  • Рапановіч Я. Н. Слоўнік назваў населеных пунктаў Мінскай вобласці / Рэд. П. П. Шуба. — Мінск: Навука і тэхніка, 1981. — 360 с.
  • Сацукевіч І. І. Вёскі, што ўвайшлі ў склад Мінска. — nashapamiac.org. Архівавана з першакрыніцы 9 кастрычніка 2018.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Маляўшчына_(Мінск)&oldid=5011290"