Міжгір’я (Закарпацкая вобласць)

Пасёлак гарадскога тыпу
Міжгір’я
укр.: Міжгір’я
Сцяг Герб
48°31′43″ пн. ш. 23°30′07″ у. д.
Краіна	Украіна
Вобласць	Закарпацкая вобласць
Раён	Міжгірскі раён
Гісторыя і геаграфія
Першае згадванне	1415
Ранейшыя назвы	Валавэ, Валавэ Поле
ПГТ з	1947
Плошча	4,58 км²
Вышыня цэнтра	450 м
Часавы пояс	UTC+2, летам UTC+3
Насельніцтва
Насельніцтва	9400 чалавек (2022)
Шчыльнасць	2098 чал./км²
Лічбавыя ідэнтыфікатары
Тэлефонны код	+380-3146
Паштовы індэкс	90000
Аўтамабільны код	AO і КО / 07
КААТУУ	2122455100
w1.c1.rada.gov.ua/pls/z7…
Паказаць/схаваць карты
Міжгір’я
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Міжгір’я (укр.: Міжгір’я) — пасёлак гарадскога тыпу ў Закарпацкай вобласці Украіны на тэрыторыі Бойкаўшчыны, цэнтр Міжгірскага раёна, вядомы курорт і турыстычны цэнтр у Карпатах.

Геаграфія

Размешчаны за 133 км на ўсход ад абласнога цэнтра — Ужгарада, у Міжгірнай катлавіне, якую атачаюць горныя масівы Баржава (з захаду) і паўднёва-заходняя частка ўнутраных Гарган (з усходу). Высокія вяршыні, размешчаныя паблізу: на паўночным усходзе-Каменка (1587 м) і на паўднёвым захадзе — Кук (1365 м). Праз пасёлак праходзяць аўтадарогі Далына — Хуст і Ніжнія Вароты — Калачава-Буштына.

Гісторыя

Першая згадка пра Валавэ (Валавэ Полэ) датуецца 1415 г., паселішча ўзгадваецца як адно з уладанняў венгерскіх феадалаў Урмезэіў. Пасля — Довгаіў, Ліпчаіў. З сярэдзіны XIX ст. вядомая пячатка паселішча з выявай вала (што абыгрывала назву паселішча) і кірылічным надпісам: «Пячатка вёскі Валавэ».

Па народных паданнях і па самай распаўсюджанай версіі даследчыкаў назвалі паселішча Валавэ першыя пасяленцы-жывёлагадоўцы, якія пасвілі валоў пад гарамі Кук (1365 м) і Каменка (1587 м). Гэтыя пастухі будавалі для сябе калыбы, а пасля — невялікія хаціны, так з’явілася невялікае сяло. Новаму селішчу жыхары далі назву самай вялікай сваёй каштоўнасці — сваіх валоў, якія дапамаглі выжыць першым пасяленцам у цяжкіх горных умовах.

Па іншай версіі, першымі даліну асвойвалі лесарубы, якіх зацікавіў тут хвойны лес, бо ўніз па тячэнню рэчак Рака і Ціса пераважаў ліставы лес. Транспартавалі драўніну з гор да ракі па пракладзеных спецыяльных драўляных жолабах, якія называліся «валовы» (гэта слова і цяпер бытуе на Верхавіне). Вось так паселішча, дзе праводзілася нарыхтоўка лесу, выкарыстоўваючы валовы, атрымала назву — Валавэ (Валавэ Поле). З часам жолабы (валовы) для транспарціроўкі лесу сталі называцца рызамі — у часы з’яўлення ў краі нямецкіх каланістаў.

У савецкія часы, у 1953 г. ужо вялікаму райцэнтру Валавэ прысвоілі больш паэтычную назву — Міжгір’я, што адпавядае натуральнаму размяшчэнню пасёлка (існуюць таксама здагадкі, што назва была зменена, каб прадухіліць блытаніну з назвай іншага раённага цэнтра Закарпацця — Валавэць).

У канцы XIX ст. Валавэ стала цэнтрам павета Мармарошскага камітату, які ахопліваў увесь басейн рэчкі Рака. Пасля Першай сусветнай вайны ў 1919 г. паселішча адыйшло да Чэхаславакіі. Пасля абвяшчэння 15 сакавіка 1939 г. поўнай самастойнасці Карпацкай Украіны, Валавэ ўвайшло ў яе склад. У 1945 г. яна адышла да СССР у складзе УССР. У 2001 г. пасёлак атрымаў новы герб, яго аўтарам стаў вядомы мастак-геральдыст, аўтар герба Івана-Франкоўска Іван Марчук.